Przekształcenie użytkowania we własność: do 31 marca 2019 trzeba zdecydować o okresie wnoszenia opat

Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że do 31 marca 2019 roku należy zdecydować o okresie wnoszenia opłat przekształceniowych zastępujących opłaty roczne za użytkowanie wieczyste.

Publikacja: 22.03.2019 05:50

Przekształcenie użytkowania we własność: do 31 marca 2019 trzeba zdecydować o okresie wnoszenia opat

Foto: Adobe Stock

Jest pytanie – jak i czy skorzystać z ulg dostępnych przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności?

Czytaj także: Ile przedsiębiorca zapłaci za bezwzględne prawo własności gruntu

Z dniem 1 stycznia 2019 r. wszystkie grunty będące w użytkowaniu wieczystym, które są w całości lub w większości zabudowane budynkami mieszkalnymi, w których co najmniej połowa lokali stanowi lokale mieszkalne, automatycznie przekształciły się w prawo własności. W wyniku przekształcenia dotychczasowi użytkownicy wieczyści wyżej opisanych gruntów stali się ich właścicielami. Na przekształceniu skorzystają również właściciele lokali mieszkalnych i lokali użytkowych, których udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu, przekształcił się w udział w prawie własności gruntu.

Wszystkie podmioty, które w wyniku przekształcenia użytkowania wieczystego stały się właścicielami lub współwłaścicielami gruntu zobowiązane są do płacenia opłaty przekształceniowej. Wysokość i okres uiszczania opłaty przekształceniowej zostaną wskazane w zaświadczeniu o przekształceniu. Zaświadczenie potwierdzające przekształcenie zostanie wydane przez właściwy organ do 31 grudnia 2019 r. Co do zasady opłata przekształceniowa jest równa opłacie rocznej, która obowiązywałaby 1 stycznia 2019 r. Opłata przekształceniowa będzie płatna do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Co istotne, płatność za rok 2019 została przesunięta w czasie i jest płatna do 29 lutego 2020 r.

Dotychczasowi użytkownicy wieczyści gruntów zobowiązani byli do płacenia opłaty rocznej przez cały okres trwania użytkowania wieczystego, który co do zasady wynosił 99 lat. W zależności od przeznaczenia gruntu wysokość opłaty rocznej w przeważającej mierze oscylowała pomiędzy 1 proc. do 3 proc. wartości nieruchomości. W wyniku przekształcenia, okres płatności uległ skróceniu do 20 lat.

Skrócenie okresu płatności do 20 lat, zmniejsza łączną kwotę za nabycie własności nieruchomości w porównaniu do okresu, za jaki dotychczasowi użytkownicy wieczyści zobowiązani byliby uiszczać opłaty roczne przez okres trwania użytkowania wieczystego gruntu. Jeżeli z przekształcenia korzysta przedsiębiorca to obniżenie ceny własności gruntu rodzić może dodatkowe obowiązki finansowe wynikające z przepisów dotyczących pomocy publicznej, w ramach tzw. pomocy de minimis.

Pojęcie przedsiębiorcy korzystającego z przekształcenia należy rozumieć szeroko na gruncie przepisów o pomocy publicznej. Przedsiębiorcą będzie zatem szerokie grono podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, niezależnie od ich formy prawnej czy źródeł finansowania oraz bez względu na to, czy przepisy krajowe przyznają danemu podmiotowi status przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami będą więc zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które zostały wpisane do rejestru, ale też osoby fizyczne bez formalnego wpisu do rejestru, spółki prawa handlowego, spółka cywilna, spółdzielnie mieszkaniowe, spółdzielnia socjalna, stowarzyszenie, fundacja, instytucja kultury – jeżeli faktycznie prowadzą działalność gospodarczą, tj. oferują towary lub usługi na rynku.

Pomoc publiczna jest limitowana i nie może w 3 latach podatkowych przekroczyć 200 tys. euro. W związku z tym, przedsiębiorca musi oszacować, czy skorzystanie z 20-letniego okresu spłaty (preferencyjnego) uruchamiającego stosowanie przepisów o pomocy de minimis nie spowoduje przekroczenia progu 200 tys. euro. Ponadto, przy dokonywaniu szacunków nie można zapomnieć o tym, że na gruncie przepisów o pomocy publicznej, podmioty gospodarcze, które są ze sobą powiązane (grupa kapitałowa, posiadanie decydującego wpływu na decyzję danego podmiotu gospodarczego, większość głosów w organie itd.) traktowane są jako jeden przedsiębiorca, który ma wspólny dopuszczalny limit pomocy publicznej.

Jeżeli okaże się, że przedsiębiorca przekracza limit dopuszczalnej pomocy de minimis, zobowiązany może zostać do dokonania stosownej dopłaty. Dopłata ta będzie równa różnicy między wartością rynkową gruntu a sumą wnoszonych opłat przekształceniowych i dopuszczalnego limitu pomocy de minimis.

Alternatywą dla dokonania dopłaty jest wybranie dłuższego okresu spłaty, który może wykluczyć stosowanie przepisów o pomocy publicznej. Ustawodawca przewidział bowiem dla przedsiębiorców prawo wyboru jednego z dwóch wariantów uiszczania opłaty przekształceniowej – w pierwszym z nich przedsiębiorca może skorzystać z preferencyjnego okresu spłaty, który uruchomia tryb pomocy de minimis, zaś w drugim może wybrać dłuższy okres spłaty, co może skutkować, że przedsiębiorca płaci całość wartości rynkowej gruntu i nie korzysta z pomocy publicznej.

Uwaga na limit

Jeżeli istnieje ryzyko przekroczenia limitu 200 tys. euro a przedsiębiorca nie chce dopłacać do wartości rynkowej nieruchomości, może do 31 marca 2019 r. złożyć do właściwego organu oświadczenie o rezygnacji z 20-letniego okresu uiszczania opłaty przekształceniowej i wybrać dłuższy okres spłaty, który wyklucza stosowanie przepisów o pomocy publicznej.

Dokładna długość niepomocowego okresu spłaty zależy od stawki procentowej dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste i kształtuje się następująco: 99 lat – przy stawce procentowej opłaty rocznej 1 proc., 50 lat – przy stawce procentowej opłaty rocznej 2 proc., 33 lata – przy stawce procentowej opłaty rocznej 3 proc. oraz inny okres spłaty, w którym suma opłat przekształceniowych nie przekroczy wartości rynkowej gruntu – przy stawce procentowej opłaty rocznej wyższej niż 3 proc..

Wymaga podkreślenia, że obowiązek uiszczania opłaty przekształceniowej przechodzi na nabywcę gruntu/lokalu. W sytuacji nabycia przekształconego gruntu lub lokalu znajdującego się na przekształconym gruncie nabywca zobowiązany jest złożyć w terminie 30 dni od nabycia nieruchomości, wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty przekształceniowej. Jeżeli nabywca jest przedsiębiorcą, to może dokonać wyboru okresu spłaty również w stosunku do gruntów/lokali nabytych po 1 stycznia 2019 r. W takiej sytuacji przedsiębiorca, powinien jednocześnie z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o ustaleniu wysokości i okresu spłaty, złożyć oświadczenie o wyborze okresu spłaty.

Dla kogo bonifikaty

Należy także wspomnieć o bonifikatach przysługujących podmiotom, które zdecydują się jednorazowo uiścić całość opłat przekształceniowych. Bonifikaty dostępne są wyłącznie dla osób fizycznych i spółdzielni mieszkaniowych. Wysokość bonifikaty określa ustawa i zależy od momentu dokonania jednorazowej spłaty. Im więcej lat upłynie od dnia przekształcenia, tym bonifikata jest niższa. Ponadto, wysokość bonifikaty może zostać podwyższona na podstawie zarządzenia właściwego wojewody lub uchwały właściwej radu lub sejmiku jednostki samorządu terytorialnego. Podkreślić należy, że bonifikata również stanowi pomoc publiczną, która jest odrębna od samego obniżenia opłaty za uzyskanie własności gruntu. Tym samym bonifikata wlicza się do dopuszczalnego limitu pomocy de minimis.

zdaniem autorki

Magdalena Boguska, prawnik w kancelarii Chajec, Don-Siemion & Żyto

W związku z tym, że przepisy są nowe i ciągle ulegają zmianom, nie sposób przewidzieć, jak będzie wyglądała praktyka urzędów. Do 31 marca pozostało niewiele czasu i nie warto jest czekać na wyklarowanie się jednolitej praktyki. Już dziś warto więc zbadać, czy posiadany wolumen nieruchomości nie stwarza ryzyka przekroczenia dostępnych limitów pomocy de minimis i podjąć decyzję, czy złożyć oświadczenie o niepomocowym trybie nabycia prawa własności przekształconego gruntu.

Jest pytanie – jak i czy skorzystać z ulg dostępnych przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności?

Czytaj także: Ile przedsiębiorca zapłaci za bezwzględne prawo własności gruntu

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego