W sytuacji, gdy przedmiotem postępowania o pozwolenie na użytkowanie jest inwestycja, co do której wyeliminowaniu uległa decyzja o pozwoleniu na budowę, organy winny ocenić legitymację skargową strony w oparciu o przepis ogólny art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 marca 2017 r. (sygn. II OSK 1869/15).
Wyrok został wydany w następującym stanie sprawy. W październiku 2009 r. właściwy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego udzielił wnioskodawcy pozwolenia na użytkowanie rozbudowanej części budynku dziewiarni zrealizowanej na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności tej decyzji. Wniosek o wszczęcie złożył właściciel nieruchomości graniczącej z inwestycją, jednak zdaniem organu stroną pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor.
Główny inspektor nadzoru budowlanego utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Zdaniem organu w sprawie wystąpiła przyczyna podmiotowa niedopuszczalności wszczęcia postępowania, ponieważ stroną postępowania o udzielenie użytkowania jest wyłącznie inwestor. Organ zauważył również, że nie prowadzono wobec inwestycji postępowania w przedmiocie wstrzymania robót budowlanych (tj. w trybie art. 50 – 51 Prawa budowlanego). Przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie organ przeprowadził też kontrolę zakończonej budowy i stwierdził, że obiekty te nadają się do użytkowania. W jej trakcie nie stwierdzono istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego.
Skargę na powyższe postanowienie złożył wnioskodawca, domagając się stwierdzenia nieważności pozwolenia na użytkowanie. Podkreślił, że jest on współwłaścicielem nieruchomości bezpośrednio przylegającej do działki, na której znajduje się przedmiotowa inwestycja. W efekcie jej realizacji powstał duży zakład przemysłowy położony na terenie przeznaczonym wyłącznie pod jednorodzinną zabudowę mieszkaniową.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem WSA postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji zezwalającej na użytkowanie jest postępowaniem, w którym w większości zakres podmiotowy będzie znajdował podstawę w treści art. 59 ust. 7 Prawa budowlanego. Zgodnie z nim, stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor. Jednak w pewnych stanach faktycznych i prawnych krąg ten mogą determinować inne normy prawne.