Dotacje dla firm a pomoc publiczna na projekty badawcze

Znaczna część środków unijnych, jakie popłyną do przedsiębiorców w najbliższych latach, ma za zadanie finansować projekty badawcze i rozwojowe. Czyli takie, które będą się przyczyniać do powstawania nowych produktów lub znacznego doskonalenia tych, które aktualnie są w ofercie firmy.

Publikacja: 09.09.2015 05:40

Dotacje dla firm a pomoc publiczna na projekty badawcze

Foto: 123RF

W Dzienniku Ustaw z 3 lipca 2015 r. zostało opublikowane rozporządzenie ministra infrastruktury i rozwoju w sprawie udzielania pomocy na projekty badawcze i rozwojowe wspierane ze środków programów regionalnych w perspektywie 2020. To ważne rozporządzenie. Znaczna część środków, i dotyczy to w równym stopniu tzw. programów ogólnokrajowych, jak i właśnie tych regionalnych, została zarezerwowana na projekty badawczo-rozwojowe. Analizując szczegółowe wersje programów, często można trafić na tzw. działania (>patrz ramka), które skierowane są do przedsiębiorców (przede wszystkim małych i średnich) i zakładają właśnie wsparcie przedsięwzięć związanych z tworzeniem nowych produktów, usług lub technologii bądź ich doskonaleniem.

Wydając rozporządzenie, minister infrastruktury i rozwoju dał instytucjom wdrażającym środki unijne w regionach narzędzie do przyznawania pomocy publicznej firmom.

Istota projektów

Co wynika z tego aktu? Zgodnie z § 6 pomoc ma na celu wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego województwa objętego regionalnym programem operacyjnym na lata 2014–2020 i jest udzielana na badania podstawowe, badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe oraz studia wykonalności. Jeśli chodzi o szczegóły udzielania wsparcia, rodzaje projektów, które kwalifikują się do objęcia pomocą, czy też tzw. maksymalną intensywność pomocy, to przepisy odwołują się bezpośrednio do wytycznych zawartych w unijnym rozporządzeniu Komisji nr 651/ 2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 traktatu (DzUrz UE L 187 z 26 czerwca 2014). Dlatego, aby w praktyce sprawdzić, jakie są zasady przyznawania dotacji, trzeba te dwa dokumenty studiować jednocześnie.

Liczne odesłania

Przykładowo przepis zawierający istotne definicje (§ 3) wskazuje, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

- badaniach podstawowych – oznacza to badania podstawowe w rozumieniu art. 2 pkt 84 rozporządzenia nr 651/2014,

- badaniach przemysłowych – oznacza to badania przemysłowe w rozumieniu art. 2 pkt 85,

- eksperymentalnych pracach rozwojowych – oznacza to eksperymentalne prace rozwojowe w rozumieniu art. 2 pkt 86,

- intensywności pomocy – oznacza to intensywność pomocy w rozumieniu art. 2 pkt 26

Co zatem oznaczają te pojęcia? „Badania podstawowe" oznaczają prace eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne. „Badania przemysłowe" oznaczają badania planowane lub badania krytyczne mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności celem opracowania nowych produktów, procesów lub usług lub też wprowadzenia znaczących ulepszeń do tych już istniejących. Uwzględniają one tworzenie elementów składowych systemów złożonych i mogą obejmować budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub środowisku interfejsu symulującego istniejące systemy, a także linii pilotażowych, kiedy są one konieczne do badań przemysłowych, a zwłaszcza uzyskania dowodu w przypadku tzw. technologii generycznych.

Z kolei „eksperymentalne prace rozwojowe" oznaczają zdobywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i biznesu oraz innej stosownej wiedzy i umiejętności w celu opracowywania nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług. Mogą one także obejmować na przykład czynności mające na celu pojęciowe definiowanie, planowanie oraz dokumentowanie nowych produktów, procesów i usług. Natomiast „intensywność pomocy" oznacza kwotę pomocy brutto wyrażoną jako odsetek tzw. kosztów kwalifikowanych, przed potrąceniem podatku lub innych opłat.

Na co pomoc...

Przedsiębiorca, który chciałby zorientować się, na co tak naprawdę otrzyma wsparcia, dowie się z polskiego rozporządzenia, że pomoc jest udzielana (§7):

- zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 651/2014,

- w formach i na warunkach, o których mowa w art. 5 ust. 2 lit. a–c,

- na pokrycie kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 25 ust. 3 i 4.

I znów – co to w praktyce oznacza? Po pierwsze, pomoc może być udzielana wyłącznie jako tzw. pomoc przejrzysta, czyli taka, w przypadku której możliwe jest wcześniejsze dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto, bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka. Za taką uznaje się m.in. pomoc w formie dotacji oraz dotacji na spłatę odsetek, w formie pożyczek, gdzie ekwiwalent dotacji oblicza się na podstawie stopy referencyjnej obowiązującej w dniu przyznania pomocy, oraz pomoc w formie gwarancji. I właśnie te trzy formy będą mogły mieć zastosowanie w regionach.

Odwołując się do art. 25 ust. 3, mowa tu o kosztach:

- personelu: badaczy, techników i pozostałych pracowników pomocniczych w zakresie, w jakim są oni zatrudnieni przy danym projekcie,

- aparatury i sprzętu w zakresie i przez okres, w jakim są one wykorzystywane na potrzeby projektu. Jeśli nie są one wykorzystywane na potrzeby projektu przez cały okres ich użytkowania, za koszty kwalifikowane uznaje się tylko koszty amortyzacji odpowiadające okresowi realizacji projektu obliczone na podstawie przyjętych zasad rachunkowości,

- budynków i gruntów w zakresie i przez okres, w jakim są one wykorzystywane na potrzeby projektu. Jeżeli chodzi o budynki, za koszty podlegające rozliczeniu uznaje się tylko koszty amortyzacji odpowiadające okresowi realizacji projektu. W przypadku gruntów są nimi koszty przekazania na zasadach handlowych lub faktycznie poniesione koszty kapitałowe,

- badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy i patentów zakupionych lub użytkowanych na podstawie licencji udzielonej przez podmioty zewnętrzne na warunkach pełnej konkurencji oraz kosztach doradztwa i równorzędnych usług wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby projektu,

- ogólnych i innych kosztach operacyjnych, w tym kosztach materiałów, dostaw i podobnych produktów, ponoszonych bezpośrednio w wyniku realizacji projektu.

Natomiast w myśl ust. 4 za koszty kwalifikowane w przypadku studium wykonalności uznaje się koszty jego realizacji.

...i w jakiej wartości

Zgodnie z § 8 ust. 1 maksymalną intensywność pomocy określa się zgodnie z art. 25 ust. 5 rozporządzenia nr 651/ 2014. A zgodnie z ust. 2 intensywność pomocy na badania przemysłowe i eksperymentalne prace rozwojowe zwiększa się zgodnie z art. 25 ust. 6 unijnego aktu. Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący projekty badawcze będą mogli oczekiwać dofinansowania na poziomie:

- nawet 100 proc. kosztów kwalifikowanych dla badań podstawowych,

- od 50 proc. do 80 proc. w przypadku badań przemysłowych,

- od 25 proc. do 60 proc. przy realizacji eksperymentalnych prac rozwojowych,

- od 50 proc do 70 proc. w przypadku studiów wykonalności.

Różnice w poziomach dofinansowania wynikają z tego, że inaczej mogą być traktowane duże, a inaczej małe i średnie firmy oraz możliwości zwiększenia pomocy przy projektach zakładających tzw. efektywną współpracę. Intensywność wsparcia może także zostać podwyższona, jeżeli wyniki badań będą szeroko rozpowszechniane podczas konferencji, za pośrednictwem publikacji, ogólnodostępnych baz bądź oprogramowania bezpłatnego lub otwartego.

Należy jednak podkreślić, że podane poziomy pokazują maksymalną intensywność wsparcia. Władze regionalne lub instytucje działające w ich imieniu nie mają obowiązku jej stosować. Mogą samodzielnie ustalić, jaki będzie poziom dofinansowania, o ile nie przekroczy on wymienionych progów.

Jak dalej wynika z przepisów, do których odwołuje rozporządzenie, wszystkie koszty kwalifikowane, aby mogły być za takie uznane, muszą być udokumentowane w sposób jasny, szczegółowy i aktualny. W przypadku pomocy wypłacanej w kilku ratach jest ona dyskontowana do wartości w momencie jej przyznania.

Przykłady działań w regionach

Przykładowo inwestycje badawczo-rozwojowe będą mogły być finansowane z działań:

- 1.2 Wspieranie transferu wiedzy, innowacji, technologii i komercjalizacji wyników B+R oraz rozwój działalności B+R w przedsiębiorstwach (województwo podlaskie),

- 1.2 Badania, rozwój i innowacje w przedsiębiorstwach (województwo śląskie),

- 1.2 Bania celowe (województwo lubelskie),

- 1.1 Projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw (województwo zachodniopomorskie),

- 1.1 Działalność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw (województwo mazowieckie).

W Dzienniku Ustaw z 3 lipca 2015 r. zostało opublikowane rozporządzenie ministra infrastruktury i rozwoju w sprawie udzielania pomocy na projekty badawcze i rozwojowe wspierane ze środków programów regionalnych w perspektywie 2020. To ważne rozporządzenie. Znaczna część środków, i dotyczy to w równym stopniu tzw. programów ogólnokrajowych, jak i właśnie tych regionalnych, została zarezerwowana na projekty badawczo-rozwojowe. Analizując szczegółowe wersje programów, często można trafić na tzw. działania (>patrz ramka), które skierowane są do przedsiębiorców (przede wszystkim małych i średnich) i zakładają właśnie wsparcie przedsięwzięć związanych z tworzeniem nowych produktów, usług lub technologii bądź ich doskonaleniem.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami