Prawnik wyjaśnia
Anna Puszkarska, radca prawny
W przypadku gdy decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa, można stwierdzić jej nieważność także wtedy, gdy wyszło to na jaw po wznowieniu postępowania.
Możliwe są sytuacje, gdy dana decyzja ma wady uzasadniające stwierdzenie jej nieważności, a w postępowaniu poprzedzającym jej wydanie doszło do naruszeń stanowiących podstawę do wznowienia tego postępowania. W orzecznictwie podkreśla się, że przyczyny zastosowania obu tych trybów (wznowienia i stwierdzenia nieważności) nie mogą być tożsame. Okoliczność stanowiąca podstawę do wznowienia nie jest jednocześnie okolicznością skutkującą stwierdzeniem nieważności decyzji (por. m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 września 2013 r., sygn. II OSK 533/12).
Uruchomienie trybu wznowieniowego i trybu stwierdzenia nieważności wadliwej decyzji powoduje odmienne konsekwencje. Wznowienie postępowania umożliwia ponowne rozpoznanie i rozstrzygnięcie danej sprawy, jeżeli postępowanie, w którym zapadła ostateczna decyzja, było dotknięte co najmniej jedną z wad wymienionych w art. 145 § 1 k.p.a. Natomiast stwierdzenie nieważności eliminuje z obrotu prawnego decyzję dotkniętą wadą wskazaną w art. 156 § 1 k.p.a. Stwierdzenie nieważności decyzji wywołuje skutki od chwili jej wydania.W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że wznowienie postępowania nie wyłącza możliwości wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
NSA w Warszawie w wyroku z 9 sierpnia 1990 r. (sygn. IV SA 543/90, ONSA 1991/1/1) wyjaśnił, że w k.p.a. nie ma przepisu, który zabraniałby wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sytuacji, gdy wcześniej zostało wznowione postępowanie zakończone tą decyzją. Dopuszczalny jest więc wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji, w stosunku do której nastąpiło wznowienie postępowania.
