Koronawirus: lepiej firmę zawiesić czy zlikwidować

W związku ze spowolnieniem gospodarczym, część przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze staje przed dylematem czy zamknąć działalność gospodarczą. Nie jest to jednak jedyne wyjście. W niektórych przypadkach można bowiem zawiesić jej prowadzenie, aby po pewnym czasie do niej powrócić.

W czasie zawieszenia działalności można poszukiwać nowych kontrahentów, a następnie wznowić działalność bez żadnych dodatkowych trudności i formalizmu. Zamknięcie działalności oznacza natomiast trwałe zlikwidowanie firmy. Jej reaktywacja będzie wymagała rozpoczynania wszystkiego od początku.

Czytaj też: Tarcza antykryzysowa czy zwolnienia pracowników?

Tylko gdy nie ma pracowników

Dobrodziejstwo instytucji zawieszenia działalności gospodarczej możliwe jest dla przedsiębiorcy, który nie zatrudnia pracowników. W przypadku spółek cywilnych, jawnych czy partnerskich zawieszenie działalności będzie skuteczne tylko w przypadku dokonania tego przez wszystkich wspólników.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania zaliczek na podatek dochodowy. Nie musi także składać deklaracji VAT. W okresie zawieszenia następuję wyrejestrowanie z ZUS, a więc nie ma też konieczności płacenia składek.

Zwieszenie działalności powinno mieć charakter ewidentny i obiektywny. Jak wskazał WSA w Łodzi w wyroku z 4 grudnia 2019 r. (I SA/Łd 536/19) w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca nie może faktycznie wykonywać swojej działalności ani uzyskiwać z tego tytułu przychodów. Dotyczy to również wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia czy dzieła, takich samych, jakie wchodzą w zakres usług świadczonych w ramach działalności gospodarczej.

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT dochody uzyskane z faktycznego wykonywania działalności spełniającej kryteria działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu również w sytuacji, gdy zgłoszono zawieszenie działalności gospodarczej lub nie zgłoszono jej wcale.

Podatkowe skutki zawieszenia działalności zależą od tego jak dotychczas przedsiębiorca płacił podatek dochodowy.

Jeśli PIT był płacony na zasadach ogólnych, to w okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może amortyzować środków trwałych (art. 22c pkt 5 ustawy o PIT). Amortyzację składników majątku należy zaliczać za miesiąc, w którym nastąpiło zawieszenie, a następnie począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło jej wznowienie. Taki pogląd wyraził m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 18 listopada 2011 r. (IPP-B1/415-777/11-2/I). Przedsiębiorca nie ma obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy, a jeżeli taka zaliczka powstała, to powinien ją odprowadzić w pierwszym okresie po wznowieniu działalności. Konieczne jest również złożenie rocznego zeznania podatkowego w przewidzianym terminie. Uwaga! Ze względu na epidemię koronawirusa deklaracje PIT-36, PIT-36L, PIT-36S, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38, PIT-39 za 2019 rok należy złożyć do 31 maja br.

W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie trzeba odprowadzać podatku za te miesiące, podczas których trwa zawieszenie działalności. Przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić ewidencję przychodów.

W czasie zawieszenia działalności gospodarczej nie ma obowiązku składania deklaracji VAT za te okresy, których dotyczy zawieszenie. Jeżeli jednak w czasie zawieszenia uzyskano przychód, to powstaje obowiązek złożenia deklaracji VAT. Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji VAT-7/VAT-7K dotyczy wyłącznie pełnych okresów rozliczeniowych. Należy złożyć deklarację za okres (miesiąc albo kwartał), w którym prowadzono działalność nawet przez jeden dzień.

Więcej formalności

W przeciwieństwie do zawieszenia działalności gospodarczej, jej zamknięcie wiąże się z wieloma formalnościami.

Aby zamknąć działalność, trzeba złożyć do CEIDG wniosek na formularzu CEIDG-1. Wyrejestrowanie z ZUS po złożeniu wniosku w CEDG następuje automatycznie. ZUS sporządza formularz ZUS ZWPA oraz wyrejestrowuje przedsiębiorcę jako płatnika składek.

Przed zakończeniem działalności należy sporządzić wykaz składników majątku, a jeśli jest się czynnym podatnikiem VAT, to spis z natury. Spis może mieć dowolną formę, chociaż niektóre urzędy skarbowe stosują własne druki w tym zakresie. Informację o przeprowadzonym spisie należy dołączyć do deklaracji rozliczeniowej.

Jako datę powstania obowiązku podatkowego przyjmuje się dzień zakończenia prowadzenia działalności. Na deklaracji VAT-7 lub VAT-7K trzeba wykazać wartość podatku od towarów i usług wynikającą ze sporządzonego spisu. Dodatkowo, w deklaracji należy umieścić ustaloną wartością opodatkowania – kwotę podatku należnego.

Za ostatni miesiąc działalności gospodarczej należy zapłacić zaliczkę na podatek – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończono działalność (lub do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale – w przypadku kwartalnego opłacania zaliczek na podatek dochodowy).