Oxfam: Koncerny ukrywają w rajach podatkowych miliardy dolarów

Dane te uwzględniają jedynie pieniądze trzymane przez 1,6 tys. spółek zależnych, założonych przez te koncerny w rajach podatkowych. Analitycy Oxfam wskazują, że prawdziwa suma może być jeszcze większa, gdyż część korporacji, korzystając z luk w prawie, mogła nie zgłosić amerykańskiemu regulatorowi wszystkich kontrolowanych przez siebie firm z rajów podatkowych. Na podstawie tych ostrożnych szacunków Oxfam wskazuje, że takie praktyki korporacyjnych gigantów kosztują USA 111 mld dol. rocznie.

Liderem, jeśli chodzi o ilość pieniędzy w rajach podatkowych, jest koncern Apple. W zarejestrowanych tam trzech spółkach zależnych trzyma 181,1 mld dol. Na drugim miejscu znalazł się General Electric ze 119 mld dol. w 18 spółkach zależnych. Kolejne miejsca zajęły: Microsoft (108,3 mld dol.), Pfizer (74 mld dol.) oraz IBM (81 mld dol.).

Na liście tej znajduje się wiele spółek, które po wybuchu kryzysu finansowego dostawały pomoc od rządu. I tak np. bank Citigroup trzyma w rajach podatkowych 43,8 mld dol., Bank of America 17,2 mld dol., General Motors 7,1 mld dol., Ford 4,3 mld dol. Z wyliczeń Oxfam wynika, że w latach 2008–2014 aż 50 największych amerykańskich spółek otrzymało od państwa 11,2 bln dol. (więcej niż nominalny PKB Chin) pomocy finansowej, kredytów i gwarancji kredytowych.

W tym czasie zapłaciły rządowi około 1 bln dol. podatków. Wydały wówczas 2,6 mld dol. na lobbing. Każdy dolar przeznaczony na ten cel przynosił im średnio 130 dol. ulg podatkowych i ponad 4 tys. dol. państwowej pomocy.

Tylko pięć z nich płaciło pełną stawkę CIT wynoszącą w USA 35 proc. lub wyższą. Średnia efektywna stawka podatkowa dla firm z tej listy wynosiła w latach 2008–2014 26,5 proc. Dla kilku korporacji była ona de facto ujemna, np. w przypadku otrzymującego hojne wsparcie rządowe Citigroup wynosiła minus 91,7 proc. Najniższą dodatnią efektywną stawką był obciążony koncern General Electric. Wynosiła ona 6,7 proc. Było jednak też kilka firm, które płaciły zadziwiająco wysoką efektywną stawkę CIT. Rekordzistą był koncern naftowy ConocoPhillips, który nie dostał wsparcia finansowego ani kredytowego od rządu, a w rajach podatkowych trzymał zaledwie 293 mln dol.

– Mamy znów dowody na wielkie nadużycia w globalnym systemie podatkowym. Nie można przyzwalać na sytuację, w której bogaci i wpływowi nie płacą uczciwej części swoich podatków i zrzucają na innych uregulowanie za nich rachunków. Rządy na całym świecie muszą wspólnie pracować nad zakończeniem ery rajów podatkowych – twierdzi Robbie Silverman, ekspert podatkowy z Oxfam.

Wśród środków zaradczych, które władze USA powinny wdrożyć, by sprawniej walczyć z nieuczciwymi praktykami podatkowymi, raport wymienia przyjęcie ustawy Stop Tax Haven Abuse Act. Ten projekt legislacyjny powstały na początku 2015 r. przewiduje m.in., że spółki informowałyby o podatkach płaconych w każdym kraju, w którym działają, i o tym, czy np. nie osiągają podejrzanie dużych zysków w rajach podatkowych. W 2012 r. Oxfam podliczył, że duże amerykańskie spółki zgłosiły ponad 80 mld dol. zysków wypracowanych na Bermudach. Była to suma większa niż ich deklarowane łączne zyski osiągnięte w Chinach, Japonii, Niemczech i Francji. PKB Bermudów to zaledwie 5,5 mld dol.

Ukryte bogactwo w spółkach wydmuszkach

Jak wielka fortuna jest ukrywana w rajach podatkowych? Organizacja Tax Justice Network szacowała w 2012 r., że jest tam od 21 bln do 32 bln dolarów. Tymczasem OECD w 2007 r. szacowała, że w rajach podatkowych ukrytych jest od 5 bln do 7 bln dolarów. W kwietniu 2009 r., bez podania metodologii, podniosła te szacunki do 11 bln dolarów. Jednak kilka miesięcy później wycofała się z podawania własnych wyliczeń na ten temat.

Pozostało 87% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj