Rękojmia - jakie są konsekwencje zatajenia wady sprzedawanej maszyny

Niedopuszczalne jest umieszczanie klauzuli ograniczającej lub wyłączającej odpowiedzialność prawną z tytułu rękojmi na fakturze.

Publikacja: 08.09.2017 06:00

Rękojmia - jakie są konsekwencje zatajenia wady sprzedawanej maszyny

Foto: Fotolia

Sprawa, jaką w czerwcu zajmował się Sąd Apelacyjny w Łodzi dotyczyła sporu pomiędzy dwoma przedsiębiorcami o niedziałającą, jak należy kruszarkę.

Żadnych dokumentów

Prowadzący firmę produkującą masę betonową Edward G. był zainteresowany – w ramach profilu prowadzonej działalności gospodarczej – kupnem używanej, ale sprawnej kruszarki przeznaczonej do kruszenia otoczaków rzecznych. W Internecie wyszukiwał ogłoszenia sprzedaży tego rodzaju maszyn. W jednym z serwisów znalazł anons, którego treść sugerowała, że wystawiona do sprzedaży maszyna odpowiada jego oczekiwaniom co do przeznaczenia, albowiem miała to być minikruszarka do kruszenia kamienia naturalnego i gruzu. Ogłoszenie wystawiła firma Anny L., zajmująca się głównie handlem samochodami i furgonetkami.

Zainteresowany kupnem kruszarki Edwarda G. chciał przeprowadzić próbę, czy maszyna będzie nadawała się do uzyskania pożądanej frakcji kamienia. Na miejscu brat właścicielki firmy, poinformował zainteresowanego, że kruszarkę nabył na licytacji komorniczej, a urządzenie nie posiada gwarancji. Nie pokazał żadnych dokumentów, w tym instrukcji obsługi, tłumacząc, iż są sporządzone w języku angielskim i Edward G. otrzyma je po dokonaniu tłumaczenia. Zapewnił on, iż urządzenie jest przeznaczone do kruszenia kamienia naturalnego. Podczas testu kruszarka działała zadowalająco, i Edward G. zdecydował się na jej zakup za 84 tys. zł. Potwierdzeniem była faktura, która pod wskazaniem ceny zawierała klauzulę: „Towar używany, bez gwarancji, bez rękojmi. Kupujący oświadcza, że zapoznał się ze stanem technicznym maszyny i nie wnosi do niego żadnych zastrzeżeń".

Po przetransportowaniu urządzenia do przedsiębiorstwa Edwarda G., została ona włączona do normalnej eksploatacji. Niestety, po około dwóch godzinach nieprzerwanej pracy kruszarki z maszyny zaczęły wychodzić po kruszeniu coraz to większe kamienie. Kupujący zaniepokojony nieefektywną pracą maszyny, jeszcze tego samego dnia telefonicznie skontaktował się ze sprzedającym, prosząc o pilne przesłanie przetłumaczonej dokumentacji kruszarki i komputera, jednak w odpowiedzi usłyszał, że nie otrzyma żadnych dokumentów ani instrukcji, w związku z czym z obsługą maszyny musi poradzić sobie sam.

Tylko do asfaltu, gruzu i szkła

Z uwagi na bierną postawę sprzedającego, Edward G. we własnym zakresie znalazł serwisanta tego rodzaju maszyn, ale ku swojemu zdziwieniu dowiedział się, że kruszarka którą nabył jest przeznaczona wyłącznie do kruszenia asfaltu, gruzu i szkła. W związku z tym wystosował do Anny L. zgłoszenie reklamacyjne, w którym wskazał, że sprzedana mu kruszarka posiada istotną wadę polegającą na nieprzydatności maszyny do kruszenia kamieni w postaci otoczaków. Jest ona przeznaczona do kruszenia materiałów bardziej miękkich. Anna L. nie uwzględniła reklamacji, twierdząc, że kruszarka była przez niego użytkowana niezgodnie z przeznaczeniem, zważywszy na fakt, że w chwili zakupu była sprawna i zdatna do umówionego użytku. Wyjaśniła również, że nabyty przez powoda sprzęt może być wykorzystywany wyłącznie do kruszenia kruszywa zgodnego ze specyfikacją maszyny, nie zaś do rozdrabniania każdego rodzaju materiału.

Ostatecznie Edward G. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży ze względu na niezgodność towaru z umową i wezwał do zwrotu uiszczonej ceny. W związku z odmową ze strony sprzedającej, sprawa znalazła swój finał na sali sądowej.

Bezskuteczne wyłączenie rękojmi

Sąd okręgowy uznał, że sprzedana kruszarka dotknięta była wadami fizycznymi w rozumieniu art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego. Rzecz ta nie nadawała się bowiem do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżeń co do takiego jej przeznaczenia. Maszyna nie posiadała również właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewniał kupującego.

SO ocenił, że strony nie wyłączyły odpowiedzialności z tytułu rękojmi sprzedaży kruszarki, pomimo zawarcia na fakturze dokumentującej zawarcie umowy klauzuli o treści: „towar używany, bez gwarancji, bez rękojmi. Kupujący oświadcza, że zapoznał się ze stanem technicznym maszyny i nie wnosi do niego żadnych zastrzeżeń", pod którą powód złożył swój podpis. Jak wyjaśniono, w świetle art. 558 § 2 Kodeksu cywilnego, wyłączenie przez strony odpowiedzialności z tytułu rękojmi należało uznać za bezskuteczne z uwagi na podstępne zatajenie wad rzeczy sprzedanej, które charakteryzowało się umyślnością, działaniem sprzedawcy przejawiającym się maskowaniem wady i udzielaniem kupującemu zapewnienia, że rzecz nie jest wadliwa.

Ocenę tę podzielił Sąd Apelacyjny w Łodzi, wskazując, że zapisu na fakturze nie można traktować jako wyłączenia odpowiedzialności z tytułu rękojmi.

– Dla skuteczności modyfikacji odpowiedzialności z tytułu rękojmi konieczne jest, aby strony w umowie w sposób wyraźny zakomunikowały wolę takich zmian. Ograniczenia, rozszerzenia bądź wyłączenia rękojmi nie można więc domniemywać, musi ono wynikać z treści – wskazał sąd apelacyjny. Jak dodano, osoba powołująca się na korzystne dla siebie skutki modyfikacji odpowiedzialności z tytułu rękojmi w stosunku do rozwiązań ustawowych powinna przedstawić dowód na tę okoliczność. - Za niedopuszczalne uznać tym samym należy umieszczanie klauzuli ograniczającej lub wyłączającej odpowiedzialność z tytułu rękojmi na fakturze – zaznaczono.

Odnosząc te wywody do realiów opisywanej sprawy, sąd wskazał, że w istocie zapis na fakturze nie zawiera oświadczeń stron, lecz podaną w formie bezosobowej określoną informację, pochodzącą od sprzedającego, niezupełnie odpowiadającą stanowi rzeczy. – Mimo, że w działaniu sprzedającego nie należy dopatrywać się świadomego podstępnego zatajenia wady rzeczy sprzedanej (art. 558 § 2 k.c.) , to jednak bezskuteczności wyłączenia odpowiedzialności z tytułu rękojmi trzeba upatrywać w braku oświadczeń stron zawartych w tym przedmiocie w umowie, o czym mowa powyżej – stwierdził sąd apelacyjny.

Co mówią przepisy

Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.

Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

Art. 558 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego. ?

Sygnatura akt: I ACa 1587/16

Sprawa, jaką w czerwcu zajmował się Sąd Apelacyjny w Łodzi dotyczyła sporu pomiędzy dwoma przedsiębiorcami o niedziałającą, jak należy kruszarkę.

Żadnych dokumentów

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe