Jak zapewnić sobie coraz to lepsze warunki świadczonych usług

Coraz popularniejsze stają się umowy o gwarantowanym poziomie świadczenia usług. Dotyczą one utrzymania i systematycznego poprawiania ustalonego między klientem a usługodawcą poziomu jakości usług przez stały cykl obejmujący uzgodnienia, monitorowanie usługi, raportowanie oraz przegląd osiąganych wyników.

Publikacja: 18.05.2018 07:00

Jak zapewnić sobie coraz to lepsze warunki świadczonych usług

Foto: 123RF

Service Level Agreement (SLA) to w polskim tłumaczeniu umowa o gwarantowanym poziomie świadczenia usług. Nazwę „service level agreement" tłumaczy się na język polski na kilka różnych sposobów. Najczęściej w obrocie określa się ją jednak jako umowa SLA.

Pierwszym krokiem wdrożenia SLA jest stworzenie katalogu świadczonych usług. Usługi łączone są w grupy, te w kolejne, aż w końcu powstaje kompletny produkt. Po zdefiniowaniu usługi precyzuje się parametry usługi, które są następnie umieszczone w umowie SLA.

W przypadku usług informatycznych zdefiniowanie katalogu świadczonych usług powoduje powstanie drzewa zależności; u góry usługi świadczone dla biznesu, poniżej usługi je wspierające – aplikacje, jeszcze niżej – infrastruktura, jeszcze niżej – sieć.

W praktyce biznesowej przedmiotem umowy SLA jest świadczenie usług, których celem jest zapewnienie ciągłości istotnych procesów biznesowych. Procesy te najczęściej realizowane są poprzez infrastrukturę informatyczną, w której skład wchodzą aplikacje oraz urządzenia.

Jakie korzyści

Podstawową korzyścią wynikającą z umowy SLA jest sformalizowanie zasad współpracy między stronami kontraktu. Klient zmuszony jest dokładnie określić, jakich usług oczekuje oraz na jakich poziomach jakościowych mają one być świadczone. Dostawca może dostosować swoją organizację oraz sposób realizacji usług do wymagań klienta i wie, jakie będą konsekwencje niedotrzymania zobowiązań wynikających z umowy.

Dla kogo SLA

Umowy SLA są bardzo powszechne w świecie IT, ponieważ firmy często polegają na usługach zewnętrznych, takich jak przetwarzanie w chmurze, hosting i tak dalej. Jednak prawie każda relacja biznesowa może być regulowana umową o gwarantowanym poziomie świadczonych usług.

Na przykład, wewnętrzne działy firmy będą wykonywać powiązane ze sobą zadania, w których jeden dział staje się "klientem" innego, ponieważ zależy to od tego drugiego działu, czy uzyska wsparcie. Jeśli dana firma ma dział IT, to jego wydajność ma wpływ na działy, które z infrastruktury IT korzystają. Najlepszym sposobem monitorowania jego wydajności jest umowa o poziomie usług.

Obecnie firmy są w stanie zlecić na zewnątrz szeroki zakres usług, które są niezbędne w ich działalności. Gdy działania są zlecane na zewnątrz, umowa SLA pomaga określić relacje między klientem a usługodawcą. Może to obejmować wszystko, od dostawców usług logistycznych do usług księgowych, konsultantów i freelancerów.

Jakie rodzaje umów

Ponieważ umowy o poziomie usług mają wiele zastosowań, zostały podzielone na następujące kategorie:

1. Umowy dotyczące poziomu usług oparte na kliencie. Usługodawca i klient określają umowę SLA na podstawie usług, które będą świadczone. Na przykład dostawca usług IT może pomóc firmie w systemie płacowym lub systemie rozliczeniowym. Umowa SLA określa szczegółowo tą relację.

2. Umowy dotyczące poziomu usług oparte na usługach. Wszyscy klienci pracujący z usługodawcą otrzymują podobne warunki. Jeśli masz operatora usług mobilnych, on wskaże, jakie usługi oferuje i jakie dodatkowe usługi są dostępne dla swoich klientów w ramach pakietu.

3. Wielopoziomowe umowy dotyczące poziomu usług. Pojedyncza umowa SLA może być podzielona na poziomy określające grupę klientów korzystających z pojedynczej usługi.

Jaki zakres ustaleń

Chociaż zakres umów o gwarantowanym poziomie usług (SLA) jest tak zróżnicowany, jak usługi, które mogą być nimi objęte, kompleksowa umowa SLA będzie zwykle zawierać następujące elementy:

- Opis usługi: co robi usługodawca?

- Wiarygodność: kiedy usługa powinna być dostępna?

- Responsywność: jak szybko powinny być świadczone usługi?

- Procedura raportowania: jak i komu należy zgłaszać problemy, jaki proces raportowania jest wykorzystywany w rutynowych zadaniach (jeśli istnieją)?

- Monitorowanie wydajności: w jaki sposób monitorowane będą wyniki, kto będzie je monitorował i jak będzie mierzona?

- Kary za niedotrzymanie zobowiązań: Jakie kary zostaną zastosowane, jeżeli usługodawca nie wykona w sposób określony?

- Ograniczenia: w jakich okolicznościach zostaną zniesione warunki umowy o gwarantowanym poziomie usług?

Jasno i konkretnie

Umowy dotyczące poziomu usług przynoszą korzyści obu stronom, zapewniając absolutną jasność, czego można oczekiwać od relacji biznesowych. Kluczem do sukcesu umowy o gwarantowanym poziomie usług są parametry, które są stosowane w celu ustalenia, czy usługodawca spełnił swoje zobowiązania. ?

Pomiary są jasne i konkretne, można je podzielić na cele reprezentujące preferowaną wydajność i wartości minimalne wskazujące akceptowalną wydajność. Można budować zachęty i kary wraz z klauzulą wskazującą, kiedy klient lub usługodawca są uprawnieni do rozwiązania umowy.

Budowanie modelu SLA nie jest wcale proste i wymaga odpowiedniego doświadczenia, ponieważ może kryć w sobie wiele pułapek.

Czym różni się umowa SLA od „zwykłej" umowy?

Podstawową różnicą jest to, że umowy mogą być finalizowane bez wskazywania gwarantowanego poziomu świadczonych usług. Podczas gdy mało prawdopodobne jest, aby większość firm spotykała się regularnie z dostawcami usług w celu raportowania wyników zgodnie ze standardową umową, umowa dotycząca poziomu usług oznacza wynegocjowaną umowę, regularną ocenę, silną komunikację i możliwość dostosowania.

Usługi wynikające z podpisanej umowy SLA to między innymi:

- gwarancja dostępności specjalistów gotowych i będących w stanie rozwiązać zgłoszone incydenty w określonym czasie,

- zapewnienie dostępności telefonicznej wsparcia technicznego (hotline) dla aplikacji, udzielanie konsultacji z zakresu eksploatacji systemu,

- zapewnienie możliwości zgłaszania incydentów (w tym błędów) poprzez system rejestracji zgłoszeń,

- monitorowanie systemu (mierzenie dostępności oraz wydajności).

Parametry umowy SLA zwykle określają wymagane czasy reakcji, po jakim maksymalnie czasie specjaliści rozpoczną pracę nad incydentem, czasy przywrócenia dostępności aplikacji oraz wysokość kar umownych za niedotrzymanie tych parametrów.

SLA występuje najczęściej jako fragment umowy o świadczenie usługi podstawowej, dlatego, że jest z tą usługą nierozerwalnie związana. SLA ma postać jednego z zobowiązań usługodawcy w umowie z klientem usługi. Polski Kodeks cywilny wyróżnia kilka rodzajów umów nazwanych, m.in. umowę sprzedaży, umowę o dzieło czy umowę zlecenie. Umowa o świadczenie usług, z uwagi na dużą ilość rodzajów usług, nie jest regulowana ustawowo, ale przepis art. 750 Kodeksu cywilnego nakazuje stosować do umów o świadczenie usług odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.

Z czasem usługodawcy usług telekomunikacyjnych i informatycznych, poprzez rozbudowę i ulepszenie swojej infrastruktury, są w stanie zaoferować swoim klientom coraz to lepsze warunki świadczonych usług. W praktyce obrotu wykształciło się przywołane wyżej pojęcie jakości usługi (QoS). Usługodawcy mogli w końcu zaoferować pewien „poziom usługi", tj. zobowiązywali się, że usługa będzie świadczona w wymiarze nie mniejszym niż ten ustalony w warunkach QoS.

Jakie są problemy podczas negocjacji

Zdarza się, że wymagania biznesowe podczas rozmów o umowie SLA dla niekluczowego systemu IT określają poziom dostępności systemu na bardzo wysokim poziomie w skali miesiąca i obowiązywania pełnego wsparcia. Co prawda istnieją systemy, które wymagają najwyższych poziomów dostępu i bezawaryjności (np. systemy obsługi telefonii komórkowej), ale wiele rozwiązań biznesowych funkcjonuje w określonych godzinach i poza nimi ich wykorzystanie jest minimalne. Dlatego brak dostępności w tych godzinach nie oznacza istotnych strat. W takich przypadkach trudno uzasadniać wymagania najwyższych poziomów wsparcia.

Pomimo, że często oczekuje się wyceny umowy wsparcia SLA nie określa się parametrów wsparcia. Wycena usługi wsparcia SLA bezpośrednio zależy od tych parametrów, zatem właściciel biznesowy systemu powinien określić przynajmniej przybliżone oczekiwania względem poziomu wsparcia. Jeżeli jest z tym problem wówczas można poprosić dostawcę o wycenę dla kilku wariantów poziomu wsparcia.

Na co zwracać uwagę

Z możliwością wykupienia SLA mamy najczęściej do czynienia w przypadku usług hostingowych lub łącza. Umowa SLA dotycząca łącza najczęściej powinna składać się z czterech parametrów gwarancji poziomu świadczonych usług: instalacji, dostępności sieci i powiadomień, opóźnień sieci oraz dostarczenia pakietów.

Gwarancja instalacji opisuje czas niezbędny na zainstalowanie usługi. Jednocześnie powinna zostać uregulowana kwestia alokacji IP czy trasowania BGP. Przez parametr dostępności i powiadomień klienci powinni zostać poinformowani o poziomie dostępności sieci w procentach, powiadomieniach w przypadku usterek oraz formach odszkodowań. W przypadku gwarancji opóźnień sieci klienci są informowani o średnich opóźnieniach pakietów w ramach szkieletu operatora. Wielkości te mogą się różnić w zależności od lokalizacji końcowych przeprowadzanych pomiarów. Inne parametry będą gwarantowane w Polsce, inne w Europie, a zupełnie inne w połączeniach transoceanicznych. Podobnie często gwarantowanym parametrem jest dostarczanie pakietów. W tym przypadku operator określa, jaka ilość pakietów może być utracona w sieci w określonym okresie czasu. Oczywiście, poza powyższymi, istnieje jeszcze wiele szczegółowych parametrów (tzw. metryk SLA), na które warto zwrócić uwagę. ?

—Ewelina Badura

Jakie postanowienia w kontrakcie

Zawierając umowę typu SLA warto pamiętać, aby:

- nie płacić z góry za usługi w chmurze,

- nie podpisywać długoterminowej umowy bez negocjacji wymaganego poziomu usług i kar umownych,

- sprawdzić umowę pod kątem ukrytych opłat,

- sprawdzić możliwość uzyskania lepszych warunków,

- zastanowić się nad tym, jak podpisanie porozumień o poziomie usług wpłynie na wydajność procesów biznesowych,

- nie kupować usług, na które nie jesteś jeszcze gotowy,

- nie pozwalać, aby lokalne systemy działały równolegle z usługami chmurowymi,

- negocjować porozumienia cenowe uwzględniające scenariusze zmian liczby użytkowników.

Zdaniem autorki

dr Ewelina Badura, radca prawny, Badura Legal – Kancelaria

Podsumowując, SLA zobowiązuje usługodawcę do skupienia uwagi na kliencie oraz poziomie usługi. Operator może zwiększyć efektywność IT oraz sposoby dostarczania usług do klientów. Z jednej strony narzędzia SLA będą generować u operatora koszty zarówno oprogramowania, jak i zarządzania. Z drugiej, nie wprowadzając SLA dostawca będzie tracił bardziej wymagających, ale równocześnie gotowych więcej płacić za usługi klientów.

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego