- Klient mojego biura rachunkowego od 2002 r. prowadzi działalność gospodarczą. To handel detaliczny artykułami spożywczymi i przemysłowymi, wykonywany w lokalu użytkowym stanowiącym jego własność i zaliczonym do jego środków trwałych. Ze względu na stan zdrowia, przedsiębiorca zamierza całe przedsiębiorstwo, w szczególności środki trwałe, w tym lokal, wyposażenie i towary handlowe przekazać w darowiźnie (w formie aktu notarialnego) swojej córce, która będzie kontynuowała działalność w niezmienionym zakresie. Czy przekazanie całego przedsiębiorstwa w drodze darowizny podlega opodatkowaniu PIT? – pyta czytelnik.
Umowa darowizny polega na tym, że darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 § 1 kodeksu cywilnego; dalej: k.c.). Jednak nie każde bezpłatne przysporzenie jest darowizną. Zgodnie z art. 889 k.c. do tej kategorii nie zaliczają się następujące bezpłatne przysporzenia:
1) gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
2) gdy ktoś zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.
Bez świadczenia wzajemnego
Daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy tego zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona art. 889 k.c. Świadczenie darczyńcy jest bezpłatne wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za darowiznę. Zatem elementem niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący je nie daje nic w zamian, ani nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w przyszłości. Jedynym celem darowizny jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.