W efekcie wsłuchiwania się w głos interesariuszy rynku kredytu konsumenckiego, do obszarów wymagających samoregulacyjnej i samorządowej interwencji zaliczono m.in. przeciwdziałanie możliwości obchodzenia obowiązujących przepisów ustawy poprzez tzw. rolowanie pożyczek, doskonalenie podejścia do oceny zdolności kredytowej – w szczególności zapobieganie przekredytowaniu konsumentów oraz sytuacjom bardzo wysokich kosztów zaciągania zobowiązań kredytowych poprzez pobieranie nadmiernych opłat od konsumentów, a także zwiększenie wymagań kapitałowych wobec instytucji pożyczkowych czy adekwatność zabezpieczeń kredytów.
Czytaj też: Branża pożyczkowa pracuje nad samoregulacją - zasadami dobrych praktyk
Wspólna inicjatywa
Odpowiedzią na te wyzwania jest wspólna inicjatywa dwóch organizacji samorządowych – Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego oraz Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych. W ramach współpracy tych organizacji powołano Zespół Roboczy ds. Zasad Dobrych Praktyk Instytucji Pożyczkowych, który ma na celu poprawę jakości praktyk biznesowych w branży. Jednym z pierwszych efektów prac Zespołu jest samoregulacja branżowa, dotycząca powyższych problemów. Co ważne, zasięg działania tych przepisów samoregulacyjnych będzie bardzo duży, bowiem przedsiębiorcy skupieni w FRRF i KPF reprezentują około 70% rynku pożyczek pozabankowych.
- Rozpoczęcie współpracy pomiędzy naszymi organizacjami, reprezentującymi ten sam sektor usług finansowych, potwierdza zdecydowaną wolę dalszej poprawy ochrony praw konsumentów. Pokazuje też nowy wymiar działalności samorządowej, bowiem to pierwszy taki przypadek zintegrowanych działań samoregulacyjnych, które dzięki wyznaczaniu wspólnych standardów wobec praktyk biznesowych Członków naszych organizacji, dużemu ich zasięgowi, ułatwią zarówno nam, samorządom, naszym interesariuszom i samym konsumentom monitorowanie i wykluczanie nierzetelnych praktyk na rynku usług pożyczkowych – twierdzi Agnieszka Wachnicka, prezes Zarządu FRFF.
Jakie propozycje
Organizacje branżowe zaproponowały w opracowanym dokumencie Zasad Dobrych Praktyk szereg rozwiązań służących poprawie praktyk biznesowych we wspomnianych powyżej obszarach wrażliwych społecznie. Wprowadzono m.in. szereg szczegółowych kryteriów, definiujących powiązania między instytucjami pożyczkowymi w celu przeciwdziałania obchodzenia przez przedsiębiorców przepisów dotyczących tzw. rolowania pożyczek. Zaadresowano też problem oceny zdolności kredytowej pożyczkobiorców, wprowadzając m.in. wymóg weryfikacji przez przedsiębiorców pożyczkowych podanego przez konsumenta dochodu w przypadku pożyczek o wartości powyżej 15 000 zł. Kolejnym elementem było zaproponowanie rozwiązania w zakresie pobierania opłat przez pośredników finansowych, nakładając na nich obowiązek całkowitego zaprzestania pobierania od konsumenta opłat za przygotowanie, oferowanie lub zawarcie umowy kredytu, a w przypadku ewentualnego pobrania takich opłat – nakaz zaraportowania informacji o tym fakcie oraz o wysokości pobranej opłaty do pożyczkodawcy. Uregulowano również kwestię zabezpieczeń pożyczek, wprowadzając obowiązek ich adekwatności w stosunku do całkowitej kwoty pożyczki (wartość zabezpieczenia nie powinna przekraczać 2-krotności całkowitej kwoty do zapłaty). Wreszcie, wprowadzono obostrzenia związane z kapitałem zakładowym instytucji pożyczkowych, zobowiązując je do podwyższenia tego kapitału do poziomu minimum 500 000 zł – do 31 grudnia 2020 r. oraz do minimum 1 000 000 zł – do 31 grudnia 2022 r. (wobec 200 000 zł wymaganych przez ustawę o kredycie konsumenckim).
