Wsparcie zarządzania ryzykiem ubezpieczeniowym jest opodatkowane

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lipca 2017 r. (I FSK 2240/15).

Spółka należy do jednej z największych na świecie grup oferujących usługi finansowe. Swoim klientom umożliwia dostęp do szerokiej gamy ubezpieczeń życiowych i majątkowych. Działalność ubezpieczeniową ww. grupa prowadzi poprzez regionalne spółki ubezpieczeniowe oraz wyspecjalizowane spółki globalne, działające w obszarach ubezpieczeń korporacyjnych, kredytowych, motoryzacyjnych, usługach assistance czy reasekuracji. Dla potrzeb prowadzonej działalności ubezpieczeniowej, spółka nabywa określone usługi od wyspecjalizowanych podmiotów z grupy, położonych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, m.in. usługę wsparcia zarządzania ryzykiem ubezpieczeniowym oraz wsparcia aktuariatu. W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym spółka zwróciła się do organu z pytaniem, czy opisana usługa jest objęta zakresem zwolnienia od opodatkowania VAT. Jej zdaniem, może korzystać z takiego zwolnienia.

Organ podatkowy stwierdził, że czynności nabywane przez spółkę nie stanowią usług ubezpieczeniowych ani ich pośrednictwa, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Są jedynie czynnościami służącymi efektywnemu prowadzeniu działalności w zakresie sprzedaży usług ubezpieczeniowych.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, który jednak w wyroku o sygnaturze III SA/Wa 329/15 nie zgodził się ze stanowiskiem spółki i oddalił skargę. Spółka wniosła na ten wyrok skargę kasacyjną do NSA.

NSA oddalił skargę spółki, podzielając stanowisko zawarte w wyroku z 31 stycznia 2017 r. (I FSK 1056/15). Zdaniem sądu, nie ulega wątpliwości, że usługa wsparcia zarządzania ryzykiem ubezpieczeniowym nie jest usługą ubezpieczeniową. Usługodawcy i ubezpieczonego nie łączy żadna umowa. Opisana usługa nie jest także usługą właściwą i niezbędną do świadczenia usługi zwolnionej od opodatkowania. Przymiotniki użyte w rozpatrywanych przepisach („właściwy" i „niezbędny") powinny być rozumiane literalnie, zgodnie z ich słownikowym znaczeniem.

- współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Paulina Sowińska, konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiotowej sprawie jest potwierdzeniem utrwalonej linii orzeczniczej zarówno sądów krajowych, jak i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącej zwolnień od VAT usług ubezpieczeniowych oraz usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwalnia się od podatku m.in. usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Pojęcie usług ubezpieczeniowych dla celów stosowania zwolnienia z VAT nie zostało zdefiniowane ani przez przepisy prawa krajowego, ani przez przepisy prawa unijnego. Warto zatem odwołać się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wielokrotnie wypowiadał się w tej sprawie. Zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną Trybunału, istotą transakcji ubezpieczeniowej jest zobowiązanie ubezpieczyciela do podejmowania konkretnych czynności celem zapewnienia ochrony ubezpieczonemu na wypadek określonych w umowie zdarzeń, w zamian za uprzednią wpłatę składki (przykładowo wyroki w sprawach: Taksatororringen z 20 listopada 2003 r., C-8/01 oraz Card Protection Plan Ltd z 25 lutego 1999 r., C-349/96).

Uwzględniając przywołane wyżej orzecznictwo TSUE, należy zgodzić się zatem ze stanowiskiem NSA, że analizowane usługi świadczone na rzecz ubezpieczyciela nie są objęte zwolnieniem przewidzianym dla usług ubezpieczeniowych. Nie można ich również uznać za pośrednictwo w świadczeniu tych usług, obejmujące w szczególności działania zmierzające do zawarcia umowy ubezpieczenia.