Operat szacunkowy - kiedy jest potrzebny

Gdy wnosi się nieruchomość do spółki lub zaciąga kredyt, konieczne jest dokonanie jej wyceny. W takiej sytuacji sporo zależy od tego, kto ją sporządzi.

Publikacja: 02.09.2015 06:20

Rzeczoznawca określa wartość rynkową nieruchomości

Rzeczoznawca określa wartość rynkową nieruchomości

Foto: 123RF

Przedsiębiorca potrzebuje wyceny nieruchomości najczęściej, gdy planuje zabezpieczyć wierzytelność, wnieść nieruchomość aportem do spółki albo kwestionuje wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste.

Dobry rzeczoznawca majątkowy to połowa sukcesu. Najlepiej skorzystać z rekomendacji osoby, która korzystała z usług konkretnego rzeczoznawcy i była zadowolona. Ich rejestr prowadzi też Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.

W przypadku przedsiębiorców, którzy chcą zaciągnąć kredyt hipoteczny, jest nieco inaczej. Banki honorują na ogół tylko wyceny sporządzone przez rzeczoznawców z listy prowadzonej przez siebie, wręczają ją więc potencjalnemu kredytobiorcy, a ten wybiera, który mu najbardziej odpowiada. Swoje listy prowadzą też stowarzyszenia lokalne oraz federacja tych stowarzyszeń.

Ile kosztuje wycena? Nie ma jednego cennika. Wysokość wynagrodzenia kształtuje rynek. Za typowe wyceny, których wykonuje się dużo, płaci się podobne stawki. Natomiast te, które dotyczą szczególnych i nietypowych nieruchomości na rynku, osiągają wysokie, indywidualne ceny.

Często przedsiębiorcy dzwonią do rzeczoznawców, pytają, ile kosztuje sporządzenie operatu, a potem wybierają najtańszego. To błąd. Zdarza się bowiem, że niektórzy z nich sporządzają operaty, których nie chcą honorować ani urzędy, ani banki.

W operacie najczęściej określa się wartość rynkową nieruchomości. Rzeczoznawcy stosują różne metody wyceny, najczęściej porównawczą, rzadziej dochodową czy kosztową. To rzeczoznawca decyduje, którą metodę wybrać. Pod uwagę bierze on: cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, funkcję wyznaczoną dla niej w miejscowym planie zagospodarowania, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan jej zagospodarowania oraz dane o cenach podobnych nieruchomości.

Podejście porównawcze wykorzystuje się najczęściej przy wycenie nieruchomości dla potrzeb kredytu lub jej sprzedaży.

Stosując podejście porównawcze, należy znać ceny transakcyjne nieruchomości podobnych do tej wycenianej, a także cechy nieruchomości, które mają wpływ na wysokość ich cen. Nie ma wykazów publicznych, którymi rzeczoznawcy mogą się posiłkować, stosując metodę porównawczą, dlatego na swój własny użytek prowadzą bazę tego typu transakcji. Jakość wyceny uzależniona jest od jakości bazy danych, które wykorzystywane są w procesie wyceny.

Operat powinien zawierać np. informacje: określenie nieruchomości i zakres wyceny, jej cel, źródła danych o nieruchomości, opis stanu nieruchomości, wskazanie przeznaczenia wynikającego z planu miejscowego, rodzaj określanej wartości, zastosowane podejścia, metody i techniki szacowania, analizę i charakterystykę rynku nieruchomości. Dołącza się do niego dokumenty wykorzystywane przy jego sporządzaniu, np.: dokumentację fotograficzną, aktualny odpis z księgi wieczystej, wypis z ewidencji gruntów i budynków wraz z wyrysem z mapy ewidencyjnej.

Uwaga! Operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla którego został sporządzony, przez 12 miesięcy od daty jego przygotowania, chyba że wystąpiły zmiany prawne lub czynników, które mają wpływ na wartość, np. uchwalono nowy miejscowy plan.

Operat może być wykorzystany po upływie roku od daty jego sporządzenia po potwierdzeniu jego aktualności przez rzeczoznawcę.

W przypadku kłopotów z wyceną przedsiębiorca może wystąpić do jednej z komisji arbitrażowych działających przy stowarzyszeniach rzeczoznawców oraz przy Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych. Postępowanie przed komisją jest jednak kosztowne. Minimalna opłata wynosi kilka tysięcy złotych (zależy od wartości wycenionej nieruchomości). Rzeczoznawcę można pozwać do sądu o odszkodowanie, jeżeli się uważa, że w wyniku złej wyceny poniosło się szkodę. Można też wystąpić do komisji odpowiedzialności zawodowej przy ministrze infrastruktury i rozwoju. Sama nie może ona ukarać, ale ma prawo złożyć wniosek o ukaranie do ministra. Rzeczoznawcy może grozić: upomnienie, nagana z wpisaniem do akt, zawieszenie w wykonywaniu zawodu lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu.

Przedsiębiorca potrzebuje wyceny nieruchomości najczęściej, gdy planuje zabezpieczyć wierzytelność, wnieść nieruchomość aportem do spółki albo kwestionuje wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste.

Dobry rzeczoznawca majątkowy to połowa sukcesu. Najlepiej skorzystać z rekomendacji osoby, która korzystała z usług konkretnego rzeczoznawcy i była zadowolona. Ich rejestr prowadzi też Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona