Obszerna nowelizacja przepisów ustawy – Prawo budowlane weszła w życie 19 września 2020 r. Zgodnie z jej uzasadnieniem wprowadzone zmiany miały przede wszystkim na celu ułatwienia dla inwestora. Przed nowelizacją inwestor niejednokrotnie napotykał na problemy interpretacyjne, albowiem nie było jasne, czy planowane przedsięwzięcie budowlane wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, czy wymaga tylko dokonania zgłoszenia, czy też nie wymaga ani pozwolenia, ani zgłoszenia.
Ustawodawca w nowelizacji starał się dokonać wyraźnego rozróżnienia tych trzech sytuacji (por. art. 29 ustawy po nowelizacji). Intencję należy uznać za słuszną, gdyż niejednokrotnie uzyskanie informacji, jakie działania należy podjąć, by wybudować obiekt, wymagały wielu zabiegów jurydycznych oraz skomplikowanej wykładni art. 29 i art. 30 ustawy.
Czytaj także: Zmiany w prawie budowlanym: inwestorzy nie wiedzą, jak długo ważne jest pozwolenie na budowę
Niestety, ustawodawca nie wyeliminował nowelizacją wszystkich wątpliwości, które rodziła ustawa przed nowelizacją, wręcz je pogłębił. W szczególności problemem pozostaje możliwość nałożenia sankcji pieniężnej za użytkowanie obiektu budowlanego bez uzyskania pozwolenia na użytkowanie albo bez dokonania zawiadomienia, o których mowa w art. 54 ustawy. Sankcja, która uprzednio umiejscowiona była w ust. 7 art. 57, została przeniesiona i znacznie rozwinięta w art. 59i.
Pod rządami ustawy w dotychczasowym jej brzmieniu, przed nowelizacją, w przypadku użytkowania obiektu, na którego wybudowanie wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia, bez uzyskania pozwolenia na użytkowanie lub bez dokonania zawiadomienia – organ nadzoru budowlanego zobowiązany był do nałożenia na inwestora kary pieniężnej. Przepis ten stwarzał wątpliwości interpretacyjne, co sygnalizowały również sądy administracyjne (wyrok NSA z 12 czerwca 2019 r., sygn. II OSK 1972/17, wyrok WSA w Krakowie z 06.12.2010r., sygn. II SA/Kr 1064/10), a to dlatego, że osoby, która popełniła samowolę budowlaną, nie można dodatkowo ukarać za użytkowanie obiektu bez pozwolenia. Skoro bowiem inwestor nie uzyskał decyzji o pozwoleniu na budowę, to tym bardziej nie mógł wystąpić o zgodę na użytkowanie.
