Warto rozważyć sposób postępowania w następujące sytuacji. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w której funkcjonuje także rada nadzorcza, co roku odbywało się zwyczajne zgromadzenie wspólników, podczas którego m.in. zatwierdzano sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowe za poszczególne lata oraz udzielano absolutorium członkom zarządu spółki. Ponadto, rada nadzorcza co roku przygotowywała sprawozdanie z wyników oceny sprawozdań przygotowywanych przez zarząd, podejmowała uchwały rekomendujące udzielenie absolutorium członkom zarządu oraz akceptowała wnioskowany przez zarząd sposób podziału zysku. Zapomniano jednak, że absolutorium powinno być udzielane również członkom rady nadzorczej, a co za tym idzie zgodnie z art. 231 § 2 pkt 3 Kodeksu spółek handlowych, przedmiotem obrad powinno być także podjęcie uchwał w tej sprawie. Przez kilka lat funkcjonowania tego organu kwestia ta nie była w ogóle objęta porządkiem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Powstała zatem wątpliwość, czy aktualnie zwyczajne zgromadzenie wspólników może udzielić absolutorium członkom rady nadzorczej za poprzednie lata?
Czym jest absolutorium
Abstrahując od doktrynalnych rozważań dotyczących tego zagadnienia, przyjąć można, że uchwały w przedmiocie absolutorium są wewnętrznym aktem spółki, których celem jest wskazanie, czy spółka, a dokładniej mówiąc uczestnicy zwyczajnego zgromadzenia wspólników lub zwyczajnego walnego zgromadzenia, akceptują działania członków organów. W orzecznictwie podkreśla się, iż istotą absolutorium jest potwierdzenie właściwego wykonywania mandatu w organach spółki, a jego udzielenie stanowi zatwierdzenie sposobu sprawowania tej funkcji i podjętych w związku z tą funkcją działań w danym roku obrotowym.
Absolutorium za poprzednie lata
Wracając do postawionego na wstępie pytania, to w mojej ocenie za dopuszczalne należy uznać podjęcie przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie akcjonariuszy uchwały w przedmiocie udzielenia absolutorium członkom organów spółki za poprzednie lata podczas najbliższego zwyczajnego zgromadzenia za poprzedni rok obrotowy.
Udzielenie absolutorium członkom organów należy do wyłącznej kompetencji zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia akcjonariuszy i nie może być powierzone innemu organowi. Tym samym to wspólnicy ostatecznie decydują o udzieleniu lub nieudzieleniu absolutorium, a co za tym idzie, mogą o tym zadecydować także w późniejszym czasie. Ponadto, przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników oprócz spraw wymienionych w art. 231 i 395 k.s.h. mogą być także inne sprawy.
W doktrynie dopuszczono możliwość odbywania zwyczajnych zgromadzeń wspólników albo zwyczajnych walnych zgromadzeń akcjonariuszy (dalej: „zwyczajne zgromadzenia") po upływie sześciu miesięcy po upływie roku obrotowego. Co do zasady uchwały podjęte w ramach takiego „spóźnionego" zgromadzenia uznać należy za ważne i wiążące. Aczkolwiek nie można wykluczyć ryzyka, że uchwała zostałaby skutecznie zaskarżona, gdyby skarżący wykazał, że przekroczenie tego terminu mogło mieć wpływ na treść uchwały (wyrok Sądu Najwyższego z 8 grudnia 1998 r., sygn. I CKN 243/98). W uzasadnieniu tego wyroku podkreślono, iż przeciwne stanowisko prowadziłoby do sytuacji, w której wspólnicy nie mogliby podjąć uchwał o udzieleniu absolutorium, podziale zysku, pokryciu strat, zatwierdzeniu bilansu, a brak takich uchwał praktycznie uniemożliwia legalne i prawidłowe funkcjonowanie spółki.