Francja w dobie COVID-19: Problemy z ubezpieczeniem od strat w działalności gospodarczej

W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa odpowiedzialnego za epidemię Covid-19, zakłady i sklepy, których działalności nie uznano za niezbędną dla Francuzów, zostały zamknięte dla klientów i gosci dekretem ministerialnym z 14 marca 2020 r. Sytuacja spowodowała znaczne straty finansowe dla przedsiębiorstw, szczególnie w sektorze restauracji i hotelarstwa.

Publikacja: 25.06.2020 15:53

Francja w dobie COVID-19: Problemy z ubezpieczeniem od strat w działalności gospodarczej

Foto: AdobeStock

W tym kontekście firmy, które wykupiły nowego typu ubezpieczenia od strat w działalności gospodarczej, domagają sie od ubezpieczycieli wypłaty odszkodowania. Powstały jednak wątpliwości, czy konsekwencje zamknięcia przedsiębiorstw podczas epidemii mogą faktycznie być objęte ubezpieczeniem.

Twarde 'nie' na początek

Choć początkowo ubezpieczyciele kategorycznie odmawiali wypłat odszkodowań na podstawie umów ubezpieczenia od strat operacyjnych, to obecnie niektórzy z nich zmieniają jednak zdanie. W szczególności Crédit Mutuel, CIC i Crédit Agricole postanowiły w ramach „moralnego obowiązku" i solidarności z przedsiębiorcami, zrekompensować im straty operacyjne wynikające z koronawirusa. Decydując o przeznaczeniu na ten cel globalnej kwoty 200 milionów euro, Crédit Mutuel złamał dotychczasowy zjednoczony front ubezpieczycieli. Jego śladem poszli inni, tacy jak Crédit Agricole czy Covea.

Czytaj także: Koronawirus: kosztowne wznawianie działalności firm

Pozostali ubezpieczyciele nadal zdecydowanie odmawiają wyplaty odszkodowań, a Francuska Federacja Ubezpieczycieli (FFA) twierdzi, że „branża ubezpieczeniowa musi znaleźć rozwiązania", aby uwzględnić wystąpienie tego rodzaju sytuacji w przyszłości.

Władze starają się wywierać presję na firmy ubezpieczeniowe, aby umożliwić szybką pomoc finansową ubezpieczonym.

FFA podkreśla, że w zależności od czasu trwania i rozmiaru, epidemia może dotknąć wszystkie sektory, przez co jej konsekwencje finansowe trudno będzie objąć ubezpieczeniem.

Dla kogo odszkodowanie?

W tym kontekście pojawia się problem odzyskania odszkodowania od ubezpieczycieli przez firmy, które wykupiły taką polisę i poniosły straty z powodu kryzysu związanego z koronawirusem.

Wypłacenie rekompensaty za straty operacyjne związane z koronawirusem podlega kilku warunkom. Nie wystarczy, że firma wykupiła polisę ubezpieczeniową na pokrycie szkód materialnych, tj. konsekwencji bezpośrednich strat spowodowanych ubezpieczoną sytuacją. Ubezpieczenie musi również obejmować gwarancję „przerwania działalności", a ta jest opcjonalna.

Taka gwarancja może być bezpośrednio związana z uszkodzeniem mienia firmy, powodującym straty z powodu niemożności prowadzenia działalności gospodarczej. Może to również być gwarancja niezależna od uszkodzenia mienia, stosująca się do określonych zdarzeń i pokrywająca niematerialne szkody, które nastąpiły w wyniku spadku liczby odwiedzających miejsca publiczne w wyniku strajku, ataków terrorystycznych lub nawet decyzji o zamknięciu administracyjnym.

Ponadto umowy dotyczące takiego rodzaju ubezpieczenia, zawierają zazwyczaj klauzule wykluczające odszkodowanie w przypadku ryzyka związanego z epidemią.

Spotkamy się w sądzie

W obecnej skali kryzysu wielu ubezpieczycieli przedstawia liczne argumenty, aby uchylić się od wypłaty świadczeń. Bitwa o odszkodowania toczy się więc także na polu sądowym.

Nakaz wydany 22 marca 2020 r. przez sąd handlowy w Paryżu jest pierwszą decyzją w zakresie rekompensat za straty operacyjne związane z Covid-19. Sąd nakazał Axa France wypłatę na rzecz ubezpieczonej restauracji 45 000 euro za szkody wynikające ze strat, związanych z zamknięciem z powodu Covid-19.

Restaurator oparł swój pozew na warunkach umowy ubezpieczenia, które przewidywały, że gwarancje „straty w działalności gospodarczej i koszty dodatkowe" rozszerzono na « zamknięcie administracyjne nałożone przez rząd, policję lub okoliczności, związane z bezpieczeństwem ».

Axa France podnosiła brak kompetencji sędziego w zakresie interpretacji polisy ubezpieczeniowej i w szczególności argumentowała, że ryzyko pandemii nie jest ubezpieczone przez mechanizm prywatnego ubezpieczenia oraz że dekret ministerialny z dnia 14 marca 2020 r. nie stanowi decyzji o „zamknięciu administracyjnym", nie narzuca bowiem zamknięcia zakładu, a jedynie zakazuje wstępu klientom. Zdaniem Axa France ubezpieczony mial prawo do prowadzenia sprzedaży na wynos lub dostawy posiłków.

W swojej decyzji sędzia stwierdził jednak, że żadne przepisy prawne nie wykluczają takiego typu ubezpieczenia i uznał również, że zakaz był decyzją administracyjną, a zgodnie z definicją w polisie, gwarancja obejmuje decyzje o zamknięciu administracyjnym, bez dalszych warunków lub wymagań. Wreszcie sąd uznał, że możliwość sprzedaży na wynos lub dostawy posiłków nie pozbawia restauracji gwarancji wynikających z umowy.

Decyzja ta byla we Francji szeroko komentowana, na pewno jest interesująca, ale należy sprecyzować, że nie może stanowić uniwersalnego orzecznictwa. Po pierwsze wyrok nie jest ostateczny, a AXA zapowiedziała złożenie wniosku o apelację.

Po drugie decyzja ta nie jest uniwersalna, ponieważ dotyczy konkretnej umowy ubezpieczenia, przewidującej pokrycie strat operacyjnych nie z powodu szkód materialnych, ale w tym przypadku administracyjnego zamknięcia zakładu, nie wykluczajacego ryzyka pandemii. Zgodnie z art. 1103 francuskiego kodeksu cywilnego « praworządnie stworzone umowy zastępują prawo tym, którzy je ustawowili », a wypłacenie przez ubezpieczycieli strat operacyjnych związanych z Covid-19, będzie zależne od warunków każdej umowy.

Francuski Minister Gospodarki podsumował, że naturalnie ryzyko, które nie było objęte umową, nie podlega rekompensacie, ale w przypadku precyzyjnie zdefiniowanych warunków umowy, firmy powinny bezzwłocznie otrzymać należne odszkodowanie.

O autorce:

Anna Mizerka-Favergeon jest adwokatem w KPMG Avocats w Lyonie. Specjalizuje się w prawie handlowym i korporacyjnym, szczególnie w akwizycjach, tworzeniu joint-ventures, zagadnieniach prawnych i podatkowych związanych z rozwojem przedsięwzięć biznesowych i ekspansją międzynarodową firm oraz sporach handlowych. Aktywnie reprezentuje polskie firmy na rynku francuskim. Jest absolwentką Ecole des Avocats Rhône Alpes , a także Université Jean Moulin w Lyonie. Wykłada na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lumiere w Lyonie, jest członkiem Polsko-Francuskiej Izby Handlowej oraz Międzynarodowej Komisji w Radzie Adwokackiej w Lyonie, w której odpowiada m.in. za współpracę z Radą Adwokacją w Łodzi. amizerka@kpmgavocats.fr

W tym kontekście firmy, które wykupiły nowego typu ubezpieczenia od strat w działalności gospodarczej, domagają sie od ubezpieczycieli wypłaty odszkodowania. Powstały jednak wątpliwości, czy konsekwencje zamknięcia przedsiębiorstw podczas epidemii mogą faktycznie być objęte ubezpieczeniem.

Twarde 'nie' na początek

Pozostało 95% artykułu
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe