Przedsiębiorcy nadal mają problem ze stosowaniem przepisów o akcyzie

Skala nieprawidłowości w obrocie wyrobami akcyzowymi stanowi od lat jeden z obszarów szczególnej troski organów podatkowych. Z drugiej jednak strony, wielu przedsiębiorców musi dostosowywać swoje działania do stale zmieniających się przepisów. Ostatnia nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, która weszła w życie 1 stycznia 2016 roku, miała w znacznym stopniu ograniczyć unikanie opodatkowania występujące głównie w związku ze zmianą przeznaczenia wyrobów akcyzowych, w przypadku gdy pierwotnie były one objęte zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie do celów innych niż napędowe lub opałowe.

Preferencja dla wyrobów energetycznych

Znowelizowane przepisy ustawy o podatku akcyzowym w art. 89 ust. 2 stanowią, że stawka akcyzy na wyroby energetyczne wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, inne niż określone w ust. 1 pkt 1-13, przeznaczone do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, wynosi zero zł, jeżeli wyroby te są:

1) w posiadaniu podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

2) przemieszczane na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na podstawie dokumentu dostawy ze składu podatkowego do podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy, lub do składu podatkowego od podmiotu, który posiadał je w celu zużycia do tych celów;

3) przemieszczane na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na podstawie dokumentu dostawy do składu podatkowego w przypadku niedostarczenia ich do podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

4) nabywane wewnątrzwspólnotowo na podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego lub dokumentu handlowego przez podmiot, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

5) nabywane wewnątrzwspólnotowo przez zarejestrowanego odbiorcę w celu dostarczenia ich do podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy i przemieszczane do tego podmiotu na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na podstawie dokumentu dostawy;

6) importowane przez podmiot, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

7) przeznaczone do sprzedaży detalicznej w opakowaniach jednostkowych o pojemności do 5 litrów lub wadze do 5 kilogramów;

8) importowane lub nabywane wewnątrzwspólnotowo w opakowaniach jednostkowych o pojemności do 5 litrów lub wadze do 5 kilogramów przez osobę fizyczną w celach innych niż prowadzenie działalności gospodarczej lub innych niż cele handlowe.

Stawka akcyzy na wyroby energetyczne niewymienione w załączniku nr 2 do ustawy, inne niż określone w ust. 1 pkt 1-13, przeznaczone do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, wynosi zero zł (art. 89 ust. 2c).

W przypadku zatem wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, dla zastosowania stawki zero zł nie wystarczy samo stwierdzenie, że dany wyrób jest przeznaczony do celów innych niż napędowe lub opałowe. Konieczne jest sprawdzenie, czy zachodzą okoliczności określone w 8 ww. punktach art. 89 ust. 2 ustawy.

Przykład nr 1 – stawka zero zł

Izba Skarbowa w Katowicach odmówiła prawa do stawki podatku akcyzowego w wysokości zero zł podatnikowi, który konfekcjonowane (nie luzem) benzyny ekstrakcyjne/specjalne (kod CN 2710 11 25) zamierzał przemieszczać poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy między własnymi składami podatkowymi, a następnie z tego drugiego składu podatkowego zamierzał dostarczać je podmiotowi zużywającemu do celów innych niż napędowe lub opałowe. Zdaniem Izby Skarbowej w Katowicach na podstawie nowego brzmienia art. 89 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym nie jest możliwe zastosowanie zerowej stawki akcyzy. Organ podatkowy wskazał, że: „Wnioskodawca bowiem ani nie nabywa wyrobów jako podmiot zużywający na podstawie dokumentu dostawy, ani też nie dokonuje dostawy wyrobów ze składu podatkowego (tj. miejsca gdzie były one objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy)".

Izba Skarbowa w Katowicach wskazała także na rozwiązanie jakie może zastosować podatnik: „Wnioskodawca dla zastosowania tej stawki winien nabyć opisane wyroby objęte zerową stawką akcyzy w procedurze zawieszenia poboru akcyzy i wprowadzić je do składu podatkowego w tej procedurze. Wtedy też wnioskodawca, dokonując dalszej dostawy tych wyrobów do podmiotu zużywającego (do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki) na podstawie dokumentu dostawy, będzie uprawniony do zastosowania zerowej stawki akcyzy" (interpretacja z 24 maja 2016 r., IBPP4/4513-81/16/LG).

Z pisma organu podatkowego wynika więc, że podatnicy muszą przeprowadzać transakcje w taki sposób, aby skutki podatkowe określane były na podstawie nowego brzmienia art. 89 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym.

Przykład nr 2 – procedura zawieszenia poboru akcyzy

Także w zakresie warunków stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy podatnicy po nowelizacji przepisów mają wątpliwości. Procedura zawieszenia poboru akcyzy oznacza procedurę stosowaną podczas produkcji, magazynowania, przeładowywania i przemieszczania wyrobów akcyzowych, w trakcie której – gdy są spełnione warunki określone w przepisach ustawy i aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie – z obowiązku podatkowego nie powstaje zobowiązanie podatkowe (art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy).

Podatnik wskazał, że dostarcza wyroby akcyzowe określone w załączniku nr 2 do ustawy w procedurze zawieszenia poboru akcyzy do innego podmiotu prowadzącego także skład podatkowy w Polsce. Jednocześnie w transakcji występuje pośrednik handlowy lub nawet większa liczba pośredników, którzy nie mają statusu ani podmiotu pośredniczącego, ani statusu podmiotu zużywającego. Jest to zatem typowa łańcuchowa transakcja sprzedaży, gdzie wyroby akcyzowe są przemieszczane od pierwszego podmiotu w łańcuchu (skład podatkowy) do ostatniego podmiotu w łańcuchu (także skład podatkowy), lecz z udziałem jednego lub więcej podmiotów pośredniczących w transakcjach sprzedaży tego towaru.

Podatnik miał wątpliwości, czy w związku z nowelizacją ustawy o podatku akcyzowym od 1 stycznia 2016 roku wyroby akcyzowe w opisanej wyżej transakcji będą nadal objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

W odpowiedzi na wniosek podatnika Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 4 lipca 2016 roku (IBPP4/4513-248/16/PL) potwierdziła, że sprzedaż wyrobów akcyzowych do pośrednika, który fizycznie nie uczestniczy w łańcuchu dostaw, nie powoduje zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy i nie prowadzi do powstania zobowiązania podatkowego. Bez względu na liczbę pośredników uczestniczących w transakcji sprzedaży podatnik ma prawo do stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy na podstawie art. 40 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy akcyzowej, pod warunkiem, że fizyczne przesunięcie wyrobów akcyzowych następuje do innego składu podatkowego na terenie kraju.

Dopóki więc wyroby akcyzowe pozostają w składzie podatkowym, możliwa jest nieograniczona liczba transakcji sprzedaży i zakupu takich wyrobów. Podobnie jest w przypadku towarów przemieszczanych pomiędzy składami podatkowymi na terytorium kraju. Sprzedaż nie została wymieniona wśród czynności opodatkowanych podatkiem akcyzowym. Ewentualny obowiązek podatkowy i zapłaty akcyzy może powstać dopiero w momencie wyprowadzenia wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia.

Przykład 3 – zabezpieczenie akcyzowe

Ustawa o podatku akcyzowym od 1 stycznia 2016 roku wskazuje wyraźnie, że obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego nie dotyczy wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie – art. 63 ust. 1a ustawy.

Literalne brzmienie tego przepisu odpowiada także uzasadnieniu projektu zmiany przepisów, w którym czytamy, że w dodanym przepisie zawarto regulację, zgodnie z którą obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego w kwocie pokrywającej mogące powstać zobowiązanie podatkowe albo mogące powstać zobowiązanie podatkowe i opłatę paliwową, której obowiązek zapłaty może powstać, nie będzie dotyczył wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie.