Reguły handlowe Incoterms: Kiedy sprzedający płaci za podróż statkiem

Jeżeli strony kontraktu postanowią wprowadzić do umowy formułę CFR, to kosztami transportu obarczają sprzedającego. Na jego barkach zostawiają także organizację tego procesu. Jednak ryzyko utraty lub uszkodzenia ładunku spoczywa na kupującym od chwili, gdy towar znajdzie się na pokładzie.

Publikacja: 30.06.2017 06:00

Reguły handlowe Incoterms: Kiedy sprzedający płaci za podróż statkiem

Foto: www.sxc.hu

W dotychczasowych artykułach poświęconych regułom handlowym Incoterms 2010 omówiliśmy formuły: EXW, FCA, CPT, CIP, FAS oraz FOB. Te dwie ostatnie wiązały się z wykorzystaniem transportu wodnego (morskiego, śródlądowego). FAS (Free Alongside Ship) oznacza – po stronie sprzedającego - obowiązek dostarczenia towaru do przewoźnika i pozostawienia go, gotowego do załadunku, wzdłuż burty statku. Do tego miejsca sprzedający (eksporter) płaci rachunki związane z transportem i ponosi ryzyko. W przypadku formuły FOB (Free On Board) obowiązki sprzedającego idą troszeczkę dalej, ponieważ na swój koszt i własne ryzyko jest on zobowiązany do dokonania załadunku na statek. Wchwili, gdy ładunek znajdzie się na pokładzie, ryzyko utraty lub uszkodzenia przechodzi na kupującego.

Idąc tropem rozszerzania obowiązków sprzedającego, kolejna formuła ze zbioru Incoterms kryje się pod akronimem CFR (Cost and Fright). W jaki sposób kształtuje ona obowiązki eksportera i importera? Jak dzielą się oni gestią transportową i ubezpieczeniową? Dzięki zastosowaniu reguły wszystkie te kwestie są jasno wyłożone.

Zgodnie z regułą CFR, sprzedający (eksporter) ma obowiązek wyprodukować (kupić – jeżeli jest pośrednikiem) towar zamówiony przez kontrahenta. Musi go opakować i przygotować do transportu i późniejszego wydania, w tym oznakować go zgodnie z instrukcjami partnera. Dalej sprzedający na swój koszt i własne ryzyko musi dostarczyć towar do portu załadunku i umieścić go na pokładzie zamówionego (wyczarterowanego, zabukowanego) statku. Ładunek należy odprawić na potrzeby procedury wywozu, a gdyby były wymagane licencje lub pozwolenia na eksport, to obowiązkiem sprzedającego jest je zdobyć. Są to identyczne obowiązki, jak w formule FOB. Jednak istnieje pomiędzy nimi zasadnicza różnica.

W przypadku formuły CFR gestię transportową ma sprzedający. Oznacza to prawo i obowiązek zorganizowania transportu na zasadniczej drodze transportu. W tym wypadku oznacza to trasę morską (wodną) pomiędzy portem załadunku i portem docelowym. To eksporter musi znaleźć przewoźnika, wynegocjować umowę, zapłacić za fracht (transport). W cenę produktu należy wliczyć koszt transportu wodnego.

Przykład

Przyjmijmy, że polska firma z Łodzi zobowiązała się dostarczyć towar na warunkach CFR Dublin. Przy takim zapisie irlandzka stolica oznacza port docelowy. Ponieważ to polska firma dysponuje gestią transportową, jej prawem jest wybrać optymalną trasę przewozu. Może w związku z tym negocjować z różnymi przewoźnikami i wybrać odpowiadający jej port załadunku. Niech będzie to Gdańsk. W takim przypadku firma musi przewieźć towar do Gdańska. załadować go na statek w Gdańsku i opłacić koszt transportu do Dublina.

W którym momencie dochodzi do prawidłowej dostawy towarów i kiedy ryzyko utraty lub uszkodzenia ładunku przechodzi na kupującego? To przecież jeden z kluczowych elementów. W przypadku reguły CFR (tak samo jest przy formule CIF, CPT oraz CIP) mówimy o dwupunktowości. Jeden punkt wyznacza granicę ponoszenia kosztów przez sprzedającego. Drugi punkt wyznacza granicę ponoszenia przez niego ryzyka i wskazuje na miejsce dostawy ładunku. Przy formułach FAS lub FOB było to jedno i to samo miejsce (reguły jednopunktowe). Jeżeli sprzedający miał dostarczyć towar wzdłuż burty statku, to do tego miejsca ponosił koszt transportu i do tego miejsca ponosił ryzyko. Tu też następowała dostawa produktów.

Jeżeli zastosowana jest reguła CFR, wygląda to inaczej. Dostawa towaru następuje w momencie zakończenia załadunku towaru na statku. Jeżeli uzgodnionego w umowie dnia (w uzgodnionym przedziale czasu) towar znajdzie się bezpiecznie na pokładzie statku, to eksporter prawidłowo dokonuje dostawy towaru. Z tą chwilą ryzyko uszkodzenia, kradzieży, utraty ładunku przechodzi na kupującego. W podanym przykładzie dostawa ładunku nastąpi więc na pokładzie statku w Gdańsku (Uwaga! Nie w Dublinie). Z tą chwilą sprzedający będzie zwolniony z odpowiedzialności za ładunek, chociaż płaci dalej za jego transport (aż do portu docelowego).

Jasno z tego wynika, że decyzję co do ubezpieczenia ładunku na czas podróży morskiej musi podjąć kupujący. To jego bowiem obarcza ryzyko utraty lub uszkodzenia ładunku. To importer posiada gestię ubezpieczeniową. Przy tym ubezpieczenie nie jest obowiązkowe. Natomiast do obowiązków kupującego należy: odebrać towar, zapłacić za niego, odprawić towar w imporcie (jeżeli byłoby to konieczne, w tym uzyskać licencje i pozwolenia na import – jeżeli byłyby wymagane).   —Michał Kołtuniak

Zbiór reguł Incoterms 2010

Na zbiór reguł Incoterms 2010 składa się 11 następujących formuł:

- EXW (Ex Works),

- FCA (Free Carrier),

- FAS (Free Alongside Ship),

- FOB (Free On Board),

- CPT (Carriage Paid To),

- CIP (Carriage and Insurance Paid to),

- CFR (Cost and Fright),

- CIF (Cost, Insurance and Fright),

- DAT (Delivered At Terminal),

- DAP (Delivered At Place),

- DDP (Delivered Duty Paid).

W dotychczasowych artykułach poświęconych regułom handlowym Incoterms 2010 omówiliśmy formuły: EXW, FCA, CPT, CIP, FAS oraz FOB. Te dwie ostatnie wiązały się z wykorzystaniem transportu wodnego (morskiego, śródlądowego). FAS (Free Alongside Ship) oznacza – po stronie sprzedającego - obowiązek dostarczenia towaru do przewoźnika i pozostawienia go, gotowego do załadunku, wzdłuż burty statku. Do tego miejsca sprzedający (eksporter) płaci rachunki związane z transportem i ponosi ryzyko. W przypadku formuły FOB (Free On Board) obowiązki sprzedającego idą troszeczkę dalej, ponieważ na swój koszt i własne ryzyko jest on zobowiązany do dokonania załadunku na statek. Wchwili, gdy ładunek znajdzie się na pokładzie, ryzyko utraty lub uszkodzenia przechodzi na kupującego.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe