W ostatnim czasie media w całej Europie głośno komentowały wyrok francuskiego sądu pracy uznający, że śmierć pracownika, który zmarł na zawał w czasie przebywania w podróży służbowej w trakcie współżycia, była skutkiem wypadku przy pracy. Obyczajowy charakter sprawy składnia do przypomnienia, jak kształtuje się odpowiedzialność pracodawców za śmierć pracowników w trakcie delegacji. Warto też przeanalizować, czy w podobnych okolicznościach śmierć pracownika mogłaby uprawniać rodzinę zmarłego do świadczeń z tytułu ubezpieczenia wypadkowego na gruncie polskiego prawa. Krajowe przepisy oraz dotychczasowa linia orzecznicza sądów nie wykluczają bowiem, co do zasady, uznania takiego zdarzenia za wypadek przy pracy.
Część życia codziennego
W sprawie francuskiej incydent miał miejsce po godzinach pracy, a pracownik zmarł w pokoju innym niż wcześniej zarezerwowany. Z tego powodu pracodawca uważał, że nie powinien zostać pociągnięty do odpowiedzialności. Jego zdaniem śmierć nastąpiła, gdy pracownik świadomie przerwał podróż służbową z przyczyn podyktowanych interesem osobistym, niezależnym od zatrudnienia, poprzez współżycie z nieznajomą kobietą. Podnosił, że przyczyna śmierci nie była związana z pracą.
Czytaj także: Jak udokumentować podróż służbową pracownika, aby zaliczyć ją do kosztów podatkowych
Mimo tych argumentów, sąd apelacyjny w Paryżu (wyrok z 17 maja 2019 r. nr 16/08787) uznał zdarzenie za wypadek przy pracy. Rzecznik sądu wyjaśniał, że pracownik był w podróży służbowej, która obejmuje czas trwania podróży, czas pracy w ciągu dnia oraz czas odpoczynku w trakcie podróży – w tym również w nocy. Sąd przyjął, że pracownik przez cały czas podróży służbowej pozostaje pod zwierzchnictwem pracodawcy, dopóki nie zostanie udowodnione, że przerwał podróż dla działań, których nie można uznać za część życia codziennego. Relacje seksualne uznano za część życia codziennego, stąd śmierć w trakcie stosunku nie stanowiła – zdaniem sądu – przerwania pozostawania pod zwierzchnictwem pracodawcy.
Kluczowe przesłanki
Regulacje dotyczące obowiązków, procedur czy definicji wypadku przy pracy w polskim systemie prawnym są rozsiane po wielu aktach prawnych. W praktyce największe znaczenie ma:
