Zobowiązania w kontekście pandemii koronawirusa

W związku z wyjątkową sytuacją gospodarczą w nadchodzących tygodniach Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów skupi się na przeciwdziałaniu przeterminowanym płatnościom. W tym celu wykorzysta uprawnienia nadane mu ustawą z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, zwanej wcześniej ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (dalej: ustawa). W toku trwającej epidemii COVID-19 zapewnienie objętej przestojem gospodarce wystarczającej płynności w celu zapobieżenia negatywnym konsekwencjom jest jednym z głównych celów. Rząd, za pośrednictwem spółek Skarbu Państwa, uruchomił szereg kredytów i innych instrumentów mających za zadanie zabezpieczyć płynność. W publicznych wypowiedziach prezes UOKiK podkreśla, że przedsiębiorstwa korzystające z rządowego wsparcia w formie zabezpieczenia płynności nie powinny wydatkować uzyskanych w ten sposób środków na zabezpieczenie własnej pozycji, jednocześnie zalegając z płatnościami na rzecz wierzycieli. (...), doprowadzając ich tym samym do trudnej sytuacji finansowej.

UOKiK zapowiedział współpracę z Krajową Administracją Skarbową i innymi organami świadczącymi pomoc w zachowaniu płynności przy weryfikacji, czy udzielona pomoc została należycie wykorzystana na przeciwdziałanie przeterminowanym płatnościom.

Uprawnienia UOKIK

Od 1 stycznia 2020 r. UOKiK może z urzędu prowadzić dochodzenia i nakładać na przedsiębiorców kary w zakresie określonych istotnych naruszeń wspomnianej ustawy z 8 marca 2013 r. Ustawa transponuje do polskiego porządku prawnego unijną dyrektywę z 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach handlowych, a także wprowadza niektóre krajowe rozwiązania, mające na celu przeciwdziałanie zatorom płatniczym, które od dawna są bolączką polskiej gospodarki. Od wybuchu epidemii COVID-19 wiele przedsiębiorstw zaprzestało uiszczania płatności na rzecz wierzycieli lub znacznie opóźniło dokonywanie tych płatności w celu zabezpieczenia środków „na czarną godzinę" lub na finansowanie swojej działalności ze środków wierzycieli. Takie zachowanie stwarza zagrożenie niewypłacalności wielu wierzycieli i jest niebezpieczne dla całej polskiej gospodarki.

Czytaj także: Prawnicy: wykonywanie zobowiązań umownych w czasach pandemii koronawirusa

Odsetki karne za opóźnienie

Zgodnie z ustawą, jeśli w ramach transakcji handlowej dłużnik zwleka z płatnością przez dłużej niż 30 dni (jeśli w umowie nie sprecyzowano terminu płatności) lub jeśli uchybiono terminowi płatności określonemu w zawartej przez strony umowie (taki termin płatności nie może przekraczać 30 lub 60 dni, z wyjątkami przewidzianymi w ustawie), dłużnik zobowiązany jest zapłacić wierzycielowi odsetki karne określone ustawą. (Są one wyższe od przewidzianych w kodeksie cywilnym ustawowych odsetek za opóźnienie). Przepisy ustawy stosuje się do transakcji handlowych tj. do wszelkich transakcji obejmujących dostawy towarów lub świadczenie usług w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz do wszelkich dłużników (z wyłączeniem niektórych podmiotów określonych Prawem zamówień publicznych).

Poza odsetkami karnymi za nieterminowe uregulowanie należności wierzyciel może również dochodzić odszkodowania w związku z kosztami windykacji w kwocie określonej ustawą i płatnego dodatkowo, oprócz sądowych kosztów windykacji. Od 1 stycznia 2020 r. Ustawa zobowiązuje również niektórych przedsiębiorców do zgłaszania Krajowej Administracji Skarbowej stosowanych przez nich warunków płatności. Ponieważ zastosowanie przepisów ustawy okazało się niewystarczające w walce z przeterminowanymi płatnościami, UOKiK uzyskał uprawnienia do prowadzenia dochodzeń i nakładania kar w zakresie niektórych naruszeń określonych ustawą, tj. nadmiernych opóźnień w dokonywaniu płatności. Opóźnienia te definiowane są jako przypadki, gdy całkowita niezapłacona lub przeterminowana kwota przez 3 następujące po sobie miesiące przekracza 2 mln zł.

dr Marcin Wnukowski, radca prawny, partner w Squire Patton Boggs

W toku wspomnianych obok postępowań UOKiK może skontrolować księgi rachunkowe i dokumentację księgową przedsiębiorcy, zażądać informacji lub dostępu do systemów informatycznych, również względem stron nieobjętych postępowaniem. Jeśli postępowanie wykaże, że przedsiębiorca nim objęty dopuścił się naruszenia będącego nadmiernym opóźnieniem w dokonaniu płatności UOKiK może nałożyć nań karę finansową stanowiącą całość kwoty narosłych odsetek od przeterminowanych płatności określonych ustawą. Kwotę wspomnianej kary przedsiębiorca wpłaca dodatkowo oprócz odsetek karnych. Decyzja o wszczęciu postępowania i nałożeniu kary jest ogłaszana przez UOKiK i publikowana na stronie internetowej urzędu.

Choroby Koronawirus SARS-COV-2 Finanse w Firmie Wierzytelności

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj