Doręczenie decyzji i zakończenie postępowania podatkowego
W dniu doręczenia decyzji następuje zakończenie postępowania podatkowego przed daną instancją. Od decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji podatnikowi służy odwołanie. Na przesłanie odwołania ma 14 dni, licząc od dnia, w którym otrzymał decyzję.
Uwaga! Odwołanie należy złożyć za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Jeśli więc decyzję wydał naczelnik urzędu skarbowego, to trzeba się odwołać do dyrektora izby skarbowej, ale samo odwołanie składa się do rąk naczelnika urzędu skarbowego. Organ pierwszej instancji zapozna się z treścią odwołania i jeśli uzna, że zasługuje ono na uwzględnienie w całości, to wyda nową decyzję, którą uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Jeśli nie zgodzi się z zarzutami, to przekaże w terminie 14 dni odwołanie do organu wyższej instancji, który będzie prowadził postępowania odwoławcze.
Z kolei decyzja organu drugiej instancji jest już decyzją ostateczną. Nie służy od niej odwołanie, ale skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Na złożenie skargi jest 30 dni.
Postępowanie kontrolne
Postępowanie kontrolne jest procedurą szczególnego rodzaju, łączącą w sobie uprawnienia kontrolne i policyjne, a także właściwe postępowaniu podatkowemu uprawnienia orzecznicze. Nie jest to jednak ani postępowanie podatkowe, ani kontrola podatkowa (wyrok WSA w Białymstoku z 17 grudnia 2010 r., I SA/Bk 621/10). Celem postępowania kontrolnego jest co do zasady wydanie rozstrzygnięcia co do istoty sprawy >patrz schemat 3 poniżej.
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej
Do wszczęcia postępowania kontrolnego stosuje się odpowiednio art. 282b i art. 282c ordynacji podatkowej, co oznacza, że organ kontroli skarbowej ma również, co do zasady, obowiązek zawiadomić podatnika o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego. Odstępstwa od zawiadamiania są takie same jak w przypadku kontroli podatkowej.
Doręczenie postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego i wszczęcie postępowania kontrolnego
Wszczęcie postępowania kontrolnego następuje wyłącznie z urzędu w formie postanowienia. Datą wszczęcia tego postępowania jest dzień doręczenia postanowienia o jego wszczęciu.
Postępowanie kontrolne może być także wszczęte w trybie pilnym, po okazaniu legitymacji służbowych i znaków identyfikacyjnych. W takim przypadku postanowienie o wszczęciu postępowania kontrolnego doręcza się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie trzech dni roboczych od dnia jego wszczęcia.
Wszczęcie kontroli podatkowej albo doręczenie protokołu z badania ksiąg kontrolowanego
Jak już wspomniano, w trakcie postępowania kontrolnego organ kontroli skarbowej może wszcząć kontrolę podatkową. Praktyka pokazuje, że obecnie taka sytuacja ma miejsce coraz rzadziej.
Jeśli nie zostanie przeprowadzona kontrola podatkowa, to organ przeprowadzi badanie ksiąg rachunkowych w toku postępowania kontrolnego. Ustalenia dotyczące badania ksiąg zostaną wówczas objęte osobnym protokołem. W terminie 14 dni od dnia doręczenia protokołu można wnieść zastrzeżenia do zawartych w nim ustaleń, przedstawiając jednocześnie dowody, które umożliwią organowi prawidłowe określenie podstawy opodatkowania. Otrzymanie takiego protokołu nie oznacza jednak, że postępowanie kontrolne jest już zakończone. Postępowanie to trwa dalej.
Krok 4 Zawiadomienie o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz o możliwości złożenia korekty
Podobnie jak w przypadku postępowania podatkowego, przed zakończeniem postępowania kontrolnego organ kontroli skarbowej wyznacza podatnikowi siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Podstawą takiego działania jest art. 24 ust. 4 ustawy o kontroli skarbowej. W tym zakresie podatnik otrzyma stosowne postanowienie.
Dodatkowo, w piśmie tym adresat zostanie poinformowany o możliwości skorygowania w zakresie postępowania kontrolnego, uprzednio złożonej deklaracji podatkowej. Korektę można zrobić w wyznaczonym siedmiodniowym terminie. O jej złożeniu należy poinformować organ kontroli skarbowej w terminie trzech dni.
Korekta może uwzględniać ustalenia organu kontroli skarbowej w całości bądź jedynie w części. Przy czym w przypadku uwzględnienia w korekcie całości stwierdzonych nieprawidłowości organ kontroli skarbowej zakończy postępowanie kontrolne wynikiem kontroli. Natomiast w przypadku korekty częściowej, jeżeli będzie ona spełniała wymogi niezbędne do jej skutecznego przyjęcia, organ wyda decyzję (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 13 marca 2012 r., I SA/Bd 47/12).
Doręczenie decyzji albo wydanie wyniku kontroli i zakończenie postępowania kontrolnego
Organ kontroli skarbowej zakończy postępowanie kontrolne albo wydaniem decyzji w rozumieniu ordynacji podatkowej (tak jak przy postępowaniu podatkowym), albo wynikiem kontroli.
Co do zasady postępowanie zostanie zakończone wynikiem kontroli, jeśli nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości albo jeśli podatnik złożył wcześniej korektę obejmującą w całości stwierdzone nieprawidłowości. W przeciwnym przypadku sprawa zostanie zakończona decyzją.
Autorka jest prawnikiem, doradcą podatkowym
podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 613 ze zm.)
podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 613 ze zm.)
podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 613 ze zm.)
Schemat 1. Etapy kontroli podatkowej
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej -> Doręczenie upoważnienia = wszczęcie kontroli podatkowej -> Doręczenie protokołu kontroli = zakończenie kontroli podatkowej -> Wniesienie zastrzeżeń bądź wyjaśnień do protokołu kontroli podatkowej -> Rozpatrzenie zastrzeżeń
Schemat 2. Etapy postępowania podatkowego
Postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego -> Rozpatrzenie zastrzeżeń -> Opcjonalnie: przedłużenie postępowania podatkowego w trybie art. 140 par. 1 Ordynacji podatkowej -> Doręczenie decyzji = zakończenie postępowania podatkowego -> Złożenie odwołania/skargi do WSA
Schemat 3. Elementy postępowania kontrolnego
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego -> Doręczenie postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego = wszczęcie postępowania kontrolnego -> Opcjonalnie: wszczęcie kontroli podatkowej albo doręczenie protokołu z badania ksiąg kontrolowanego -> Opcjonalnie: przedłużenie postępowania podatkowego w trybie art. 140 par. 1 Ordynacji podatkowej -> Zawiadomienie o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz o możliwości złożenia korekty -> Doręczenie decyzji albo wydanie wyniku kontroli = zakończenie postępowania kontrolnego -> Odwołanie od decyzji