Środki na rewitalizację miast z funduszów unijnych

Na rewitalizację miast z funduszów unijnych można pozyskać więcej środków niż do tej pory. Są też instrumenty prawne, które umożliwiają jej przeprowadzenie. Jednak to, czy zostaną wykorzystane i w jaki sposób, zależy od samorządów.

Aktualizacja: 16.04.2016 13:29 Publikacja: 16.04.2016 12:45

Środki na rewitalizację miast z funduszów unijnych

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz

Rewitalizacja to jeden z przewodnich tematów Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w dniach 5–6 kwietnia w Krakowie. Jej celem jest przywrócenie do życia zaniedbanych miast i dzielnic, a także podniesienie standardu życia mieszkających tam ludzi. To nie przypadek, że poświęcono temu tematowi tak wiele miejsca na tym kongresie. Od 18 listopada 2015 r. obowiązuje specjalna ustawa o rewitalizacji, która określa, w jaki sposób ją przeprowadzić. Wskazuje też, że przygotowanie, koordynowanie i tworzenie warunków do prowadzenia rewitalizacji należy do zadań własnych gminy.

Rewitalizacja to nie tylko remonty zniszczonych budynków, dróg czy tworzenie terenów zielonych. To także rozwiązywanie problemów społecznych: bezrobocia, przestępczości, wykluczenia społecznego. Chodzi o poprawę życia mieszkańców, pobudzenie ich aktywności i przedsiębiorczości.

Nie da się przeprowadzić rewitalizacji bez współpracy wszystkich zainteresowanych podmiotów (interesariuszy). Ustawa zalicza do nich przede wszystkim mieszkańców przeobrażanych terenów oraz właścicieli, użytkowników wieczystych znajdujących się tam nieruchomości i zarządców – w tym spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych i towarzystw budownictwa społecznego.

Druga kategoria interesariuszy to przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Trzecia – organizacje społeczne, a czwarta – jednostki samorządu oraz organy władzy publicznej.

To gmina musi zapewnić udział tych podmiotów we wszystkich etapach prac rewitalizacyjnych. Taki aktywny udział zainteresowanych w procesach decyzyjnych władz nazywany jest partycypacją społeczną. Jednak wśród uczestników dyskusji znalazły się słowa krytyki pod adresem ustawy o rewitalizacji.

– Nie wniosła ona nic do partycypacji. Możemy sobie pogadać, ale nic z tego nie wynika. Więcej korzyści daje budżet partycypacyjny – mówił prof. Marek Bryx ze Szkoły Głównej Handlowej.

– Nie wniosła ona nic do partycypacji. Możemy sobie pogadać, ale nic z tego nie wynika. Więcej korzyści daje budżet partycypacyjny – mówił prof. Marek Bryx ze Szkoły Głównej Handlowej.

Ustawy bronił prof. Aleksander Noworól, dyrektor Instytutu Spraw Publicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim.

– Daje ona szansę na nawiązanie dialogu społecznego. Ale wiele w kwestiach zmian społecznych zależy od ludzi. Ważny jest czynnik polityczny (czyli wójt, burmistrz, prezydent miasta), ale także kompetentni urzędnicy i eksperci.

Nie jest jednak łatwo wypracować taki kompromis w sytuacji, gdy własność nieruchomości jest w rękach wielu różnych podmiotów. Przejęte przez państwo po wojnie kamienice wróciły do prawowitych właścicieli, ale część lokali została wcześniej sprzedana. Dużą część lokali komunalnych wykupili ich najemcy. – Pomoc finansowa dla tych struktur jest bardzo trudna. System prawny nie jest przyjazny – mówił Marek Janiak, architekt miasta Łódź.

Tymczasem właścicieli – zarówno kamienic, jak i mieszkań – bardzo często nie stać na tak kosztowne inwestycje, a nawet na bieżące utrzymanie swoich nieruchomości.

Inaczej jest w krajach Europy Zachodniej. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut Rozwoju Miast, tam 85 proc. wydatków na rewitalizację pochodzi ze środków prywatnych.

– W Polsce na rewitalizację przeznacza się tylko 15 proc. ze środków prywatnych, a 85 proc. wydatków na ten cel finansowanych jest ze środków publicznych – mówi prof. Zygmunt Ziobrowski z Instytutu Rozwoju Miast.

I nie wystarczą tu środki pochodzące z funduszów unijnych. Wprawdzie są one teraz na ten cel znacznie wyższe niż w poprzedniej perspektywie, ale po 2020 r. i tak trzeba będzie szukać innych sposobów finansowania.

– Nie da się przeprowadzić rewitalizacji bez wsparcia prywatnego kapitału. Rewitalizacja to proces społeczny. Chcemy pobudzać kapitał prywatny, żeby działał z korzyścią społeczną – mówił Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta miasta Poznania.

Zdaniem Jacka Purchli, dyrektora Międzynarodowego Centrum Kultury, podstawą rewitalizacji jest dziedzictwo kulturowe. Ma ono ogromny potencjał ekonomiczny. Rośnie popyt na dziedzictwo kulturowe i ma to odniesienie w turystyce. To większy rynek pracy, promowanie marki miasta czy dzielnicy.

Rewitalizacja to jeden z przewodnich tematów Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w dniach 5–6 kwietnia w Krakowie. Jej celem jest przywrócenie do życia zaniedbanych miast i dzielnic, a także podniesienie standardu życia mieszkających tam ludzi. To nie przypadek, że poświęcono temu tematowi tak wiele miejsca na tym kongresie. Od 18 listopada 2015 r. obowiązuje specjalna ustawa o rewitalizacji, która określa, w jaki sposób ją przeprowadzić. Wskazuje też, że przygotowanie, koordynowanie i tworzenie warunków do prowadzenia rewitalizacji należy do zadań własnych gminy.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe