Precedensowy wyrok: wywłaszczona firma dostała pieniądze za straty

Wywłaszczone firmy mają kłopoty, bo nie dostały odszkodowań za straty. To może się zmienić.

Aktualizacja: 04.09.2015 07:58 Publikacja: 04.09.2015 06:45

Precedensowy wyrok: wywłaszczona firma dostała pieniądze za straty

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Sąd Rejonowy w Rzeszowie przyznał firmie odszkodowanie za wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w wyniku wywłaszczenia jej z części nieruchomości pod obwodnicę Przemyśla. To pierwszy taki wyrok. Dotychczas firmy przegrywały w sądach.

Pierwsza jaskółka

O odszkodowanie do rzeszowskiego sądu wystąpiła firma transportowa. Pod obwodnicę straciła część nieruchomości, co znacznie podniosło jej koszty prowadzonej działalności. Musiała wynająć dla swoich samochodów działkę pod parking, a podjazd tirem pod jej magazyny stał się niemożliwy.

Rzeszowski sąd doszedł do wniosku, że w tym wypadku doszło do naruszenia zasady poszanowania mienia z art. 1 protokołu nr 1 konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Stopień ingerencji państwa w swobodne korzystanie z prawa własności jest bowiem bardzo wysoki. Wprawdzie firma dalej jest właścicielem części nieruchomości, ale w ograniczonym zakresie. Tym samym doszło do tzw. wywłaszczenia faktycznego. Z tych powodów sąd zasądził od wojewody podkarpackiego i prezydenta Przemyśla 3 tys. zł odszkodowania za miesiąc, ale tylko za nieruchomość z magazynami.

– To precedensowe rozstrzygnięcie. Polskie prawo przewiduje odszkodowanie za wywłaszczoną część nieruchomości, a za pozostałe i realne straty już nie – tłumaczy Grzegorz Ginalski, radca prawny z Kancelarii Roczniak, Tokarczyk i Partnerzy. – Tymczasem sąd wykazał się odwagą i powołał się na międzynarodową konwencję – dodaje.

Orzeczenie nie jest prawomocne. Odwołała się i firma, i prezydent Przemyśla.

Wokanda w Strasburgu

Sprawa rzeszowska to niejedyna próba wywalczenia odszkodowania przez firmę.

Od 2011 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu zajmuje się skargą dwóch przedsiębiorców z Torunia, którzy stracili działkę pod drogę dojazdową do mostu na Wiśle. W efekcie jeden musiał zamknąć fabrykę styropianu, a drugi firmę ocieplającą styropianem budynki.

– Moi klienci domagają się od Polski 7 mln zł odszkodowania za realne straty i utracone zyski. Wyrok będzie prawdopodobnie jeszcze w tym roku – mówi radca prawny Artur Kołcz z kancelarii Ostrowski i Wspólnicy, reprezentant obu przedsiębiorców

Na przełomie maja i czerwca w obawie o likwidację miejsc pracy protestowali pracownicy firmy Enkev w Łodzi. Nowa ulica ma przebiegać przez środek jej nieruchomości.

Za drogo

Próby zmiany krzywdzącego prawa już były. W 2009 r. posłowie PO i PSL przygotowali projekt, który przewidywał, że odszkodowanie wypłacane za wywłaszczoną nieruchomość byłoby dodatkowo powiększane o kwotę utraconych korzyści. Nie mogłoby jednak przekraczać 10 proc. wartości nieruchomości. W trosce o budżet projekt nigdy nie został uchwalony.

W ub.r. sprawa znalazła się w białej księdze „Rz", w której wskazywaliśmy najpoważniejsze bariery prawne i administracyjne, przed jakimi stoją przedsiębiorcy.

Natomiast Mirosław Gdesz, prawnik specjalizujący się w tej tematyce, zwraca uwagę, że w wielu krajach są ekstraodszkodowania za straty firm. Jest to zazwyczaj ok. 10 proc. ponad wypłacone odszkodowanie za nieruchomość. Tak jest m.in. w Wielkiej Brytanii czy USA. – Zawsze jednak pozostawia się państwu do swobodnego uznania, jak chce uregulować odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości. Dlatego wyrok rzeszowskiego sądu powołujący się na międzynarodowe uregulowanie jest dyskusyjny – dodaje.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki, r.krupa@rp.pl

Sąd Rejonowy w Rzeszowie przyznał firmie odszkodowanie za wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w wyniku wywłaszczenia jej z części nieruchomości pod obwodnicę Przemyśla. To pierwszy taki wyrok. Dotychczas firmy przegrywały w sądach.

Pierwsza jaskółka

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe