Kto odpowiada za długi spółki partnerskiej

Za zobowiązania spółki partnerskiej względem wierzycieli odpowiada nie tylko sama spółka i partnerzy wykonujący w jej ramach wolny zawód, ale również każdy członek zarządu, który doprowadził do bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.

Publikacja: 25.03.2016 05:00

Kto odpowiada za długi spółki partnerskiej

Foto: 123RF

Spółką partnerską jest spółka osobowa utworzona przez wspólników – zwanych partnerami – w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania np. zawodów adwokata, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, doradcy podatkowego, lekarza czy tłumacza przysięgłego.

Nieograniczona odpowiedzialność

Zasadą w spółkach osobowych jest to, że za jej zobowiązania odpowiada, poza samą spółką, każdy wspólnik bez ograniczenia całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność wspólnika ma charakter solidarny zarówno w odniesieniu do pozostałych wspólników, jak i spółki. Jest przy tym odpowiedzialnością subsydiarną, to znaczy ujawnia się dopiero w momencie, gdy wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia swojej należności z majątku spółki.

W spółkach partnerskich opisana zasada doznaje pewnego ograniczenia. W praktyce gospodarczej wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa spółki partnerskiej przewiduje, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności za wszelkie zobowiązania spółki bez ograniczeń. Jeżeli w umowie takiego postanowienia nie zawarto, partner nie ponosi odpowiedzialności za żadne zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez innego partnera wolnego zawodu w spółce. Poza tym nie odpowiada za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które nie podlegały jego kierownictwu przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

Warto przy tym podkreślić, że ograniczenie odpowiedzialności partnera dotyczy wyłącznie zobowiązań powstałych w związku z wykonywaniem wolnego zawodu, czyli mówiąc prościej: partner nie odpowiada za to, że inny partner dopuścił się błędu w sztuce np. lekarskiej i w związku z tym nałożono na niego obowiązek zapłaty. Jeżeli jednak zobowiązanie nie ma związku z wykonywaniem wolnego zawodu, ale ma przykładowo charakter inwestycyjny, odpowiedzialność każdego z partnerów jest nieograniczona. Partner odpowiada solidarnie wraz ze spółką i pozostałymi partnerami za wszelkie powstałe w związku z tym zobowiązania.

W konkretnej sytuacji faktycznej może się jednak zdarzyć tak, że pociągnięcie do odpowiedzialności partnerów prowadzących daną sprawę lub zajmujących się danym przypadkiem będzie niemożliwe albo bezcelowe. Można wyobrazić sobie choćby taki scenariusz, że jedyny wypłacalny partner spółki kieruje pozostałymi wspólnikami „z tylnego fotela" i nie występuje oficjalnie jako ten, któremu można w danej sprawie przypisać faktyczne „wykonywanie wolnego zawodu". Jako przykład może posłużyć sytuacja, gdy wspólnik-adwokat faktycznie prowadzący sprawę sądową posługuje się innym wspólnikiem-adwokatem, który podpisuje wszystkie pisma, pełnomocnictwa substytucyjne itp., a sam oficjalnie w ogóle w sprawie nie występuje. Jednocześnie ten drugi partner – który mógłby odpowiadać obok spółki – nie posiada żadnego majątku, z którego wierzyciel spółki mógłby domagać się zapłaty.

Co więcej, jako możliwy scenariusz jawi się również brak majątku wszystkich partnerów spółki. Jeżeli zarówno egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, jak i nie ma realnych perspektyw na pociągnięcie do odpowiedzialności lub skuteczne uzyskanie zaspokojenia od partnerów, warto zbadać, czy wspólnicy spółki partnerskiej nie powierzyli prowadzenia spraw i reprezentowania spółki zarządowi.

Kto kieruje

Partnerzy spółki partnerskiej mają wybór co do tego, jak spółka będzie zarządzana. Mogą sami zajmować się prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentacją albo powołać w tym celu zarząd. Co istotne, w skład zarządu mogą być powołani nie tylko sami partnerzy, ale także osoby z zewnątrz spółki. Celem takiej regulacji jest przede wszystkim zapewnienie prawidłowego i stabilnego działania spółek partnerskich mających wielu partnerów, a także umożliwienie zarządzania takimi spółkami przez profesjonalnych menedżerów. Co do zasady bowiem każdy partner ma uprawnienie do tego, by samodzielnie reprezentować spółkę, co przy wielości uprawnionych może łatwo doprowadzić do chaosu organizacyjnego.

Sytuacja członków zarządu spółki partnerskiej kształtuje się analogicznie jak sytuacja członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przejawia się to m.in. w możliwości zastosowania w stosunku do nich art. 299 k.s.h., który reguluje odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki w przypadku, gdy egzekucja z jej majątku okaże się bezskuteczna. Członek zarządu może się uchylić od odpowiedzialności wyłącznie przez wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie odpowiedniego wniosku nastąpiło nie z jego winy. Nadto może dowodzić, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody. Praktyka pokazuje, że uchylenie się od odpowiedzialności przez członka zarządu, jakkolwiek nie niemożliwe, jest bardzo trudne.

Komentarz eksperta

Aleksandra Krawczyk, Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp. k.

Trzech „dłużników"

W rzeczywistości przed wierzycielem spółki partnerskiej stoi zatem aż trzech „dłużników", z których majątków może uzyskać zaspokojenie. Wierzyciel może się zwrócić o zaspokojenie swoich roszczeń do samej spółki. Za jej zobowiązania odpowiadają także wszyscy partnerzy. Ich odpowiedzialność znajduje ograniczenie jedynie co do zobowiązań spowodowanych błędami w sztuce innych partnerów i tylko wtedy, gdy w umowie spółki nie przyjęli na siebie odpowiedzialności także w tym zakresie. Nadto za zobowiązania spółki partnerskiej w przypadku bezskuteczności egzekucji z jej majątku odpowiedzialność mogą ponieść również członkowie jej zarządu.

Spółką partnerską jest spółka osobowa utworzona przez wspólników – zwanych partnerami – w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania np. zawodów adwokata, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, doradcy podatkowego, lekarza czy tłumacza przysięgłego.

Nieograniczona odpowiedzialność

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe