Jakość żywności: dziury w żółtym serze muszą być zgodne z deklaracją

Przepisy prawa żywnościowego stawiają na pierwszym miejscu interes konsumenta, nie producenta. Z tego powodu producent jest zobligowany do przestrzegania deklaracji jakościowych zawartych w sporządzanych przez siebie specyfikacjach.

Aktualizacja: 22.05.2016 13:50 Publikacja: 22.05.2016 02:00

Jakość żywności: dziury w żółtym serze muszą być zgodne z deklaracją

Foto: 123RF

Sprawa dotyczyła 4 tys. zł kary za wprowadzenie do obrotu dwóch partii przetworów mlecznych o niewłaściwej jakości handlowej. Konkretnie chodziło o sery. Kłopoty producenta zaczęły się po kontroli wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Badania laboratoryjne pobranych przez inspektorów obu gatunków sera wykazały, że nie spełniały jakości deklarowanej przez producenta w specyfikacjach w zakresie cech organoleptycznych, tzw. oczkowania. Niespełnienie tych deklaracji potwierdziły także badania na próbkach archiwalnych serów.

Nie ta jakość

W tej sytuacji inspekcja uznała, że stwierdzone nieprawidłowości w oznakowaniu partii sera wskazują na ich niewłaściwą jakość handlową. Jednak wymierzając karę, organ wziął pod uwagę, że wyniki badań laboratoryjnych w zakresie cech organoleptycznych tylko w niewielkim stopniu odbiegały od deklaracji. Ponadto ze względu na to, że cecha oczkowania sera nie ma decydującego wpływu na wybór konsumenta, uznał stopień szkodliwości czynu za niski, co przełożyło się na wymiar kary.

Spółka odwołała się od tej decyzji, a ponieważ okazało się ono nieskuteczne, sprawa trafiła na wokandę.

Sąd pierwszej instancji oddalił skargę. Podkreślił, że prawo żywnościowe ma na celu ochronę interesów konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Prawo to ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumenta w błąd.

Sprzeczność ze specyfikacją

Przypomniał też, że jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy. A także wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.

Sąd zauważył, że sporne partie serów nie były zgodne ze sporządzoną przez skarżącą specyfikacją. Wykazały to badania organoleptyczne przeprowadzone zgodnie z stosowną metodyką. Wynikały z nich różnice w oczkowaniu serów pomiędzy specyfikacją producenta a stanem faktycznym stwierdzonym podczas badań.

W ocenie sądu właściwości organoleptyczne, zaliczające się do jakości handlowej produktów żywnościowych, powinny być zgodne ze specyfikacją sporządzoną przez producenta wyrobu. Przy czym przez specyfikację należy rozumieć dokument ustalający wymagania techniczne, które powinien spełniać określony wyrób. Specyfikacja może być normą lub może być niezależna od normy. Stosowanie polskich norm jest dobrowolne.

Jakie oczka

Sąd odniósł się też do zarzutu, że wymogi dotyczące oczkowania nie pochodzą z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, a deklaracje w zakresie oczkowania serów określają przedział dopuszczalnych oczek. Skarżąca przekonywała bowiem, że cechy oczkowania mają ścisły związek z przebiegiem całego procesu technologicznego, zaś każdy plaster sera nie musi mieć identycznych oczek. Ta argumentacja nie przekonała jednak składu orzekającego. Podkreślił on, że przepisy prawa żywnościowego stawiają na pierwszym miejscu interes konsumenta, nie producenta. Z tego powodu producent jest zobligowany do przestrzegania deklaracji jakościowych zawartych w sporządzanych przez siebie specyfikacjach. Dotyczy to też deklarowanego w tych dokumentach sposobu oczkowania sera. Ser powinien posiadać oczka zgodne ze sporządzoną specyfikacją.

Co na to sąd

Ostatecznie niekorzystne dla spółki rozstrzygnięcie potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Podzielając stanowisko sądu pierwszej instancji, NSA wskazał, że dodatkowe zadeklarowane przez producenta wymagania danego produktu rolno-spożywczego współtworzą ogół cech tego produktu w zakresie, którego dotyczy jakość handlowa. Wszystkie zatem te wymagania, które określone są w przepisach o jakości handlowej, oraz wszystkie dodatkowe, deklarowane przez producenta wymagania identyfikują dany produkt. Ich niedotrzymanie przez wprowadzającego produkt do obrotu skutkuje zaś nałożeniem kary pieniężnej.

W jego ocenie spółka nie ma racji, uznając, że istotne w kontekście zastosowania normy sankcyjnej jest ustalenie, czy produkt – niezależnie od zachowania deklarowanych cech – jest „gorszy" czy „lepszy". Sankcja administracyjna w postaci kary pieniężnej nakładana jest za każde niedotrzymanie cech jakościowych – i tych określonych przepisami, i tych deklarowanych przez producenta. Każde ustalenie naruszenia cech właściwych dla danego produktu skutkować będzie obowiązkiem jej nałożenia, adresowanym do właściwego organu. Przy czym jakość i ciężar naruszenia, stopień zawinienia mają jedynie wpływ na wysokość kary nakładanej przez organ, która zważywszy na przedmiot kontroli dotyczący produktów żywnościowych, może być nawet symboliczna, bo może wynosić 500 zł.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 kwietnia 2016 r., II GSK 2597/14.

Sprawa dotyczyła 4 tys. zł kary za wprowadzenie do obrotu dwóch partii przetworów mlecznych o niewłaściwej jakości handlowej. Konkretnie chodziło o sery. Kłopoty producenta zaczęły się po kontroli wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Badania laboratoryjne pobranych przez inspektorów obu gatunków sera wykazały, że nie spełniały jakości deklarowanej przez producenta w specyfikacjach w zakresie cech organoleptycznych, tzw. oczkowania. Niespełnienie tych deklaracji potwierdziły także badania na próbkach archiwalnych serów.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów