Zasady przejazdu sąsiada przez działkę

Służebność niewykonywana przez dziesięć lat wygasa.

Aktualizacja: 22.07.2015 09:03 Publikacja: 22.07.2015 06:50

Zasady przejazdu sąsiada przez działkę

Foto: 123RF

Wyobraźmy sobie, że przedsiębiorca na swojej parceli zaczyna prowadzić firmę. Do tej pory, przez dwa lata, pozwalał sąsiadowi przejeżdżać przez nieruchomość. Natomiast teraz chce, aby jego grunt był tylko w jego władaniu. Ma więc dylemat: czy może zablokować sąsiadowi przejazd, czy też działanie takie będzie sprzeczne z prawem?

Jeżeli właściciel nieruchomości sąsiedniej nie ma dostępu do drogi publicznej w inny sposób niż przez nieruchomość przedsiębiorcy, to jego prawem jest ustanowienie na niej służebności drogi koniecznej. Musi się to jednak odbyć z możliwie najmniejszą szkodą dla obciążonej działki.

Jeżeli więc właścicielowi nieruchomości przeznaczonej na działalność gospodarczą byłoby wygodniej, gdyby służebność drogowa została zlokalizowana w innym miejscu działki, to może skutecznie tego zażądać.

Na pewno nie można sąsiadowi od razu odebrać prawa przejazdu, ale w przypadku konfliktu interesów trzeba przeprowadzić sprawę przed sądem. Aby ustalić zakres czynności, trzeba szczegółowo przeanalizować podstawę udostępnienia nieruchomości na przejazd. Ważne są odpowiedzi na pytania: czy udostępnienie jest doraźne, dokonane „z grzeczności", czy też może na podstawie jakiegoś – nawet nieformalnego porozumienia.

Jeżeli nie zostało stwierdzone zasiedzenie nieruchomości (po upływie dwóch lat od rozpoczęcia korzystania nie jest to możliwe), właściciel nieruchomości obciążonej może zażądać od sąsiada wynagrodzenia za jej udostępnienie. Powinno ono być oszacowane na podstawie cen rynkowych i adekwatne do możliwości uprawnionego ze służebności związanych z nieruchomością obciążoną.

Podobna zasada działa także w innych przypadkach. Na przykład, gdy jedna z nieruchomości jest w jakiś sposób obciążona na rzecz drugiej. Jeżeli na nieruchomości obciążonej są urządzenia, z których korzysta właściciel nieruchomości sąsiedniej, i jeżeli strony nie zawarły uprzednio w tym zakresie porozumienia, to właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za jej wykorzystanie wynagrodzenia. Aby ustalić jego wysokość, najlepiej skonsultować się z rzeczoznawcą majątkowym.

W przypadku gdy w skutek zmiany stosunków służebność stała się dla właściciela nieruchomości obciążonej szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać (również przed sądem) jej zniesienia za wynagrodzeniem. Rozpoczęcie działalności gospodarczej na nieruchomości i wszelkie konsekwencje z tym związane mogą być jak najbardziej podstawą do kierowania przez właściciela nieruchomości obciążonej takiego żądania. Niemniej trzeba w razie potrzeby, np. przed sądem, wykazać, że rzeczywiście występuje w konkretnym przypadku konieczność zmiany zakresu służebności.

Warto pamiętać, że służebność niewykonywana przez dziesięć lat wygasa. Jednocześnie obowiązuje zasada, że jeżeli przez 30 lat (nawet w złej wierze) korzystało się z określonej służebności gruntowej na danej nieruchomości, można potem zażądać zasiedzenia swojego prawa na zasadach analogicznych do tych, które obowiązują przy zasiedzeniu prawa własności.

Wyobraźmy sobie, że przedsiębiorca na swojej parceli zaczyna prowadzić firmę. Do tej pory, przez dwa lata, pozwalał sąsiadowi przejeżdżać przez nieruchomość. Natomiast teraz chce, aby jego grunt był tylko w jego władaniu. Ma więc dylemat: czy może zablokować sąsiadowi przejazd, czy też działanie takie będzie sprzeczne z prawem?

Jeżeli właściciel nieruchomości sąsiedniej nie ma dostępu do drogi publicznej w inny sposób niż przez nieruchomość przedsiębiorcy, to jego prawem jest ustanowienie na niej służebności drogi koniecznej. Musi się to jednak odbyć z możliwie najmniejszą szkodą dla obciążonej działki.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów