Czynności wewnętrzne w gminie poza VAT

Czynności wewnętrzne czy rozliczenia wewnętrzne w gminie są poza VAT? Brak jest podstaw do przyjęcia, że tylko jedno z tych stanowisk jest słuszne.

Publikacja: 04.04.2017 05:50

Czynności wewnętrzne w gminie poza VAT

Foto: www.sxc.hu

Ani wewnętrzna dostawa towarów, ani wewnętrzne świadczenie usługi, nie podlega VAT. Przesądza o tym nie przepis ustawy o VAT, lecz ogólne zasady. Wynika z nich, że samemu sobie nic sprzedać się nie da. Sprzedaż „samemu sobie" jest sprzeczna z kodeksem cywilnym. Aby sprzedaż miała miejsce musi być tzw. osoba trzecia, tj. inny, odrębny podmiot.

Dodatkowo powyższe potwierdza wydany jedenaście lat temu wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 23 marca 2006 r. w sprawie C-210/04.

Trybunał uznał w tym wyroku, iż czynności wykonywane między oddziałem a centralą firmy nie podlegają VAT. Jego zdaniem, obowiązek w zakresie podatku VAT mógłby się w takiej sytuacji pojawić, gdyby stroną czynności była np. spółka zależna, będąca oddzielnym od spółki bytem prawnym. Natomiast oddział spółki, niebędący pod względem prawnym podmiotem odrębnym od samej spółki, należący do spółki i stanowiący jej część, na rzecz którego spółka odpłatnie świadczy usługi, nie może być uznany za podatnika VAT tylko z tego względu, że spółka obciąża go kosztami z tytułu świadczenia tych usług.

Co podlega VAT

Podatkowi VAT nie podlega sama w sobie dostawa towarów i samo w sobie świadczenie usług lecz tylko i wyłącznie odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Nacisk w tym przypadku należy położyć właśnie na ich odpłatności, a nie tylko na wymienionych dwóch rodzajach transakcji, tj. na samej dostawie towarów i na samym świadczeniu usług. Stanowi o tym zarówno definicja „sprzedaży" występująca w słowniczku ustawy VAT (art. 2 pkt 22), a także lub przede wszystkim treść art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Właśnie te przepisy stanowią, iż: „ Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów" (art. 2 pkt 22 ustawy VAT) oraz „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju" (art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy).

Z cyt. przepisów wynika zatem, że aby transakcję uznać za „odpłatną" trzeba patrzeć z punktu widzenia dostawcy (świadczeniodawcy). To dla niego dana dostawa towarów lub dane świadczenie usług wykonane na rzecz osoby trzeciej musi mieć charakter odpłatny. Rzeczą wtórną jest od kogo ta odpłatność pochodzi. Czy od korzystającego (beneficjenta) tej czynności, czy od kogoś innego. Skoro dostawca towarów lub świadczeniodawca usług żąda należnej zapłaty za swoje świadczenia, to wydaje się być nieistotnym fakt, czy pochodzi ona od formalnego „nabywcy", czy od faktycznego odbiorcy, czy od zamawiającego, czy jeszcze od kogoś innego, np. od sponsora.

Kto korzysta a kto płaci

Sprawa jest prosta, jeśli ten sam podmiot na rzecz którego wykonano dostawę towarów lub wyświadczono usługę, za te czynności zapłaci. Tak jest w większości przypadków, że ten który z rzeczy lub usługi korzysta (bezpośredni beneficjent), ten za tą rzecz lub usługę musi zapłacić. Sprawa się komplikuje gdy zrobi to ktoś inny. A mianowicie pojawia się problem: jak należy potraktować „odpłatność" czynności, jeśli inny podmiot korzysta z rzeczy lub usługi, a inny za tę rzecz lub usługę musi zapłacić.

Patrząc z punktu widzenia rodzaju transakcji, nie podlegałyby podatkowi VAT tylko takie świadczenia wewnętrzne, które byłyby świadczeniami „na rzecz samego siebie". Patrząc z kolei z punktu widzenia „odpłatności", nie podlegałyby podatkowi VAT tylko takie świadczenia wewnętrzne, które byłyby świadczeniami „płaconymi przez samego siebie".

W chwili obecnej brak jest jednak podstaw do przyjęcia, że tylko jedno z tych stanowisk jest słuszne. Oznaczałoby to, iż nie podlegają podatkowi VAT zarówno takie świadczenia wewnętrzne, które byłyby świadczeniami „na rzecz samego siebie", jak i takie świadczenia wewnętrzne, które byłyby świadczeniami „płaconymi przez samego siebie". Oznacza to iż na pytanie postawione w tytule tego opracowania należałoby odpowiedzieć, iż zarówno czynności wewnętrzne, jak i rozliczenia wewnętrzne są poza VAT.

Przykład

Zarząd dróg (gminna jednostka budżetowa) wykonała na rzecz własnej gminy remont drogi. Świadczenie to należy uznać za niepodlegające VAT, z uwagi na to, że gmina sama na rzecz siebie wykonała tę czynność. Gmina zapłaci swojej jednostce należność za remont drogi na podstawie noty obciążeniowej. Funkcjonuje ona w ramach tego samego JST (tej samej gminy, tj. tego samego podatnika VAT).

Przykład

Niektórzy uczniowie szkoły za posiłki sprzedawane im w stołówce szkolnej nie płacą sami (tj. nie płacą ich opiekunowie prawni) lecz GOPS lub MOPS, tej samej gminy, do której należy także ta szkoła. Zapłata ta jest czyniona w ramach opieki społecznej nad uczniem szkoły (dożywianie dzieci w szkole). Mimo iż świadczenie usług stołówkowych odbywa się na rzecz ucznia, świadczenie to należy jednak uznać za niepodlegające VAT. A to z uwagi na to, że gmina sama sobie płaci za posiłki wydane w szkole, czyli GOPS lub MOPS płaci szkole gminnej na podstawie noty obciążeniowej. Funkcjonuje ona w ramach tego samego JST (tej samej gminy, tj. tego samego podatnika VAT).

Elżbieta Rogala, niezależny ekspert i wykładowca VAT

Ani wewnętrzna dostawa towarów, ani wewnętrzne świadczenie usługi, nie podlega VAT. Przesądza o tym nie przepis ustawy o VAT, lecz ogólne zasady. Wynika z nich, że samemu sobie nic sprzedać się nie da. Sprzedaż „samemu sobie" jest sprzeczna z kodeksem cywilnym. Aby sprzedaż miała miejsce musi być tzw. osoba trzecia, tj. inny, odrębny podmiot.

Dodatkowo powyższe potwierdza wydany jedenaście lat temu wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 23 marca 2006 r. w sprawie C-210/04.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe