Zakłady Usług Komunalnych tworzone są przez gminy w celu wykonywania zadań własnych. Mogą działać, jako samodzielne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub zakłady budżetowe. Aby odpowiedzieć na pytanie, czy podlegają centralizacji rozliczeń podatku VAT i jeśli tak, to, w jakim zakresie, należy rozważyć wiele czynników, które postaramy się przybliżyć w dalszej części artykułu.
Konsekwencje wyroku
Punktem wyjścia całej reformy konsolidacyjnej jest wyrok TSUE z 29 września 2015 r. sygn. C-276/14, w którym jednostki budżetowe zostały uznane za jednostki zależne od gmin, a zatem nie mogą być traktowane, jako samodzielni podatnicy podatku VAT. Powyższy wyrok prezentuje odmienny pogląd niż dotychczasowe interpretacje organów podatkowych oraz wyroki sądów. Jego następstwem jest uchwała siedmiu sędziów NSA z 26 października 2015 r. sygn. I FPS 4/15, która wykładnię wyroku TSUE przenosi na kwestię zakładów budżetowych. Dotąd uznawane były zazwyczaj (w zależności od stanowiska organów podatkowych) za podatników VAT prowadzących samodzielną działalności gospodarczą, pod względem organizacyjnym, majątkowym oraz finansowym, czyli za jednostki niezależne od tworzących je gmin. Po wyroku TSUE i uchwale NSA uznawane są wyłącznie za podmioty podległe jednostkom je tworzącym, które nie mogą działać, jako odrębni podatnicy VAT.
Podmiot do realizacji zadań własnych
W artykule omówię sytuację zarządcy, który chce jak najlepiej zorganizować działalność swojej gminy. Jedną z najważniejszych czynności, jakie powinien podjąć, to realizacja jej zadań własnych, będących zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym jej obowiązkiem. W tym celu zostaje utworzony Zakład Usług Komunalnych, którego zadaniem będzie w szczególności dbałość o porządek w gminie. Zakład będzie odbierał od mieszkańców gminy śmieci wszelkiego rodzaju oraz będzie dbał o sprawy zieleni gminnej i zadrzewień. Zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych jednostka organizacyjna gminy w celu realizacji powyższych zadań może przyjąć formę zakładu budżetowego. Zatem dla naszego Zakładu Usług Komunalnych wybieramy taką formę działalności.
Odbiór śmieci od mieszkańców będzie odbywał się na podstawie uchwały gminy, w której określimy dokładnie zakres oraz cenę usług. W ramach swojej działalności nasz Zakład będzie oferował także usługi dodatkowe, polegające na wynajmie kontenerów. W tym celu będą zawarte umowy z samymi mieszkańcami.
Opłaty za używanie kontenerów będą regulowane bezpośrednio przez właścicieli nieruchomości. Zakład Usług Komunalnych będzie na indywidualne zlecenie mieszkańca również świadczył usługi odbioru gruzu, odpadków budowlanych / remontowych. W ramach uchwały gminy został wyznaczony limit gruzu i odpadów budowlanych w granicy do 1m3/rok. Odbiór odpadów w ilościach przekraczających normę wykonywany będzie na zlecenie mieszkańca w ramach stosunku cywilnoprawnego.