Nie ma PIT od sprzedaży odzyskanego gruntu czy domu

Zwrot wywłaszczonej nieruchomości zarówno spadkobiercom, jak i ich następcom prawnym nie powoduje powstania przychodu, nawet jeżeli zbyli ją przed upływem pięciu lat.

Aktualizacja: 25.04.2019 20:33 Publikacja: 25.04.2019 19:34

Gdy nieruchomość odzyska osoba wskazana w decyzji o zwrocie (nie jej spadkobierca), może ją sprzedać

Gdy nieruchomość odzyska osoba wskazana w decyzji o zwrocie (nie jej spadkobierca), może ją sprzedać w dowolnym momencie bez podatku PIT

Foto: AdobeStock

Wywłaszczanie nieruchomości przez państwo to koszmar każdego właściciela. Niekiedy okazuje się jednak, że majątek został wywłaszczony, ale nie doszło do realizacji celu publicznego, otwiera się więc droga do odzyskania nieruchomości.

Jednak gdy kończy się to sukcesem, pojawia się kolejny, już podatkowy problem – tj. czy w takim przypadku dochodzi do ponownego nabycia. To powodowałoby z kolei, że od szybkiej sprzedaży trzeba zapłacić PIT. W Polsce bowiem to, czy odpłatne zbycie nieruchomości w obrocie prywatnym podlega PIT czy nie, zależy od czasu. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT opodatkowane jest odpłatne zbycie wymienionych w nim nieruchomości i praw, jeśli od końca roku nabycia (wybudowania) nie upłynęło pięć lat.

Fiskus interpretuje tę zasadę bardzo szeroko. Na szczęście orzecznictwo sądów w wielu przypadkach jest korzystne dla podatników. Przykładem jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia, który dotyczy szybkiej sprzedaży zwróconych po wywłaszczeniu działek (sygn. akt II 1368/17).

W sprawie chodziło o nieruchomość wywłaszczoną w latach 70. Teren miał być przeznaczony pod zieleń parkową i poszerzenie ulicy. Po latach okazało się, że cel nie został zrealizowany. Synowie wywłaszczonych już jako spadkobiercy w 2000 r. wystąpili o zwrot. Jeden z nich zmarł w trakcie postępowania zwrotowego i w jego miejsce wstąpili jego spadkobiercy.

Wnioskodawcom udało się odzyskać jedną z działek powstałych z podziału wywłaszczonej nieruchomości. Dwa miesiące później doszło do jej sprzedaży. I tak pojawiło się pytanie, czy w wyniku zwrotu doszło do ponownego nabycia i taka transakcja podlega PIT.

NSA ostatecznie powiedział, że nie. Po analizie przepisów oraz orzecznictwa zauważył m.in., że decyzja o zwrocie powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela lub jego spadkobierców, jednak go nie kreuje. Przywraca jedynie wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. Przywracając stan prawny, który istniał przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu, decyzja o zwrocie nieruchomości przywraca prawo własności nieruchomości jej poprzedniemu właścicielowi lub jego następcom prawnym. Sąd uznał, że zwrot nieruchomości wywłaszczonej dalszym spadkobiercom nie powoduje także u nich powstania przychodu, nawet jeżeli zbycie miało miejsce przed upływem pięciu lat.

NSA zastrzegł jedynie, że całkiem inna sytuacja wystąpiłaby, gdyby ci spadkobiercy wymienieni w decyzji o zwrocie nieruchomości wywłaszczonej zmarli i ich spadkobiercy zbyli nieruchomość lub udział. Wówczas mielibyśmy do czynienia z nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT.

Wywłaszczanie nieruchomości przez państwo to koszmar każdego właściciela. Niekiedy okazuje się jednak, że majątek został wywłaszczony, ale nie doszło do realizacji celu publicznego, otwiera się więc droga do odzyskania nieruchomości.

Jednak gdy kończy się to sukcesem, pojawia się kolejny, już podatkowy problem – tj. czy w takim przypadku dochodzi do ponownego nabycia. To powodowałoby z kolei, że od szybkiej sprzedaży trzeba zapłacić PIT. W Polsce bowiem to, czy odpłatne zbycie nieruchomości w obrocie prywatnym podlega PIT czy nie, zależy od czasu. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT opodatkowane jest odpłatne zbycie wymienionych w nim nieruchomości i praw, jeśli od końca roku nabycia (wybudowania) nie upłynęło pięć lat.

Nieruchomości
Rząd przyjął program tanich kredytów. Klienci już rezerwują odpowiednie mieszkania
Nieruchomości
Wielki recykling budynków nabiera tempa. Troska o środowisko czy o portfel?
Nieruchomości
Opada gorączka, ale nie chęci
Nieruchomości
Klienci czekają w blokach startowych
Nieruchomości
Kredyty mieszkaniowe: światełko w tunelu