Bezsporna w świetle prawa cywilnego utrata przez inwestora (nie będącego właścicielem nieruchomości) prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w czasie prowadzenia robót rozbiórkowych daje podstawę do stwierdzenia przez organ wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę na podstawie art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postepowania administracyjnego. W takiej sytuacji nie jest możliwe wykonanie decyzji przez tego inwestora, co czyni tę decyzję bezprzedmiotową. Ponadto stwierdzenie wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę leży w interesie społecznym, gdyż ma wpływ na pewność obrotu prawnego nieruchomością i na estetykę terenu. Poza tym stwierdzenie wygaśnięcia wspomnianej decyzji leży w interesie właściciela nieruchomości.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 lipca 2016 r. (II OSK 2350/15), w którym oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2015 r. (II SA/Bd 201/15).
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym. Właściciel nieruchomości (spółka A) zawarła ze spółką B (inwestorem zainteresowanym nabyciem tej nieruchomości) przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. Właściciel nieruchomości upoważnił w tej umowie spółkę B do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, dzięki czemu spółka B uzyskała pozwolenie na rozbiórkę budynku znajdującego się na nieruchomości spółki A. Spółka B rozpoczęła ww. prace rozbiórkowe. Ponieważ pomiędzy spółkami doszło jednak do sporu, umowa przenosząca własność nieruchomości ze spółki A na spółkę B nigdy nie została zawarta a umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości wygasła.
Spółka A złożyła wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia pozwolenia na rozbiórkę uzyskanego przez spółkę B. Spółka A we wniosku wyjaśniła, że utrata przez spółkę B prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane czyni pozwolenie na rozbiórkę bezprzedmiotowym. Ponadto spółka A podniosła, że utrzymywanie w obrocie prawnym pozwolenia na rozbiórkę wydanego na rzecz podmiotu, który nie jest właścicielem nieruchomości, uniemożliwia realizację inwestycji budowlanej przez podmiot mający prawo własności nieruchomości.
Prezydent miasta odmówił stwierdzenia wygaśnięcia pozwolenia na rozbiórkę. Uznał, że ponieważ prace rozbiórkowe zostały rozpoczęte przed upływem 3 lat od dnia, gdy pozwolenie na rozbiórkę stało się ostateczne, zastosowanie ma przepis art. 37 ust. 1 Prawa budowlanego, który w tej sytuacji uniemożliwia stwierdzenie wygaśnięcia decyzji.
