Zastrzeżenia do pomysłu podwyżek akcyzy

Rządowe plany podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe, a także na alkohol może pokrzyżować Senat. Na razie nowe regulacje pod lupę wzięła senacka Komisja Budżetu.

Aktualizacja: 04.12.2019 06:05 Publikacja: 03.12.2019 21:00

Zastrzeżenia do pomysłu podwyżek akcyzy

Foto: Bloomberg

Rząd szacuje, że podwyższenie akcyzy związane z wyrobami tytoniowymi może podnieść cenę paczki papierosów (20 szt.) przeciętnie o ok. 1,02 zł, a paczka tytoniu do palenia o wadze 50 g będzie droższa o 1,69 zł. Cena cygar może wzrosnąć ok. 0,40 zł za sztukę, a kilograma suszu tytoniowego o ok. 22,93 zł.

Czytaj także: Rząd chce kolejnego rekordu akcyzy na papierosy, ale gra nie fair

Producenci wyrobów tytoniowych nie są tym zachwyceni. Obawiają się, że podwyżki cen znów zwiększą popyt na nielegalne papierosy i ich obroty spadną. Dochody budżetu państwa z opodatkowania sprzedaży legalnych wyrobów spadną. Tak było, gdy w 2015 r. akcyza na wyroby tytoniowe mocno poszła w górę. To zdestabilizowało rynek i napędziło przemyt oraz nielegalną produkcję. Naprawa tej sytuacji zajęła kilka lat. Wpływy budżetu państwa z akcyzy od wyrobów tytoniowych dopiero w 2016 i 2017 r. wróciły do poziomów sprzed podwyżki akcyzy. W zeszłym roku były o nieco ponad miliard złotych wyższe niż w 2012 r.

Czytaj także: Papierosy i alkohol mocno zdrożeją

Producenci mają też żal do rządu, że zignorował konsens, jaki między sobą osiągnęli w sprawie podwyżek akcyzy. Chcieli, żeby podwyżki, jeśli mają być, były niskie i rozłożone na lata. Domagali się „mapy drogowej" tych podwyżek, tak by z dużym wyprzedzeniem było wiadomo, co ich czeka. Uważali przy tym, że rosnąć powinna tylko kwotowa część akcyzy, naliczana od 1000 sztuk papierosów. Część procentowa, naliczana od ceny detalicznej, miała się nie zmienić. Ale rząd postanowił inaczej. Uznał, że akcyza powinna iść mocno w górę od razu i powinna objąć oba jej komponenty. Tłumaczył to troską o zdrowie obywateli – wysokie ceny papierosów mają ich zniechęcić do palenia. Ale producenci mówią, że chodzi przede wszystkim o ściągnięcie do budżetu dodatkowych pieniędzy. Na dowód pokazują wyliczenia, z których wynika, że planowana podwyżka akcyzy mocniej dotknie droższych marek papierosów, mniej zaś tych tańszych. To spowoduje ich zdaniem przejście części palaczy z droższych marek w kierunku tańszych, które i tak mają dziś 70 proc. polskiego rynku. Próbowaliśmy te wyliczenia potwierdzić w Ministerstwie Finansów, prosząc o konkretne wyliczenia skutków podwyżek na papierosy z różnych segmentów cenowych, otrzymaliśmy jednak tylko dość niejasne wyjaśnienia i stwierdzenie, że paczka papierosów zdrożeje średnio o ok. 1 zł.

Czytaj także: Budżet 2020: jednak wzrost obciążeń Polaków

W Sejmie rząd nie miał problemów z przeforsowaniem swojego planu akcyzowego. W Senacie może być inaczej. Większość ma tu opozycja. I senackie Biuro Legislacyjne już zgłosiło zastrzeżenie do pomysłu podwyżek. Chodzi o to, że jest już grudzień, a przepisy w tej sprawie ciągle nie są gotowe. We wtorek rozpatrywała je senacka Komisja Budżetu, a cały Senat zajmie się nimi na najbliższym posiedzeniu, dopiero 17 i 18 grudnia. Jeśli zgłosi poprawki, ustawa podwyższająca akcyzę wróci do Sejmu. Gotowa będzie więc zapewne około 20 grudnia. Vacatio legis, czyli czas, który podatnicy dostają na zapoznanie się z nowymi przepisami i dostosowanie się do nich, będzie więc bardzo krótki, zdaniem prawników senackich za krótki. I nowe przepisy nie powinny wejść w życie od 1 stycznia 2020 r. Oczywiście Sejm może zignorować zastrzeżenia Senatu.

Rządowe plany obejmują też podwyżkę od 1 lipca przyszłego roku stawek akcyzy na e-papierosy i urządzenia do podgrzewania tytoniu. Producenci przekonują, że zwłaszcza w tym drugim przypadku kłóci się to z wyrażaną przez rząd troską o zdrowie Polaków, bo podgrzewanie tytoniu dość powszechnie uznawane jest za zdrowszą alternatywę dla tradycyjnych papierosów.

Od stycznia o 10 proc. w górę ma też pójść akcyza na alkohol. Półlitrowa butelka wódki ma podrożeć średnio o 1,4 zł.

Rząd chce mieć z tych wszystkich podwyżek łącznie dodatkowe 1,7 mld zł.

Rząd szacuje, że podwyższenie akcyzy związane z wyrobami tytoniowymi może podnieść cenę paczki papierosów (20 szt.) przeciętnie o ok. 1,02 zł, a paczka tytoniu do palenia o wadze 50 g będzie droższa o 1,69 zł. Cena cygar może wzrosnąć ok. 0,40 zł za sztukę, a kilograma suszu tytoniowego o ok. 22,93 zł.

Czytaj także: Rząd chce kolejnego rekordu akcyzy na papierosy, ale gra nie fair

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład