Czego dotyczył spór
Rada gminy uchwałą ustaliła wysokość stawek opłat za zajęcie pasa drogowego i wprowadziła w niej własną definicję terminu „dzień". To wzbudziło wątpliwości prokuratora, który częściowo zaskarżył uchwałę do sądu administracyjnego. Zarzucił jej m.in. sprzeczność z zasadami poprawnej legislacji. W ocenie skarżącego w sprawie doszło do przekroczenia zakresu upoważnienia ustawowego. Rada gminy jest bowiem uprawniona do uchwalenia aktu obejmującego jedynie wysokość stawki opłat za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego dróg publicznych, dla których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego. Nie ma zaś kompetencji do ustalenia definicji czy określeń w zakresie materii uregulowanej w ustawie.
Rozstrzygnięcie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uwzględnił jego skargę i częściowo unieważnił uchwałę. Przypomniał, że na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na jej obszarze. Upoważnienie to musi być wyraźne, a nie tylko pośrednio wynikające z przepisów ustawowych, i powinno wskazywać organ administracji publicznej właściwy do wydania danego aktu normatywnego.
Sąd podkreślał, że uchwała rady gminy jako akt podjęty w ramach upoważnienia ustawowego, udzielonego gminie do tworzenia aktów prawa miejscowego, musi respektować postanowienia aktów prawnych powszechnie obowiązujących wyższego rzędu, czyli ustaw oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Poszanowanie to oznacza, iż zarówno ich treść, jak i tryb stanowienia nie mogą pozostawać w oderwaniu od zapisów innych aktów prawa powszechnie obowiązującego. Co więcej, tworzenie i stosowanie prawa miejscowego powinno odbywać się w sposób, który sprzyja uzyskaniu efektu spójności i braku wewnętrznej sprzeczności systemu prawa oraz komplementarności regulacji prawnych w danym zakresie.
WSA wskazał na art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z jego treścią organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uzyskał kompetencję do ustalenia, w drodze uchwały, wysokości stawek opłaty za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego dróg publicznych, dla których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego. Przy czym przepis ten określa maksymalny pułap poszczególnych opłat. Zdaniem sądu każde wyjście organu poza delegację ustawową, tj. ustalenie wysokości stawek opłaty, stanowi przekroczenie kompetencji wynikających z tego przepisu.
Tak stało się w spornym przypadku. Sąd zgodził się z prokuratorem, że zakwestionowane przez niego zapisy uchwały stanowią rażące naruszenie prawa. W jego ocenie m.in. określenie: „przez dzień zajęcia rozumie się także zajęcie pasa drogowego trwające krócej niż 24 godziny", jest wskazaniem przez organ stanowiący sposobu ustalania opłaty.