Koronawirus: tarcza antykryzysowa – zmiany w prawie spółek

Opublikowany na stronach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów projekt tak zwanej tarczy antykryzysowej (a właściwie „ustawy o mianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw") przewiduje wprowadzenie zmian do kodeksu spółek handlowych, które mają zapewnić sprawne funkcjonowanie spółek kapitałowych w warunkach epidemii.

Publikacja: 26.03.2020 16:00

Koronawirus: tarcza antykryzysowa – zmiany w prawie spółek

Foto: Adobe Stock

Choć większość planowanych rozwiązań zasługuje na pozytywną ocenę, ustawodawca nie zdecydował się na przesunięcie terminów wykonania obowiązków związanych z przymusową dematerializacją akcji, których wykonanie w razie przedłużania się kryzysu może być utrudnione.

Ławiejsze posiedzenia

Projekt przewiduje wprowadzenie do K.s.h. przepisów umożliwiających uczestnictwo w posiedzeniach zarządów spółek kapitałowych przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumienia się na odległość (np. tele- lub wideokonferencji). Możliwe będzie również podejmowanie uchwał w trybie pisemnym oraz głosowanie nad uchwałami za pośrednictwem innego członka zarządu. Dotychczas kwestie te nie były regulowane w sposób wyraźny przez przepisy kodeksu spółek handlowych. Możliwość zdalnego działania przez zarząd była akceptowana przez większą część doktryny, choć pojawiały się w tym zakresie odmienne poglądy.

Projekt dostosowuje regulacje związane ze zdalnym działaniem rady nadzorczej do rozwiązań odnoszących się do zarządu. Podejmowanie przez radę nadzorczą uchwał w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumienia się na odległość oraz głosowanie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej będzie dopuszczalne niezależnie od tego, czy statut lub umowa spółki przewidują taką możliwość.

Ponadto projekt zakłada rozszerzenie katalogu decyzji, które rada nadzorcza może podejmować przy wykorzystaniu wyżej wymienionych trybów głosowania. W razie jego wejścia w życie rada nadzorcza będzie mogła również podejmować decyzje personalne, które aktualnie mogą być podejmowane jedynie na posiedzeniu.

Pewien niedosyt budzi fakt, że projekt nie zmienia sposobu obliczania kworum w przypadku głosowania na piśmie za pośrednictwem innego członka rady. Przepis art. 222 § 1 K.s.h. zakłada, że rada nadzorcza jest zdolna do podejmowania uchwał, „jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków", co oznacza, że głosy nieobecnych członków rady, biorących udział w podejmowaniu uchwał za pośrednictwem innego członka rady, nie są brane pod uwagę. Przyjęcie takiej, dominującej w doktrynie interpretacji może znacznie utrudniać skorzystanie z możliwości takiego głosowania w warunkach trwającego obecne kryzysu.

Czytaj także:

Poradnik prawny: pomoc dla biznesu w czasie epidemii

Funkcjonowanie zarządów

Komentowany projekt nie wprowadza zmian odnoszących się do sposobu działania zgromadzeń wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i walnych zgromadzeń spółek akcyjnych. Warto jednak przypomnieć obowiązujące już rozwiązania, które mogą się okazać użyteczne w czasie trwającej epidemii.

W marcu 2019 r. został uchylony przepis, zgodnie z którym podjęcie uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty oraz o udzieleniu członkom organu absolutorium w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wymagało odbycia zgromadzenia wspólników. Obecnie uchwały te mogą zostać podjęte również poza zgromadzeniem, jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na dane postanowienie albo na głosowanie pisemne. Od marca 2019 r. dopuszczalny jest również udział w zgromadzeniu wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej – możliwość taka musi jednak zostać wyraźnie przesądzona w umowie spółki.

Rozwiązania w zakresie walnych zgromadzeń spółek akcyjnych są bardziej rygorystyczne. Udział w nich przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej jest dopuszczalny jedynie wówczas, gdy możliwość taką w sposób wyraźny przewiduje statut spółki. Korespondencyjne oddanie głosu jest dopuszczalne wyłącznie w spółkach publicznych, jeżeli przewiduje to regulamin walnego zgromadzenia.

Terminy do przesunięcia

Komentowany projekt przyznaje ministrowi finansów prawo do określenia w drodze rozporządzenia terminu na zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez zwyczajne zgromadzenie wspólników lub zwyczajne walne zgromadzenie. Obecnie w przypadku spółek, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, powinno to nastąpić do 30 czerwca. W razie skorzystania przez ministra finansów z przyznawanego mu uprawnienia zwyczajne zgromadzenie wspólników lub zwyczajne walne zgromadzenie będzie mogło się odbyć w wyznaczonym w rozporządzeniu późniejszym terminie na zatwierdzenie sprawozdania finansowego. To rozwiązanie może okazać się użyteczne w przypadku przedłużania się kryzysu.

Projekt przewiduje również przesunięcie terminu na podjęcie uchwał w sprawie zatwierdzenia polityki wynagrodzeń członków zarządu i rady nadzorczej spółek publicznych z 30 czerwca na 31 sierpnia 2020 r. Obowiązek przyjmowania takich uchwał wynika z nowelizacji ustawy o ofercie publicznej (art. 90d), która weszła w życie 30 listopada 2019 r.

Niestety na podobną zmianę nie zdecydowano się w odniesieniu do obowiązków związanych z obowiązkową dematerializacją akcji. Do 30 czerwca b.r. spółka powinna dokonać pierwszego wezwania akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce oraz zawrzeć umowę o prowadzenie rejestru akcjonariuszy, co wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Spółki, które tego nie uczyniły, powinny odbyć walne zgromadzenie do 30 czerwca b.r., nawet jeśli minister finansów przedłuży termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego. W razie przedłużania się obecnego kryzysu wykonanie tego obowiązku może być utrudnione. Pozostaje nadzieja, że tarcza antykryzysowa zostanie uzupełniona o tę kwestię na etapie dalszych prac legislacyjnych.

Dr Marek Maciąg – partner w departamencie korporacyjnym kancelarii Rymarz Zdort;

dr Paweł Mazur – adwokat stanu Nowy Jork oraz associate w departamencie korporacyjnym kancelarii Rymarz Zdort

Choć większość planowanych rozwiązań zasługuje na pozytywną ocenę, ustawodawca nie zdecydował się na przesunięcie terminów wykonania obowiązków związanych z przymusową dematerializacją akcji, których wykonanie w razie przedłużania się kryzysu może być utrudnione.

Ławiejsze posiedzenia

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami