Wymagania rady gminy nie mogą uniemożliwiać prowadzenia firmy - wyrok WSA

Rada gminy nie może wprowadzać lokalnych wymagań dla działalności gospodarczej w taki sposób, który w istocie oznacza brak możliwości jej prowadzenia.

Publikacja: 27.07.2018 06:00

Wymagania rady gminy nie mogą uniemożliwiać prowadzenia firmy - wyrok WSA

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

Taki wniosek płynie z niedawnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Jego kanwą była uchwała gminy N. w sprawie określenia wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca, który ubiega się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt, a także grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych.

Czytaj także: Czy gminna biblioteka może prowadzić także działalność gospodarczą

Zbędne koszty ekspertyz, badań i raportów

Jeden z przepisów uchwały zaskarżyła do sądu Maria M., która od trzech lata stara się o wydanie zezwolenia na utworzenie i prowadzenie grzebowiska dla zwierząt. W urzędzie gminy kobietę poinformowano, że aby rozpocząć działalność musi uzyskać pozytywną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach na realizację przedsięwzięcia oraz pozytywną decyzję o warunkach zabudowy, a Rada Miejska wyda wtenczas uchwałę porządkową dla tego rodzaju działalności.

Kiedy Maria M. dopełniła już wszystkich niezbędnych formalności, gmina podjęła stosowną uchwałę. Znalazł się w niej jednak zapis zgodnie z którym, przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych powinien zapewnić odległość grzebowiska od zabudowań mieszkalnych, zakładów produkujących artykuły żywnościowe, zakładów żywienia zbiorowego bądź zakładów przechowujących artykuły żywnościowe oraz studni, źródeł i strumieni służących do czerpania wody do picia i potrzeb gospodarczych, wynoszącą co najmniej 3 kilometrów.

W skardze Maria M. wskazała, że wszystkie uwarunkowania w prowadzonej przez nią działalności zostałyby spełnione, gdyby nie narzucenie wymogu zachowania odległości. Dodała, iż w związku z podjęciem uchwały po dwóch latach od złożenia przez nią wniosku została narażona na poniesienie zbędnych kosztów wykonanych ekspertyz, badań i raportów. Podała również, że tak restrykcyjny wymóg uniemożliwia jej realizację grzebowiska na terenie gminy. Gdyby ktoś jednak posiadał tak zlokalizowany teren automatycznie zablokowałby innym właścicielom gruntów prowadzenie jakichkolwiek inwestycji w promieniu 3 km.

W odpowiedzi na skargę burmistrz gminy N. powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 marca 2016 r. (sygn. II OSK 36/16). Wskazano w nim, że rada miejska w ramach kompetencji prawodawczej wynikającej z art. 7 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach na zasadzie lex specialis może określić wymogi dotyczące cech i właściwości terenu grzebowiska, jego ukształtowania, odległości schroniska, grzebowiska bądź spalarni od zabudowań mieszkaniowych, zakładów produkujących żywność itp.

Ważenie wartości podlegających ochronie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu przyznał rację Marii M., uznając, iż kwestionowany przepis uchwały stanowi istotne naruszenie prawa.

W uzasadnieniu podkreślono, że realizacja kompetencji do ustanowienia aktu prawa miejscowego przez radę gminy nie upoważnia do podejmowania uchwał, które nie znajdują umocowania w przepisach, a wręcz im uchybiają. Tymczasem w opisywanej sprawie gmina uchwalając zapis dotyczący zachowania min. odległości 3 km, faktycznie w istotny sposób ogranicza prowadzenie działalności wymagającej zezwolenia.

Sąd przyznał, iż rada gminy ma kompetencję do określania wymogów, jakie spełnić musi przedsiębiorca. Jednak muszą być one racjonalne i uzasadnione np. względami sanitarnymi, zapewnieniem stosownych warunków technicznych i organizacyjnych dla prowadzenia tego typu działalności w sposób bezpieczny dla ludzi i środowiska, ochrony przyrody, czy minimalizujące ewentualne konflikty lokalne i potencjalne uciążliwości, które mogłyby powstać wskutek prowadzenia grzebowiska.

Tymczasem organ stanowiący na żadne tego typu okoliczności się nie powołał. – Tym samym nałożenie tego wymogu, wobec braku uzasadnienia a i racjonalnych przesłanek, należało uznać za zbyt daleko idące, nieracjonalne i nie do pogodzenia z zasadami konstytucyjnymi – zwłaszcza z zasadą zaufania obywatela do państwa i prawa wynikającą z zasady państwa prawnego (art. 2 konstytucji), zasadą proporcjonalności (art. 31 ust. 3 konstytucji) a także zasadą wolności gospodarczej (art. 20 i 22 konstytucji) – wyjaśniono.

WSA zaznaczył, iż za nieważny uznał nie sam wymóg zachowania odległości grzebowiska a określenie tej odległości w wymiarze co najmniej 3 km od zabudowań mieszkalnych, od zakładów produkujących artykuły żywnościowe, zakładów żywienia zbiorowego, zakładów przechowujących żywność oraz studni, źródeł i strumieni, służących do czerpania wody do picia i potrzeb gospodarczych.

W uzasadnieniu zwrócono uwagę, że rada gminy podejmując uchwałę na podstawie normy o charakterze blankietowym nie jest zwolniona od ważenia wartości, podlegających ochronie. - Wprowadzając ograniczenie swobody prowadzenia działalności gospodarczej nie może za wystarczające uznać jedynie powołania się na treść art.7 ust. 3 u.c.g., co miało miejsce w omawianej sprawie. Nie może też wymagań dla tego typu działalności regulować w sposób, który w istocie doprowadzi do jej wyłączenia – stwierdził sąd.

Orzeczenie jest już prawomocne.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 26 kwietnia 2018 r. (sygn. akt II SA/Po 2/18)

Taki wniosek płynie z niedawnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Jego kanwą była uchwała gminy N. w sprawie określenia wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca, który ubiega się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt, a także grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych.

Czytaj także: Czy gminna biblioteka może prowadzić także działalność gospodarczą

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe