Jak bezpiecznie wybudować parking, który przyniesie zyski

Rozpoczęcie działalności w branży parkingowej wiąże się z koniecznością przeprowadzenia inwestycji polegającej na wybudowaniu przynajmniej parkingu. Nie zawsze przebiega ona w sposób bezproblemowy.

Publikacja: 17.08.2018 07:00

Jak bezpiecznie wybudować parking, który przyniesie zyski

Foto: Adobe Stock

Skomplikowane otoczenie prawne, możliwość nakładania się na siebie różnych aspektów prawa nieruchomości, kwestii środowiskowych, wodnych powoduje, że duża część przedsiębiorców zaczyna swoją działalność w złudnym poczuciu bezpieczeństwa, a jednocześnie bez dochowania wszystkich niezbędnych wymogów formalnych. Niestety konsekwencje błędów na etapie przeprowadzania inwestycji są z reguły dotkliwe i mogą dać o sobie znać nawet po wielu latach. Jak ich uniknąć?

Czytaj także: Nie każdy parking wymaga pozwolenia budowlanego - wyrok WSA

Lokalizacja, plan zagospodarowania

Kwestia lokalizacji planowanego parkingu jest kluczowa dla określenia zakresu regulacji oraz wypływających z nich dalszych obowiązków, jakim podlegać będzie inwestor. Warto na nią zwrócić uwagę w pierwszej kolejności. Określając status wybranej dla inwestycji nieruchomości należy zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w razie jego braku zadać pytanie o istnienie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, będącego bardziej ogólnym dokumentem uchwalanym przez rady gminy w celu określenia generalnego przeznaczenia danych obszarów. Studium, które nie jest aktem prawa miejscowego, zawiera jednak ustalenia, które są wiążące przy tworzeniu planu zagospodarowania przestrzennego.

Co jednak, gdy dla danej lokalizacji nie został sporządzony ani jeden, ani drugi dokument? Wówczas na inwestorze spoczywa obowiązek uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Można mówić o dwóch podtypach decyzji o warunkach zabudowy.

Pierwszym dla inwestycji celu publicznego oraz drugim dla inwestycji innych niż związane z celem publicznym, jest tak zwana decyzja WZ, potocznie nazywana wuzetką i to o nią należy wystąpić.

Pozwolenie budowlane

Kolejnym wyzwaniem, z którym musi zmierzyć się potencjalny inwestor jest pozwolenie budowlane. Generalnie należy pogodzić się z faktem, że prawie każdy obiekt, który będziemy chcieli zrealizować jako parking wielkopowierzchniowy wymagać będzie uzyskania pozwolenia budowlanego. Art. 29 ustawy Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r., zwalnia z takiego obowiązku jedynie niewielkie parkingi do 10 miejsc postojowych włącznie. Należy zwrócić uwagę na jeden niedoceniany często fakt. Może zdarzyć się, że inwestycja, którą przeprowadzamy dotyczyć będzie jedynie pewnych wyodrębnionych elementów całości, takich jak: postawienie ogrodzenia, utwardzenie powierzchni w niewielkim wymiarze, postawienie wiat, etc. W takich wypadkach przedsiębiorcy kierując się często błędnym tokiem rozumowania, zakładają, że gdy żaden ze wspomnianych elementów nie wymaga uzyskania pozwolenia budowlanego, to w stosunku do ich zbioru będą także zwolnieni z obowiązku ubiegania się o nie. Tymczasem na gruncie przepisów parking traktowany powinien być zawsze jako całość ze względu na swoje przeznaczenie użytkowe oraz gospodarcze.

Istotnym aktem prawnym, na który należy zwracać uwagę na etapie projektowania infrastruktury parkingowej, regulującym szczegółowo kwestie techniczne jest rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r.

Zjazd z drogi publicznej

Częstokroć inwestycja wymagać będzie dodatkowo także wybudowania bądź przebudowy istniejącego zjazdu z drogi publicznej. Szczególne obowiązki w tym zakresie nakłada na inwestora art. 29 Ustawy o drogach publicznych wymagając w takim wypadku uprzedniego uzyskania zezwolenia zarządcy drogi.

Warto o tym pamiętać, ponieważ w razie wybudowania zjazdu bez uzyskania stosownego zezwolenia właściwy organ nakłada w drodze decyzji administracyjnej karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z art. 40 ust. 4 wspomnianej ustawy.

Ziemia rolna

Jeżeli z planu zagospodarowana przestrzennego wynika, że nieruchomość na której planowana jest inwestycja stanowią grunty przeznaczone do produkcji rolnej, wówczas należy uzyskać dla nich decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej. Wniosek o wydanie decyzji należy złożyć przed planowanym rozpoczęciem innego niż rolnicze użytkowania gruntów, a więc tym samym także przed uzyskaniem pozwolenia na budowę i rozpoczęciem prac. Bezzwrotne wyłączenie gruntu z produkcji rolnej wiąże się z uiszczeniem jednorazowej opłaty wyliczanej proporcjonalnie w stosunku do powierzchni wyłączanych z produkcji gruntów rolnych i ich klasy oraz cyklicznej opłaty rocznej uiszczanej przez okres 10 lat.

W razie użytkowania nieruchomości bez uzyskania decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej należy liczyć się z sankcjami wynoszącymi nawet dwukrotność jednorazowej opłaty za wyłączenie gruntów.

Środowiskowe ograniczenia

Zlokalizowanie nieruchomości pod inwestycję w pobliżu obszaru Natura 2000, bądź innych terenów objętych szczególną formą ochrony przyrody także powinno być dla inwestora powodem do wzmożenia czujności.

Ustawa o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko stanowi, że gdy inwestycja może zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, to występuje konieczność uzyskania tzw. decyzji środowiskowej. W odniesieniu do inwestycji polegającej na wybudowaniu parkingu obowiązek ten skonkretyzowany został w rozporządzeniu Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, gdzie jako niektóre kategorie parkingów wymienione są jako przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko wskazane zostały:

1.

garaże, parkingi samochodowe lub zespoły parkingów, wraz z towarzyszącą im infrastrukturą, o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 0,2 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody,

2.

garaże, parkingi samochodowe lub zespoły parkingów, wraz z towarzyszącą im infrastrukturą, o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 0,5 ha na obszarach innych niż wymienione w pkt 1.

Przez powierzchnię użytkową rozumie się sumę powierzchni zabudowy i powierzchni zajętej przez pozostałe kondygnacje nadziemne i podziemne mierzone po obrysie zewnętrznym rzutu pionowego obiektu budowlanego.

W otoczeniu zabytkowym

Przeprowadzenie inwestycji na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków bądź znajdującej się w jej bezpośrednim otoczeniu pozostawać będzie z kolei w zainteresowaniu właściwego konserwatora zabytków. Należy pamiętać, że ochronie podlega często nie tylko jedynie zabytkowy budynek, ale też jego otoczenie, jeżeli zostało wpisane do rejestru zabytków. Z tego powodu wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku, w tym także prac polegających na usunięciu drzewa lub krzewu z nieruchomości lub jej części wymagać może uzyskania pozwolenia właściwego miejskiego bądź wojewódzkiego konserwatora zabytków. Pozwolenie na prowadzenie robót należy w takim wypadku uzyskać jeszcze przed wystąpieniem o pozwolenie budowlane.

Pozwolenie wodno-prawne

Zgodnie z art. 425 ustawy Prawo wodne, jeżeli inwestycja może wpłynąć na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych wymienionych w ustawie, między innymi w zakresie zmniejszenia naturalnej retencji terenowej, rekultywacji wód powierzchniowych lub wód podziemnych, zmiany ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód mającej wpływ na warunki przepływu wód, konieczne jest przeprowadzenie oceny wodnoprawnej inwestycji. Ocena wodnoprawna jest to wbrew sugerującej jedynie pomocniczy charakter nazwie, decyzja administracyjna, która jest odrębna od innych decyzji związanych z korzystaniem ze środowiska. Gdy organ stwierdzi, iż przeprowadzenie inwestycji nie wpłynie na osiągnięcie celów środowiskowych wówczas wydaje decyzję, jeżeli zaś stwierdzi jej negatywne skutki, wówczas wyda decyzję dopiero po spełnieniu przez wnioskodawcę określonych wymagań.

Odbiór inwestycji

Ukończenie prac budowlanych nie jest równoznaczne z możliwością legalnego korzystania z wybudowanych obiektów. Przed inwestorem stoi jeszcze konieczność dopełnienia formalności związanych z oddaniem inwestycji do użytku. Art. 54 Ustawy prawo budowlane nakłada na inwestora obowiązek zgłoszenia zakończenia budowy przed rozpoczęciem użytkowania obiektu budowlanego, na budowę którego wymagane jest pozwolenie na budowę albo zgłoszenie budowy.

W przypadku zamiaru przystąpienia do użytkowania parkingu, składa się zawiadomienie o zakończeniu budowy. Po zawiadomieniu organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji inwestor może przystąpić do użytkowania obiektu.

Dotkliwe konsekwencje

Przeprowadzenie inwestycji bez uzyskania odpowiednich pozwoleń może powodować szereg negatywnych konsekwencji. Rozpoczęcie prac bez uzyskania wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę stanowi samowolę budowlaną i w konsekwencji skutkować może wydaniem nakazu rozbiórki.

Istnieje na szczęście kilka ścieżek postępowania legalizacyjnego. Trzeba jednak pamiętać, że nie każda samowola budowlana może skorzystać z możliwości legalizacji, a także o tym, że legalizacja przeważnie związana jest z poniesieniem przez inwestora znacznych dodatkowych nakładów finansowych. Warunkiem konstytutywnym do zalegalizowania danego obiektu jest możliwość doprowadzenia go do stanu zgodnego z przepisami prawa. Postępowanie legalizacyjne może być przeprowadzone niejako „z urzędu", a także na wniosek samego „skruszonego" inwestora. Jeżeli spełnione zostaną formalne warunki, właściwy organ wyda w formie postanowienia decyzję o legalizacji obiektu budowlanego określając w niej także opłatę legalizacyjną, w przypadkach wskazanych w ustawie. Opłata stanowi nawet pięćdziesięciokrotność iloczynu stawki opłaty, współczynnika kategorii obiektu budowlanego i współczynnika wielkości obiektu budowlanego. Dla parkingu może sięgać wysokości setek tysięcy złotych.

Odroczone skutki

Błędne jest mniemanie, że negatywne konsekwencje braku uzyskania stosownych decyzji i zezwoleń ujawnić się mogą tylko na etapie przeprowadzania inwestycji. Mogą one dać o sobie znać także znacznie później i z zupełnie nieoczekiwanej strony, wpływając na sferę odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy. Częstą praktyką przyjętą przez towarzystwa ubezpieczeniowe jest umieszczanie w ogólnych warunkach ubezpieczeń klauzul stanowiących, iż ochroną ubezpieczeniową nie obejmuje się roszczeń wynikających z tytułu szkód w razie prowadzenia przez ubezpieczonego działalności bez określonych zezwoleń. Dotyczyć to może różnych sytuacji: wypadku drogowego przy wykonywaniu przewozu osób bez wymaganej licencji, zdarzenia na terenie obiektu budowlanego wzniesionego bez uzyskania pozwolenia budowlanego, czy też takiego w stosunku, do którego nie przeprowadzono we właściwy sposób odbioru.

Jeździ prawie 20 milionów

Każdego dnia ponad 19 mln zarejestrowanych w Polsce aut wyjeżdża na nasze drogi. Pod względem liczby posiadanych samochodów jesteśmy tym samym nieco powyżej europejskiej średniej. W Polsce na 100 mieszkańców przypada więcej aut niż na 100 mieszkańców krajów takich jak Francja czy Hiszpania. Duża liczba pojazdów powoduje, że kwestia zapewnienia miejsc postojowych i parkingów stała się ważną potrzebą gospodarczą, której zapewnieniem zajęły się tysiące polskich przedsiębiorców. Branża parkingowa prosperuje dobrze z widokami na dalszy dynamiczny rozwój. Przedsiębiorcy poszerzają swoją ofertę, niejednokrotnie oferując oprócz miejsc postojowych także usługi dodatkowe obejmujące przewóz osób, usługi car wash, care&reconditioning i inne. ?

Łukasz Szostak prawnik z kancelarii GSW Legal Grabarek, Szalc i Wspólnicy sp. k.

Poprzedzenie inwestycji należytą analizą prawną oraz przeprowadzenie jej z dbałością o zachowanie wszelkich wymogów formalnych przynosi przedsiębiorcy wymierne korzyści. Prowadzi do uniknięcia niepotrzebnych kosztów związanych z ewentualnymi dodatkowymi opłatami oraz karami administracyjnymi. W ogólnym rozrachunku antycypacja ewentualnych nieprawidłowości w procesie inwestycyjnym jest zawsze tańsza od naprawy skutków popełnionych błędów.

Skomplikowane otoczenie prawne, możliwość nakładania się na siebie różnych aspektów prawa nieruchomości, kwestii środowiskowych, wodnych powoduje, że duża część przedsiębiorców zaczyna swoją działalność w złudnym poczuciu bezpieczeństwa, a jednocześnie bez dochowania wszystkich niezbędnych wymogów formalnych. Niestety konsekwencje błędów na etapie przeprowadzania inwestycji są z reguły dotkliwe i mogą dać o sobie znać nawet po wielu latach. Jak ich uniknąć?

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara