Smog. Kto truje powietrze? To my, nie oni

To wcale nie fabryki i nie samochody powodują, że w Polsce jest taki smog, jakiego nie ma w innych europejskich krajach. I problem nie zniknie, bo przyszła wiosna.

Aktualizacja: 05.03.2017 12:41 Publikacja: 05.03.2017 11:53

W Polsce jest pięć milionów budynków jednorodzinnych, z których 70 proc. jest nieocieplone lub słabo

W Polsce jest pięć milionów budynków jednorodzinnych, z których 70 proc. jest nieocieplone lub słabo ocieplone, a większość z nich ogrzewana jest przestarzałymi piecami.

Foto: Rockwool

Eksperci przekonują, że to nie przypadek, że problem smogu w Polsce jest szczególnie dotkliwy zimą. W kraju jest pięć milionów budynków jednorodzinnych, z których 70 proc. jest nieocieplone lub słabo ocieplone, a większość z nich ogrzewana jest przestarzałymi piecami, w których można spalać wszystko - nie tylko odpady węglowe, ale też zwykłe śmieci. Nie tylko naukowcy uważają, że systemowa termomodernizacja domów jednorodzinnych zmniejszyłaby ilość generowanych przez nie szkodliwych substancji o ponad 60 proc.

Na własne życzenie

W krajach Europy Zachodniej niska emisja, będąca jedną z głównych przyczyn powstawania smogu, pochodzi przede wszystkim z sektora transportowego i dotyka przeważnie największe aglomeracje, a remedium okazuje się ograniczenie ruchu samochodowego w centrach miast.

Natomiast w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, w tym szczególnie w Polsce, główną przyczyną emisji szkodliwych substancji do atmosfery są emisje z pieców w domach jednorodzinnych, opalanych niskiej jakości paliwami i śmieciami oraz małych, lokalnych kotłowni węglowych. Ponieważ większość tych domów ma niski standard energetyczny, ich zapotrzebowanie na ciepło jest bardzo duże, co zwielokrotnia problem.

- W wyniku tego problemu mieszkańcy Polski oddychają powietrzem, w którym są nawet wielokrotnie przekraczane dozwolone normy stężeń substancji szkodliwych, takich jak: pył zawieszony (PM), tlenki azotu (NOx) czy benzo(a)pireny (BaP), wykazujące działanie rakotwórcze. W tym roku problem ten jest szczególnie odczuwalny, w wyniku specyficznych warunków klimatycznych. Jednak nie oznacza to, że wcześniej go nie było, albo nagle rozwiąże się sam - przekonują eksperci firmy Rockwool.

Jak podkreśla zespół Deloitte w raporcie „Polska energetyka na fali mega trendów", w piecach spala się paliwa niskiej jakości, co nie podlega żadnej kontroli czy ograniczeniom. Przeprowadzona przez NIK kontrola jakości powietrza potwierdziła, że emisja pochodząca ze spalania paliw przez gospodarstwa domowe w celach grzewczych była głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 (od 82 do 92,8 proc., w zależności od rejonu kraju).

Jakość rodem z PRL

Z danych zebranych przez firmę Rockwool w raporcie „Wielkie możliwości w małych budynkach – szansa na poprawę jakości życia w gminach", w Polsce jest około 6,5 miliona budynków, w tym aż 5 milionów to domy jednorodzinne. Najczęściej budowane były jeszcze w czasach PRL, gdy materiały i technologia pozostawiały wiele do życzenia.

Mieszka w nich ponad połowa mieszkańców Polski. Większość z nich, szczególnie na mniej zamożnych terenach wiejskich, nie została nigdy poddana gruntownym remontom czy modernizacji. Budynki te charakteryzują się nadmierną energochłonnością, która sprawia, iż potrzeba bardzo dużo ciepła do ich ogrzania.

- Tymczasem zmniejszenie ilości ciepła zapewniającej komfort o 50, a nawet 80 proc., możliwe dzięki dociepleniu budynków, bardzo ułatwiłoby decyzję o zastąpieniu węgla innym, czystszym paliwem. Bo choć cena takiego paliwa jest wyższa, to całkowity koszt ogrzewania i tak byłby mniejszy – komentuje Maria Dreger, ekspert Rockwool Polska.

Innym się udało

Dobry standard energetyczny budynków jednorodzinnych, wyrażony m. in. ich niskim zapotrzebowaniem na ciepło do ogrzewania, wpływa nie tylko na komfort oraz budżety zamieszkujących je rodzin, ale także na zdrowie i jakość życia wszystkich okolicznych mieszkańców.

W skali makro - jak wynika z raportu Rockwool pt. „Wielkie możliwości w małych budynkach – szansa na poprawę jakości życia w gminach" - poddając 3,5 miliona budynków jednorodzinnych kompleksowej termomodernizacji można zaoszczędzić ponad 1,6 mln ton węgla rocznie. Jednocześnie pozwoli to na zmniejszenie emisji towarzyszącej spalaniu i zanieczyszczającej powietrze średnio o ponad połowę, w tym najbardziej szkodliwego i rakotwórczego benzo(a)pirenu o ponad 60 proc.

Eksperci podkreślają jednak, że aby zmiany te były możliwe, konieczne jest systemowe wsparcie ze strony państwa. Obecnie właściciele budynków jednorodzinnych - w przeciwieństwie do właścicieli i mieszkańców budynków wielorodzinnych - nie mają praktycznie żadnego wsparcia na działania związane z modernizacją lub termomodernizacją budynku. Aby jakość powietrza w Polsce mogła ulec poprawie, to się musi zmienić.

- Tym bardziej, że - jak pokazują przykłady naszych sąsiadów z Niemiec, Czech i Słowacji – program modernizacji domów jednorodzinnych przynosi duże korzyści ekonomiczne w postaci: rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw, wzrostu wartości nieruchomości, zmniejszenia opłat za energię, zwiększenia wpływów do budżetu państwa w postaci podatków. - zapewniają analitycy Rockwool.

Eksperci przekonują, że to nie przypadek, że problem smogu w Polsce jest szczególnie dotkliwy zimą. W kraju jest pięć milionów budynków jednorodzinnych, z których 70 proc. jest nieocieplone lub słabo ocieplone, a większość z nich ogrzewana jest przestarzałymi piecami, w których można spalać wszystko - nie tylko odpady węglowe, ale też zwykłe śmieci. Nie tylko naukowcy uważają, że systemowa termomodernizacja domów jednorodzinnych zmniejszyłaby ilość generowanych przez nie szkodliwych substancji o ponad 60 proc.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Nieruchomości
Rząd przyjął program tanich kredytów. Klienci już rezerwują odpowiednie mieszkania
Nieruchomości
Wielki recykling budynków nabiera tempa. Troska o środowisko czy o portfel?
Nieruchomości
Opada gorączka, ale nie chęci
Nieruchomości
Klienci czekają w blokach startowych
Nieruchomości
Kredyty mieszkaniowe: światełko w tunelu