Sąd Najwyższy: jak głęboko sięgają prawa właściciela nieruchomości

Zalicza się też do niej inne złoża, jeśli położone są poza granicami przestrzennymi nieruchomości. Te należą do właściciela gruntu, a aby je wydobywać, prawo to trzeba kupić od właściciela działki. Ta sprawa była szczególna o tyle, że chodziło o las państwowy – więc właścicielem działki też jest Skarb Państwa.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze uwzględnił żądanie spółki, wskazując, że zarówno działka, jak i złoże głębiej położone należą do Skarbu Państwa, tak więc nie można odmówić zgody na eksploatację. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu był innego zdania i powództwo oddalił. Własność górnicza to co innego niż własność kopaliny wchodzącej w skład działki. Ta zresztą zmieniła przeznaczenie na wydobywczą, zatem jej granica (spód) sięga głębiej, a znalazca złoża stracił prawo do licencji na wydobycie.

– Takie podejście podcina sens poszukiwań tego rodzaju kopalin, trzeba bowiem brać pod uwagę leśny charakter działki – argumentował przed SN pełnomocnik spółki mec. Karol Koczwara. Jego zdaniem ochrona właściciela kończy się tam, gdzie kończy się naturalne użytkowanie działki, w tym wypadku lasu, czyli kilka metrów pod ziemią, gdzie kończy się leśny humus.

Przekonał on Sąd Najwyższy (sygnatura akt: V CSK 200/14), który nakazał ponowne rozpoznanie sprawy. – Sąd przede wszystkim musi określić zasięg przestrzenny złoża (w pionie): jeśli jest blisko pod powierzchnią gruntu, to należy do właściciela działki i w tej części bez jego zgody nie można go wydobywać, a jeśli jest głębiej, to należy do Skarbu Państwa jako własność górnicza i do tego znalazca ma roszczenie – wskazała sędzia SN Bogumiła Ustjanicz. Przy określeniu dolnej granicy działki należy zaś badać aktualne przeznaczenie gruntu, granice jego wykorzystania.