Mniejsze finansowanie bije w firmy pożyczkowe

Banki zwiększają sprzedaż kredytów konsumpcyjnych, ale sektor pozabankowy dostaje coraz większej zadyszki. Wszystko przez rynek obligacji i zmiany w prawie.

Publikacja: 21.05.2019 21:00

Mniejsze finansowanie bije w firmy pożyczkowe

Foto: Fotorzepa, Krzysztof Skłodowski

Dynamika sprzedaży działających w Polsce banków i firm pożyczkowych mimo identycznych dla nich warunków makroekonomicznych coraz bardziej się różni.

Ryzyko wciąż niskie

W kwietniu sektor pozabankowy udzielił nowych pożyczek wartych 560 mln zł, o 4,5 proc. mniej niż rok temu (od początku roku sprzedaż spadła o prawie 3 proc.) – wynika z danych Biura Informacji Kredytowej. Z kolei sprzedaż kredytów konsumpcyjnych przez banki w kwietniu sięgnęła 7,7 mld zł, czyli urosła o 8 proc. (od początku roku zwiększyła się o ponad 7 proc.).

– To już kolejny miesiąc, gdy firmy pożyczkowe udzielają mniej pożyczek i na niższą wartość – zwraca uwagę prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK. Jeszcze na początku 2018 r. sprzedaż pożyczek pozabankowych rosła w bardzo wysokim tempie, nawet o 60–70 proc. rok do roku. Jednak od kwietnia/maja 2018 r. rozpoczął się wyraźny spadek.

– Może być za to odpowiedzialny wzrost awersji do ryzyka ze strony podmiotów finansujących firmy pożyczkowe, skutkujący utrudnieniami w pozyskiwaniu finansowania. W porównaniu z rynkiem kredytów konsumpcyjnych, na którym wartość nowych kredytów rośnie, rynek pożyczek pozabankowych odnotowuje zadyszkę. Czy zadyszka przejdzie w trwały trend negatywny, okaże się w kolejnych miesiącach – mówi Rogowski. To właśnie wiosną 2018 r. wyszły na jaw problemy GetBacku, jednego z najbardziej aktywnych emitentów obligacji korporacyjnych, co mocno uderzyło w rynek długu przedsiębiorstw. A to z niego głównie firmy pożyczkowe pozyskiwały finansowanie.

– Po wybuchu afery GetBacku firmy pożyczkowe miały spore problemy z uplasowaniem nowych obligacji. Na to nałożyły się zapowiadane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmiany w prawie, czyli nowa ustawa antylichwiarska. Inwestorzy obejmujący obligacje firm pożyczkowych stali się bardziej ostrożni i pozyskanie nowego finansowania, a więc zwiększanie sprzedaży, stało się dla takich pożyczkodawców bardzo trudne – mówi przedstawiciel jednej z firm z branży. Zaznacza, że nie odpowiada za to zmiana nastawienia do ryzyka, które wciąż jest stosunkowo niskie dzięki dobrej sytuacji na rynku pracy.

Minister Zbigniew Ziobro zapowiada od kilku miesięcy wprowadzenie zmian w ustawie, ale na razie nie zanosi się, by do tego doszło (do końca tej kadencji zostały już tylko cztery posiedzenia Sejmu), choć niczego nie można wykluczyć. Główna zmiana zakłada, że limit kosztów pozaodsetkowych, czyli np. marż i ubezpieczeń, nie będzie mógł stanowić więcej niż 45 proc. wartości pożyczki. Teraz jest to maksymalnie 55 proc.

Z powodu braku finansowania firmy pożyczkowe, szczególnie te mniejsze, muszą często odmawiać klientom, nawet mającym odpowiedni standing finansowy, udzielenia pożyczki, co uderza w wyniki sprzedaży sektora. Z naszych informacji wynika, że najwięksi gracze, tacy jak Provident, Vivus i Wonga Polska, mający większą wiarygodność i lepszy dostęp do finansowania, korzystają z dobrej koniunktury gospodarczej i zwiększają sprzedaż.

Banki zalane pieniędzmi

Z kolei banki komercyjne w Polsce problemów z finansowaniem nie mają. Wręcz przeciwnie, są przekapitalizowane i mają sporą nadpłynność, więc są w stanie szybko rozwijać akcję kredytową. Dzięki szybkiemu przyrostowi depozytów klientów indywidualnych, za sprawą rosnących wynagrodzeń, płynność banków wciąż się poprawia i liczą na dalsze obniżenie kosztów finansowania. Oznacza to kolejne cięcia oprocentowania depozytów, bo nie muszą zaciekle walczyć o nowe środki klientów.

Bank Millennium, który zwiększył w I kwartale sprzedaż kredytów konsumpcyjnych o 20 proc. rok do roku (do 990 mln zł), nadal ma wysoki apetyt. – Wcześniej miesięczna sprzedaż pożyczek wynosiła 200–250 mln zł, teraz celujemy w ok. 300 mln zł. Ten poziom jest do utrzymania przy tych samym kryteriach ryzyka – mówi prezes Joao Bras Jorge. Dużą ochotę na zwiększanie kredytów konsumpcyjnych wykazywały też inne banki, m.in. mBank, Pekao, PKO BP i Santander, mający dedykowaną temu instytucję (Santander Consumer Bank).

Sebastian Wasiak szef wydziału rozwoju biznesu w departamencie produktów kredytowych mBanku

Nie dziwi, że Polacy postanowili pożyczać pieniądze w bankach a nie w firmach pożyczkowych. Oferty banków są konkurencyjne i koszty kredytu są atrakcyjne. Dobra koniunktura gospodarcza i na rynku pracy oraz wzrost wynagrodzeń sprawiają, że coraz mniej osób jest poza systemem bankowym, większa grupa ma zdolność kredytową w bankach, rośnie więc sprzedaż. I wreszcie koronny argument z mojego punktu widzenia: zaufanie do sektora bankowego w porównaniu do firm pożyczkowych. Klienci wybierają banki, bo to instytucje, na których polegają.

Dynamika sprzedaży działających w Polsce banków i firm pożyczkowych mimo identycznych dla nich warunków makroekonomicznych coraz bardziej się różni.

Ryzyko wciąż niskie

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Babciowe jeszcze w tym roku. Ministerstwo zapewnia, że ma środki
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Finanse
Wschodzące gwiazdy audytu według "Rzeczpospolitej"
Finanse
Szanse i wyzwania na horyzoncie
Finanse
Audyt ma wiele twarzy
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Finanse
Badania w czasach niepewności