Koronawirus - przetargi: usługi i dostawy bez procedury zamówień publicznych

W pewnych wypadkach nie trzeba będzie przeprowadzać przetargu publicznego. Na przykład na środki higieny niezbędne do zwalczenia epidemii.

Aktualizacja: 24.03.2020 18:43 Publikacja: 24.03.2020 18:43

Koronawirus - przetargi: usługi i dostawy bez procedury zamówień publicznych

Foto: Adobe Stock

Jednym z filarów projektu antykryzysowego z 21 marca 2020 r. w części dotyczącej zamówień publicznych jest art. 6, który przewiduje całkowite wyłączenie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych (pzp) do zamówień na usługi lub dostawy. Warunki są dwa. Po pierwsze, przedmioty usług lub dostaw muszą być niezbędne do przeciwdziałania Covid-19 (np. zamówienie środków higienicznych lub usług dezynfekcji przedmiotów i pomieszczeń). Po drugie, musi zachodzić wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub wymagać tego musi ochrona zdrowia publicznego. Projekt w określonych przypadkach wyłącza stosowanie przepisów pzp przez ZUS (w związku z ustalaniem prawa lub wypłaty świadczenia postojowego) oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (przy wdrażaniu instrumentów finansowych mających na celu niwelowanie skutków pandemii Covid-19).

Obowiązek informacyjny

Wyłączenie ze stosowania pzp nie oznacza jednak dowolności dla zamawiającego. Wyłączone procedury mają zastąpić nowe obowiązki.

Zamawiający udzielający zamówienia z wyłączeniem pzp będzie zobowiązany:

? zapewnić przejrzystość postępowania;

? równo traktować podmioty zainteresowane wykonaniem zamówienia;

? uwzględniać okoliczności mogące mieć wpływ na jego udzielenie;

? nie udostępniać informacji związanych z tym zamówieniem stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli podmiot zainteresowany wykonaniem zamówienia nie później niż przed zawarciem umowy o jego wykonanie zastrzegł, że nie mogą być udostępniane;

? zamieścić niezwłocznie na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej informacje o udzieleniu zamówienia, podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko podmiotu, z którym zawarł umowę o wykonanie zamówienia, albo też informację o nieudzieleniu tego zamówienia.

Te same obowiązki będzie miał zamawiający udzielający zamówień na usługi, dostawy lub roboty budowlane udzielane w związku z zapobieganiem epidemii lub jej zwalczaniem na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.

Nałożone mają być nowe obowiązki na podmioty, które jeszcze przed epidemią koronawirusa stały się stronami umowy w sprawie zamówienia publicznego i podlegają przepisom pzp. W tych przypadkach postawiono na obowiązek informacyjny. Artykuł 15r projektu antykryzysowego z 21 marca 2020 r. zakłada, że strony umowy niezwłocznie informują się wzajemnie o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem Covid-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić.

Z kolei drugiej stronie umowy należą się szczególne informacje dotyczące pracowników. Konieczne będzie podanie liczby i stanowisk pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w wykonaniu zamówienia, a które bezpośrednio związane są z epidemią koronawirusa. Chodzi szczególnie o pracowników podlegających obowiązkowej hospitalizacji, kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu oraz zwolnionych od wykonywania pracy ze względu na konieczność osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem z powodu rozprzestrzeniania się Covid-19.

Tak samo poinformować trzeba o decyzjach głównego inspektora sanitarnego lub państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych albo wypełnienia poleceń wydanych przez wojewodę oraz o sytuacjach związanych z wstrzymaniem dostaw i trudnościami w realizacji usług transportowych.

Poprawianie umowy

Zamawiający, który na podstawie otrzymanych dokumentów i informacji stwierdzi, że epidemia koronawirusa zagraża wykonaniu zawartej umowy, po uzgodnieniu z wykonawcą może dokonać zmian w umowie dotyczących terminu wykonania całości lub części, a także zawiesić jej wykonanie czy zmienić świadczenia wykonawcy i wynagrodzenie. Warunek? Wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie może przekroczyć 50 proc. wartości pierwotnej umowy.

Zanim strony przejdą do renegocjacji, muszą przedstawić pisemnie (w terminie siedmiu dni od otrzymania informacji i dokumentacji) swoje stanowiska co do zagrożenia wykonania umowy wraz z uzasadnieniem. Co z karami umownymi i odszkodowaniem za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy? Co do zasady nie ma przeszkód, aby ich dochodzić zgodnie z zawartymi klauzulami, ale projekt zobowiązuje strony do uzasadnienia w pisemnym stanowisku wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem Covid-19 na zasadność ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowań lub na ich wysokość.

Nadzwyczajna zmiana

Uprawnienia, o których mowa, nie ograniczają stron umowy w sprawie zamówienia publicznego w skorzystaniu z z przepisów prawa cywilnego. Chodzi tutaj szczególnie o klauzulę rebus sic stantibus (art. 357[1] kodeksu cywilnego). Zgodnie z jej treścią strona umowy może domagać się zmiany, jeżeli nastąpi nadzwyczajna zmiana stosunków, a przy zawieraniu umowy strony okoliczności tej nie mogły przewidzieć (co z pewnością należy do cech epidemii koronawirusa).

Rozwiązania tarczy antykryzysowej zachęcają do zmiany umów podlegających pod pzp m.in. poprzez wyłączenie odpowiedzialności karnej. Według projektu nie popełnia przestępstwa, o którym mowa w art. 296 § 1–4 kodeksu karnego (wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym, za które grozi nawet do dziesięciu lat pozbawienia wolności), kto nie ustala lub nie dochodzi od strony umowy, o której mowa w art. 15 z ust. 1 projektu, należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek okoliczności związanych z wystąpieniem Covid-19 lub też zmienia umowę w sprawie zamówienia publicznego. Uchylono także odpowiedzialność członków zarządów na gruncie kodeksu spółek handlowych (określoną w 293 § 1 i art. 483 § 1).

Jednym z filarów projektu antykryzysowego z 21 marca 2020 r. w części dotyczącej zamówień publicznych jest art. 6, który przewiduje całkowite wyłączenie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych (pzp) do zamówień na usługi lub dostawy. Warunki są dwa. Po pierwsze, przedmioty usług lub dostaw muszą być niezbędne do przeciwdziałania Covid-19 (np. zamówienie środków higienicznych lub usług dezynfekcji przedmiotów i pomieszczeń). Po drugie, musi zachodzić wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub wymagać tego musi ochrona zdrowia publicznego. Projekt w określonych przypadkach wyłącza stosowanie przepisów pzp przez ZUS (w związku z ustalaniem prawa lub wypłaty świadczenia postojowego) oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (przy wdrażaniu instrumentów finansowych mających na celu niwelowanie skutków pandemii Covid-19).

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona