Samorządy będą musiały obyć się bez doradców i asystentów

Umowy z doradcami i asystentami zatrudnionymi w jednostkach samorządu terytorialnego wygasną 3 grudnia z mocy prawa. Zatrudnienie mogą stracić kobiety w ciąży czy osoby w wieku przedemerytalnym.

Publikacja: 24.10.2017 06:30

Samorządy będą musiały obyć się bez doradców i asystentów

Foto: 123RF

Nowe regulacje zawarto w ustawie z 15 września 2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (dalej nowelizacja). Wejdą one w życie 18 listopada 2017 r. Celem nowelizacji było uchylenie przepisów umożliwiających tworzenie w urzędach gminy, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich stanowisk doradców i asystentów oraz zatrudnianie na tych stanowiskach.

Wygaśnięcie umowy

W art. 2 nowelizacji przewidziano, że umowy z pracownikami samorządowymi zatrudnionymi w dniu wejścia w życie nowelizacji (18 listopada 2017 r.) na stanowiskach doradców i asystentów wygasają po upływie 14 dni od tej daty (czyli 3 grudnia 2017 r.). Taką formę ustania stosunku pracy przewidziano w art. 63 kodeksu pracy (dalej k.p.), zgodnie z którym umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w k.p. oraz w przepisach szczególnych.

W piśmiennictwie podkreśla się, że istnieją dwie odrębne formy ustania stosunku pracy: rozwiązanie i wygaśnięcie, które są od siebie niezależne. Wygaśnięcie umowy o pracę następuje niezależnie od woli stron tej umowy, z mocy prawa. Pracodawca nie musi składać oświadczenia woli w tej sprawie, gdyż skutek w postaci wygaśnięcia wywołuje właściwy przepis, a poinformowanie pracownika przez pracodawcę o wygaśnięciu umowy ma tylko porządkowy charakter. Należy przy tym zwrócić uwagę, że przepisy chroniące pracownika przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem z nim umowy o pracę nie chronią go przed wygaśnięciem umowy. Przed wygaśnięciem umowy nie są zatem chronione np. osoby w wieku przedemerytalnym (art. 39 k.p.), przebywające na urlopie wypoczynkowym bądź zwolnieniu lekarskim (art. 41 k.p.), a także kobiety w ciąży, czy w okresie urlopu macierzyńskiego (art. 177 k.p.).

Odprawa i trzynastka

W przypadku doradców i asystentów ustawodawca nie zastrzegł, że wygaśnięcie stosunku pracy pociąga za sobą skutki, jakie przepisy k.p. wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem (por. art. 43c ust. 2 u.p.s.). Z tego powodu – moim zdaniem – wątpliwości budzi prawo tych podwładnych do odprawy z tytułu zwolnienia indywidualnego, o którym mowa w art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1474).

W przypadku doradców i asystentów ustanie zatrudnienia nastąpi wyłącznie z przyczyn niedotyczących pracowników (likwidacja stanowisk pracy). We wskazanym wyżej przepisie ustawodawca przyjął jednak, że tzw. zwolnienia indywidualne mają miejsce w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli te przyczyny stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron. Mowa jest w nim o rozwiązaniu stosunku pracy, a nie o jego wygaśnięciu z mocy prawa.

Prawo do tzw. trzynastki reguluje ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2217 ze zm.). W art. 2 tej ustawy przewidziano, że pracownik nabywa prawo do trzynastki w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego.

Podwładny, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy. Na tych zasadach prawo do trzynastki za 2017 r. nabędą także zwolnieni doradcy i asystenci. Ustawodawca wskazał co prawda sytuacje, gdy przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane. Dotyczy to m.in. wygaśnięcia stosunku pracy, ale tylko w związku ze śmiercią pracownika. W razie wygaśnięcia umowy o pracę będącego efektem nowelizacji pracownik nie będzie mógł skorzystać z tego ułatwienia.

podstawa prawna: ustawa z 15 września 2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1930)

Zasady zatrudniania przed 18 listopada 2017 r.

Obecnie pracownicy samorządowi są zatrudniani na stanowiskach: urzędniczych (w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych), doradców i asystentów (które nie są stanowiskami urzędniczymi) oraz pomocniczych i obsługi. Zgodnie z art. 17 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej u.p.s.) wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta i marszałek województwa mogą (ale nie muszą) zatrudniać odpowiednio w urzędzie gminy, starostwie powiatowym lub urzędzie marszałkowskim doradców i asystentów w liczbie nieprzekraczającej:

- w gminach do 20 000 mieszkańców – 3 osoby,

- w gminach do 100 000 mieszkańców oraz powiatach – 5 osób, a

- w pozostałych gminach oraz województwach – 7 osób.

Zatrudnienie doradców i asystentów następuje na podstawie umowy o pracę, na czas pełnienia funkcji przez odpowiednio wójta, starostę lub marszałka. Nie przeprowadza się w tym celu naboru, gdyż w drodze naboru obsadzane są tylko wolne stanowiska urzędnicze (art. 11 u.p.s.). Wcześniejsze rozwiązanie umowy o pracę z doradcą lub asystentem może być dokonane za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Nie można przenieść takiej osoby do innej jednostki lub na inne stanowisko w trybach określonych w art. 22 i art. 23 u.p.s., gdyż przepisy te dotyczą podwładnych zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych. Zgodnie z art. 43 ust. 1 u.p.s. do stosunku pracy doradców i asystentów, w sprawach nieuregulowanych w u.p.s., stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu pracy.

Nowe regulacje zawarto w ustawie z 15 września 2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (dalej nowelizacja). Wejdą one w życie 18 listopada 2017 r. Celem nowelizacji było uchylenie przepisów umożliwiających tworzenie w urzędach gminy, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich stanowisk doradców i asystentów oraz zatrudnianie na tych stanowiskach.

Wygaśnięcie umowy

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe