Fiskus musi odpowiedzieć na wniosek o interpretację przyszłych udziałowców - wyrok NSA

Prawo do złożenia wniosku o interpretację indywidualną w sprawach związanych z przyszłą sytuacją spółki handlowej mają również wspólnicy spółki cywilnej planujący jej przekształcenie.

Publikacja: 18.05.2017 05:00

Fiskus musi odpowiedzieć na wniosek o interpretację przyszłych udziałowców - wyrok NSA

Foto: 123RF

Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 stycznia 2017 r. (II FSK 283/15).

Stan faktyczny

Spór dotyczył wykładni przepisów o CIT. Z wnioskiem o interpretację w tym zakresie wystąpił podatnik, który wraz z inną osobą jest wspólnikiem spółki cywilnej. Biznesmen wyjaśnił, że działalność spółki jest prowadzona w specjalnej strefie ekonomicznej, co umożliwia korzystanie ze zwolnień i preferencji podatkowych w zakresie PIT.

Wskazał, że rozważa ze wspólnikiem przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W tej sytuacji chcieli się upewnić, czy w związku z przekształceniem nowo powstała spółka będzie uprawniona do korzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT. Inaczej mówiąc: czy nowa spółka będzie mogła kontynuować preferencje jakie oni uzyskali na podstawie zezwolenia jako wspólnicy spółki cywilnej działającej na terenie strefy.

Fiskus nie zamierzał jednak zajmować się sprawą. Odmawiając wydania interpretacji urzędnicy wyjaśnili, że wnioskodawca, jako wspólnik spółki cywilnej, nie jest zainteresowanym w rozumieniu art. 14b § 1 ordynacji podatkowej. Wystąpił bowiem z pytaniem odnośnie do kwestii prawnych dotyczących podmiotu powstałego w wyniku przekształcenia, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Status zainteresowanego będzie przysługiwał dopiero spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, ponieważ to jej bezpośrednio dotyczy zadane pytanie. Wnioskodawca jest podatnikiem PIT i w konsekwencji nie można go uznać za podmiot zainteresowany w zakresie CIT.

Rozstrzygnięcie

Mężczyzna zaskarżył odmowę. Najpierw rację przyznał mu WSA w Gliwicach. Sąd nie miał wątpliwości, że skarżący może zostać uznanym za osobę zainteresowaną, która może wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, jako osoba planująca utworzenie spółki.

Ostatecznie tę korzystną wykładnię procedury podatkowej podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny. Przypomniał, że zainteresowanym jest ten, kto zwraca się o wydanie interpretacji w jego indywidualnej sprawie. Stąd też osobą legitymowaną może być wyłącznie ta osoba, w stosunku do której wystąpił lub może wystąpić opisany we wniosku stan faktyczny, kształtujący jej sytuację prawnopodatkową.

Krąg podmiotów legitymowanych do wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji został rozszerzony o osoby planujące utworzenie spółki kapitałowej, w zakresie dotyczącym jej działalności.

Co prawda – jak zauważył NSA – ustawodawca nie uściśla pojęć „powstanie spółki" ani „utworzenie spółki" (nie definiują ich także jakiekolwiek inne przepisy ordynacji podatkowej). Nie wiadomo zwłaszcza czy pojęcia te dotyczą tylko sytuacji, w której spółka prawa handlowego powstaje bez przekształcenia z innej formy działalności gospodarczej, czy regulacja ta dotyczy także sytuacji, w której spółka prawa handlowego powstaje na skutek przekształcenia z innej formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Niemniej, zdaniem sądu kasacyjnego, prawo do wnioskowania o interpretację obejmuje także sytuacje, gdy spółka handlowa powstaje np. z przekształcenia spółki cywilnej.

Sąd zauważył, że możliwość przekształcenia spółki cywilnej w handlową przez jej wspólników przewiduje art. 551 § 2 k.s.h. W wymienionym trybie dochodzi do przekształcenia przedsiębiorstwa prowadzonego przez wspólników spółki cywilnej w spółkę prawa handlowego inną niż spółka jawna. Przy czym z chwilą zniesienia wspólności łącznej w związku z przekształceniem spółki cywilnej, spółka powstała w wyniku procedury przekształceniowej wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.

W tej sytuacji NSA uznał, że w kręgu osób uprawnionych do złożenia wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej w sprawach związanych z przyszłą sytuacją spółki handlowej znajdują się również wspólnicy spółki cywilnej planujący takie przekształcenie. ©?

Zdaniem eksperta

Adam Ossowski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

Pogląd NSA w przedmiotowej kwestii zdaje się być ugruntowany (por. m.in. wyroki NSA z 9 grudnia 2014 r., II FSK 3043/12 oraz II FSK 1137/13) i może jedynie dziwić upór z jakim minister finansów (obecnie: minister rozwoju i finansów) od lat prowadzi spór z podatnikami w tym zakresie. Przepis umożliwiający wspólnikom wystąpienie z wnioskiem o interpretację na rzecz spółki, która ma powstać, obowiązuje od 2007 r. Zdaniem ministra, aby skorzystać z uprawnienia do wystąpienia z wnioskiem na rzecz spółki, która ma zostać utworzona, wspólnicy powinni rozwiązać spółkę cywilną i utworzyć sp. z o.o. Akceptacja stanowiska ministra powodowałaby, że planowana zmiana formy prawnej prowadzonego biznesu mogłaby skutkować utratą zezwolenia na działalność w specjalnej strefie ekonomicznej. Nijak interpretacja ta ma się choćby do przepisów kodeksu spółek handlowych, które dopuszczają przekształcenie m.in. spółki cywilnej w spółkę handlową z zachowaniem koncesji, ulg i zezwoleń przyznanych przed przekształceniem. Zadowalając się wynikiem wykładni literalnej, minister nie próbuje nawet postawić się w sytuacji podatnika, dla którego utrata zezwolenia (choćby czasowa) może nieść nieodwracalne skutki.

Na koniec, analizując orzecznictwo, we fragmencie uzasadnienia do jednego z wyroków (NSA z 5 grudnia 2014 r., II FSK 2631/12 – kolejne rozstrzygnięcie na korzyść wnioskodawcy), natknąłem się na sformułowanie, że wnioskodawca: „na podstawie przepisów ustawy (...) o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (...) rozważa przekształcenie działalności gospodarczej (...)". Jak widać tytuł ustawy może wprowadzać w błąd, zwłaszcza w zderzeniu z fiskusem. ?

Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 stycznia 2017 r. (II FSK 283/15).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe