W prawie 70 proc. firm rodzinnych w Polsce można zidentyfikować pewne bariery wzrostu w zakresie rozwoju ich modelu zarządzania – wynika z badań przeprowadzonych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości we współpracy z Management Systems Consulting Corporation (USA) oraz APAX Consulting Group (Polska). Zostały one przedstawione w najnowszej edycji "Raport o stanie sektora MŚP".
Im wyższe bariery organizacyjne, tym gorsze wyniki finansowe i rynkowe. Oczywiście takie bariery są identyfikowane także w firmach nierodzinnych. Ciekawe jednak, że w USA w takich zestawieniu lepiej wypadają firmy rodzinne, co oznacza że mają pewną przewagę na konkurencją. W Polsce jest niestety odwrotnie.
Eksperci APAX Consulting Group, na podstawie wyników powyższych badań i własne doświadczenia, zidentyfikowali kilka przyczyn nieefektywności w polskich firmach rodzinnych, które są jednocześnie największymi wyzwaniami. To m.in. w ogóle niska świadomość znaczenia efektywności organizacyjnej, brak wyróżniających się produktów i usług wobec oferty konkurencji, niewystarczające umiejętności menedżerskie, mała otwartość biznesu rodzinnego na wiedzę spoza rodziny i „świeżą krew"; nadmierna ostrożność w finansowaniu rozwoju biznesu.
„Firmy rodzinne są skoncentrowane na zapewnieniu odpowiedniej jakości produktów i usług, w pewnym sensie rezygnując ze zmian w ofercie lub choćby jej odświeżenia" - komentuje APAX. "Zapewne stoi za tym rodzinne przywiązanie do tradycji, bazującej mocno na kompetencjach właściciela lub rodziny, przekładające się na stałość oferty". Jednak zjawisko to może być jedną z barier wzrostu firm. „Brak nowych produktów i usług w ofercie lub małe jej zróżnicowanie zmusza firmy rodzinne do konkurowania ceną, co ostatecznie obniża marże. Wprowadzenie nowych, innowacyjnych produktów odpowiadających na zapotrzebowanie rynku i systematyczne podejście do rozwoju produktów, usług i technologii poprawi wyniki"- uważają eksprci.
Firmy rodzinne są też mało otwarte na poszerzenie kadry zarządzającej o osoby spoza rodziny. A to może rodzić problem braku dobrych mendżerów, czy niedopasowania stylu zarządzania do zmieniającego się otoczenia i zmieniające się pozycji firmy na rynku. „Zwykle w polskich podmiotach władza i odpowiedzialność są wysoce scentralizowane, a firmy rodzinne pod tym względem najlepiej opisuje powiedzenie: wszystko zostaje w rodzinie" - czytamy w raporcie.