Forma przedstawieniowa znaków towarowych ewoluowała wraz z rozwojem ludzkości. Początkowo wykorzystywane były znaki graficzne (obrazowe), np. proste kompozycje kreskowe, monogramy i obrazki. Później większego znaczenia zaczęły nabierać znaki słowne i słowno-graficzne, a w następnej kolejności zaczęto wykorzystywać formy przestrzenne (znaki trójwymiarowe), a także zestawie- nia kolorów oraz znaki dźwiękowe.
Jaka definicja
Zgodnie z art. 120 ust. 1 prawa własności przemysłowej (dalej p.w.p.) znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Wyszczególnione w ust. 2 art. 120 p.w.p. oznaczenia, takie jak: wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy, stanowią otwarty katalog znaków towarowych, które mogą być zgłaszane w celu uzyskania ochrony. Przykłady podane w wyliczeniu mają na celu jedynie zobrazowanie pojęcia znaku.
Zgłoszenie znaku przestrzennego
Znaki plastyczne, przede wszystkim trójwymiarowe formy przestrzenne, w tym formy towarów oraz opakowań są jedną z kategorii znaków niekonwencjonalnych widzialnych. Mogą być to kształty czysto fantazyjne, lecz w praktyce posiadające wartość użytkową. Znaki plastyczne, przedstawiające różnorakie kształty towarów i opakowań, powinny być zobrazowane graficznie w postaci fotografii bądź odbitek wyrażających zastrzegany znak w ujęciu perspektywicznym. Zdarzają się jednak zgłoszenia znaków przedstawiające kształty trójwymiarowe w dwóch wymiarach. Gdy znak towarowy ma formę przestrzenną, należy zilustrować go w postaci rysunku perspektywicznego obrazującego jego ogólny wygląd bądź kilku rysunków obok siebie, gdy jego cechy wyróżniające znajdują się na różnych płaszczyznach.
Dystynktywność
Znaki przestrzenne nie zawsze mogą mieć wystarczającą dystynktywność dla towarów, które oznaczają. Przy braku elementów graficznych lub słownych, przeciętny konsument zwykle nie wnioskuje na temat pochodzenia towarów na podstawie ich kształtu, czy kształtu ich opakowania i dlatego ustalenie istnienia charakteru odróżniającego w przypadku znaku trójwymiarowego, który stanowi wygląd zewnętrzny towaru może okazać się trudniejsze niż w przypadku znaku słownego czy graficznego. Dokonując zgłoszenia znaku trójwymiarowego warto zatem zgromadzić dokumenty potwierdzające wtórną zdolność odróżniającą nabytą w trakcie długotrwałego używania znaku towarowego w obrocie gospodarczym.
Wyłączenia z ochrony
Kształt towaru lub opakowania jest często uwarunkowany procesem wytwarzania, sposobem użytkowania lub cechami związanymi z poprawą funkcjonalności. Prawo ochronne na znak towarowy nie daje monopolu na kształt przedmiotów charakteryzujących się wyłącznie tego typu cechami funkcjonalnymi. Wyłączone spod ochrony są takie oznaczenia plastyczne, które stanowią formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znacznie wartość towaru. Nie wyłącza to jednak możliwości ich ochrony w formie patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów ustawowych. ?
