Uchwała SN zwiększająca uprawnienia prokuratora generalnego - adwokaci ostrzegają przed presją ministra

Nie ustaje krytyka najnowszej uchwały siedmioosobowego składu Izby Dyscyplinarnej SN zwiększającej uprawnienia prokuratora generalnego.

Publikacja: 01.12.2019 20:38

Uchwała SN zwiększająca uprawnienia prokuratora generalnego - adwokaci ostrzegają przed presją ministra

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Skutek uchwały jest taki, że prokurator generalny może wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu dyscyplinarnego adwokatów (radców). A zgodnie z art. 91a prawa o adwokaturze, kasacja przysługuje ministrowi sprawiedliwości od orzeczenia wydanego przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny korporacji.

Wkracza minister

Kwestia, którą zajął się SN, wynikła w dyscyplinarce adwokata Romana Giertycha za jego ostry komentarz pod adresem prokuratury badającej katastrofę smoleńską. W ocenie prokuratury komentarz stanowił nadużycie prawa do wypowiedzi.

Rzecznik dyscyplinarny adwokatury i sąd dyscyplinarny warszawskiej izby umorzyły sprawę, ale od tego postanowienia sądu kasację złożył prokurator generalny. Stąd wynikł problem, czy w sprawie dyscyplinarnej może korzystać z art. 521 kodeksu postępowania karnego, który stanowi, że prokurator generalny może wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie.

Czytaj także: Żaden adwokat nie wymknie się już władzy

– Uchwała Izby Dyscyplinarnej SN otwiera drogę do faktycznego uzależnienia samorządów prawniczych od ministra sprawiedliwości. Minister nie będzie oczywiście ingerował w każde postępowanie dyscyplinarne, jednak uchwała pozwala mu na taką ingerencję w przypadkach, na których mu z jakichś względów zależy – wskazuje adwokat Zbigniew Krüger. – Adwokaci są zaś powołani do tego, by chronić obywatela, także przed organami państwa, zawsze w sposób odważny. Czy niepokorny adwokat w sporze z policją, prokuratorem czy organami skarbowymi, występujący w obronie obywatela może się obawiać nacisku poprzez wpływ ministra na postępowanie dyscyplinarne? Uchwała niesie takie zagrożenie – dodaje.

– Uważam, że art. 91a prawa o adwokaturze jest jednoznaczny i w sposób wyczerpujący reguluje kwestię kasacji w postępowaniu dyscyplinarnym adwokatów, a prawo o adwokaturze przy dyscyplinarkach odsyła do kpk tylko w zakresie nieuregulowanym – wskazuje adwokat dr Marcin Radwan-Röhrenschef.

Dodatkowy nadzór

– Uchwała w oczywisty sposób rozszerza uprawnienia ministra poza katalog ustawowy. Trzeba podkreślić, że brak uprawnienia ministra do wnoszenia kasacji od postanowień o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego nie oznacza przyzwolenia na bezkarność adwokatów, którzy popełniają np. przestępstwa. Orzeczenie wpisuje się w szerszą tendencję – próby ingerencji prokuratorów w postępowania dyscyplinarne, rosnącą liczbę przypadków zwalniania adwokatów z tajemnicy zawodowej, dlatego trzeba je traktować z zaniepokojeniem – dodaje mec. Radwan-Röhrenschef.

– Rozumiem, że Izba Dyscyplinarna jest jedynym sądem w Polsce, który cierpi na problem braku spraw. Rozumiem też, że adwokatowi pod presją władzy publicznej trudniej będzie występować przeciwko tej władzy oraz że prokurator generalny bez zmiany ustawy uzyskuje nowe instrumenty. Żyjemy w dobie instrumentalizacji prawa – ocenia prof. Maciej Gutowski, dziekan poznańskiej izby adwokackiej.

Opinia dla „rzeczpospolitej"

Anisa Gnacikowska, adwokat

Naczelna Rada Adwokacka w najbliższym czasie przedstawi krytyczne stanowisko wobec wykładni prawa dokonanej w uchwale Izby Dyscyplinarnej SN z 28 listopada 2019 r., dającej prawo prokuratorowi generalnemu do wnoszenia kasacji od postanowień sądu dyscyplinarnego adwokatów. Przyznanie PG na podstawie ogólnego przepisu uprawnienia do zaskarżania postanowień sądów dyscyplinarnych adwokatów stanowi naruszenie szczególnych przepisów prawa o adwokaturze oraz gwarancji prawidłowego wykonywania zawodu adwokata, jaką jest pełna swoboda wyrażania stanowiska zarówno w mowie, jak i na piśmie, w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa. Wszelkie dalsze merytoryczne decyzje NRA podejmie po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia uchwały.

Skutek uchwały jest taki, że prokurator generalny może wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu dyscyplinarnego adwokatów (radców). A zgodnie z art. 91a prawa o adwokaturze, kasacja przysługuje ministrowi sprawiedliwości od orzeczenia wydanego przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny korporacji.

Wkracza minister

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe