Zmiany w rodzinnych firmach

Rodzime firmy w oparciu o prawne możliwości strukturyzacji grup kapitałowych swój rozwój mogą prowadzić wraz z budową struktury międzynarodowej. W zależności od charakteru i rodzaju oferowanego produktu, usługi, czy też możliwości sprzedażowych własnej marki, polskie firmy zakładają albo spółki holdingowe albo spółki operacyjne, przez które realizują sprzedaż. Dostępność wielu form prowadzenia działalności oraz możliwość uzyskania transgranicznego doradztwa prawnego (i nie tylko) stwarza ogromny potencjał rozwoju.

Ważną częścią obecnej gospodarki jest zmiana pokoleniowa, która rozpoczęła się kilka lat temu. Warto pamiętać, że jej szczyt dopiero przed nami. Firmy założone po transformacji ustrojowej po ponad dwóch dekadach zdobyły właściwą dla własnego potencjału część rynku.

Zaangażowanie ich założycieli skupione było do tej pory na konstruowaniu fundamentów oraz budowie przedsięwzięć gospodarczych. Obecnie stoją oni przed decyzją o dalszej strategii rozwoju. Pozostaje też pytanie o szanse dalszego powodzenia biznesu po przekazaniu sterów i własności kolejnemu pokoleniu.

Zmiana pokoleniowa

Właśnie ta zmiana pokoleniowa otwiera rodzimej przedsiębiorczości możliwość zaistnienia na zagranicznych rynkach. Praktyka pokazuje, że ze względu na cechy, jakie posiadają sukcesorzy, rozwój firmy rodzinnej na rynku zagranicznym jest możliwy. Dlatego w niektórych przypadkach proces sukcesji pokoleniowej można oprzeć o strategię ekspansji zagranicznej. Z jednej strony – jak w każdym przedsięwzięciu – ważyć należy ryzyka. Jednak z drugiej strony nowy rynek dla rozwoju produktu, czy usług może być dla sukcesora tym samym, czym było wystartowanie z działalnością przez założyciela firmy rodzinnej.

Rodzinne startupy finansowane w części z kapitału rodzinnego mogą być nie tylko drogą do sprawdzenia strategii ekspansji zagranicznej, ale też rozwiązaniem w procesie sukcesji pokoleniowej.

Z perspektywy nestora istotna jest decyzja o tym, komu przekazać prawo własności do firmy rodzinnej. Możliwość odbycia praktyki przez przyszłego sukcesora przy nowym przedsięwzięciu, konieczność strategicznego podejścia, rozliczenia wydatków oraz sukces w procesie sukcesji pokoleniowej może mieć niebagatelne znaczenie.

Co więcej przestrzeń prawnopodatkowa pozwala strukturyzować koszty całej inwestycji w sposób wyważony. Istniejące rozwiązania prawne dają również możliwość połączenia wspólnego sukcesu firmy rodzinnej z rodzinnym startupem, tworząc rozwiązania transgraniczne, pozwalające kontynuować rozwój na zagranicznych rynkach.

Przekazanie aktywów

Rodzime otoczenie prawnopodatkowe nadal pozwala w sposób nieobciążający podatkowo przekazać najbliższym prawa własności do określonych aktywów. To korzyść dla firmy rodzinnej, która może nadal koncentrować się na rozwoju, budowie nowych miejsc pracy, podniesieniu konkurencyjności zatrudnienia. Zawsze konieczność poniesienia kosztu finansowania w biznesie rodzinnym zmiany własnościowej odbija się na kondycji firmy i jej właścicielu, którzy zamiast inwestować w jej rozwój, zmuszeni są poszukiwać kapitału zewnętrznego. Proces przekazania własności i zarządzania sukcesorowi – w obecnym otoczeniu – wymaga strukturyzacji i przygotowania. Wielkość firmy, jej kondycja i poziom organizacyjny, a także okoliczności rodzinne determinują szczegóły procesu sukcesji. Praktyka pokazuje, że proces sukcesji to nie tylko zmiana steru w firmie rodzinnej. Towarzyszy temu często weryfikacja całej organizacji, jej dotychczasowych struktur i przygotowania do dalszej aktywności. Badania prawne pozwalają eliminować ryzyka wielu niepowodzeń związanych z przekazaniem firmy rodzinnej kolejnemu pokoleniu. Stanowią też dodatkowo zaletę pozwalającą sukcesorom dotrzeć do wiedzy o obszarach ryzyka.

Spojrzenie z zewnątrz

Zdarza się, że spojrzenie z zewnątrz na organizację gospodarczą może wzmocnić jej wartość w przyszłości. Nie zawsze kapitał zewnętrzny jest zły, zwłaszcza interesujący bywa kapitał pochodzący z funduszu inwestującego w atrakcyjne firmy. Wejście takiego funduszu do firmy rodzinnej na określony okres inwestycyjny może mieć dwojakie dla niej znaczenie.

Po pierwsze może powodować reorganizację wewnętrzną, możliwość strukturyzacji rachunkowej, organizacyjnej, kosztowej. Po drugie może być elementem motywacyjnym dla sukcesora, który przy określonym scenariuszu sukcesji będzie miał motywację do budowy i wzrostu wartości firmy rodzinnej, po to by zgromadzić kapitał na wykup funduszu i powrót własności do rąk rodziny.

Poszukiwanie rozwiązań prawnych służących procesom sukcesji w polskich firmach rodzinnych pokazuje, że istnieją możliwe rozwiązania, po które mogą sięgać przedsiębiorcy. Są to zarówno rozwiązania krajowe jak i zagraniczne. Potencjał każdej firmy rodzinnej oraz stopień zaangażowania członków rodziny stanowić będzie o perspektywie i konkurencyjności rodzimej przedsiębiorczości.