Dyskryminacja przy sprzedaży mieszkań komunalnych jest niedopuszczalna

Udzielanie bonifikat przy sprzedaży lokali komunalnych nie może naruszać konstytucyjnej zasady równości.

Publikacja: 08.06.2019 02:00

Dyskryminacja przy sprzedaży mieszkań komunalnych jest niedopuszczalna

Foto: 123rf

Uchwała Rady Miasta Ustka z 29 grudnia 2015 r. w sprawie ustalenia zasad sprzedaży lokali mieszkalnych, stanowiących własność Miasta Gminy Ustka, przeznaczała do sprzedaży w trybie bezprzetargowym lokale mieszkalne wraz ze sprzedażą własności gruntu lub oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste. Nabywcom przysługiwały bonifikaty w wysokości 60–90 proc., zależnej od wpłat na fundusz remontowy, wykorzystywany na rewitalizację starej Ustki. Miasto już od kilku lat realizuje Gminny Program Rewitalizacji, obecnie na lata 2016–2022. Środki na ten cel zdobywa m.in. ze sprzedaży lokali w budynkach, których nie obejmuje ten program. Zniżki, sięgające 90 proc., mają zachęcać do ich nabycia. Toteż mieszkańcy Ustki z zaskoczeniem przyjęli wyłączenie spod bonifikaty lokali w budynkach, powstałych przed 1950 r. przy 17 ulicach, wymienionych w załączniku nr 2 do uchwały. Wśród nich znalazła się ul. Stefana Żeromskiego.

Czytaj także: Mieszkania komunalne: wyższy czynsz dla najemców o wysokich dochodach

17 ulic bez zniżek

Mieszkanka lokalu w budynku przy ul. Żeromskiego jeszcze w 2007 r. zaczęła się starać o nabycie mieszkania na własność. W 2013 r., będąc przekonana, że kupi mieszkanie z 50 proc. zniżką, przeprowadziła duży remont. Jednak nowe przepisy całkowicie wykluczyły możliwość nabycia mieszkania po obniżonej cenie. Lokatorka zaskarżyła więc uchwałę z 2015 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Zarzuciła, że narusza konstytucyjną zasadę równości i wprowadza dyskryminację ze względu na miejsce zamieszkania, i położenia lokalu. Uchwała zwiększa bowiem wysokość bonifikaty dla mieszkańców części ulic, a pozbawia jej, nawet w dotychczasowej wysokości, mieszkańców wspomnianych 17 ulic.

Odpowiadając na skargę, rada miasta wyjaśniła, że niezastosowanie bonifikat w stosunku do lokali przy tych ulicach, w tym przy ul. Żeromskiego, wynika z prowadzonej w Ustce polityki przestrzennej. Jej celem nie jest dyskryminacja mieszkańców miasta ze względu na miejsce zamieszkania, ale niedopuszczenie do degradacji cennych kulturowo budynków. Chodzi o zachowanie dziedzictwa kulturalnego i ograniczenie niszczenia obiektów o wartościach kulturowych, z uwzględnieniem programu rewitalizacji budynków przy tych 17 ulicach w starej części miasta.

Skarga Anny Z. (dane zmienione) otworzyła ścieżkę sądową, w przebiegu której WSA w Gdańsku oraz Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygały kolejno kwestię zachowania terminu i legitymacji procesowej, uprawniającej do zakwestionowania uchwały Rady. Wskutek tego pierwsze merytoryczne orzeczenie sądu zapadło dopiero w 2017 r. WSA oddalił wówczas skargę, stwierdzając, że kwestionowane zasady sprzedaży lokali komunalnych są zgodne z prawem. Gmina jako ich właściciel może samodzielnie ustalać warunki ich sprzedaży; przeznaczać lub wyłączać ze sprzedaży, i ustalać cenę. Rada miasta mogła więc pozbawić określoną grupę potencjalnych nabywców lokali gminnych możliwości uzyskania bonifikaty – orzekł WSA.

Mieszkańcy potraktowani odmiennie

Jednak jeszcze zanim zapadł ten wyrok, rada miasta sama zmieniła zaskarżoną uchwałę z 2015 r. W uchwale zmieniającej z 25 maja 2016 r. usunęła zapisy o wyłączeniu wspomnianych 17 ulic spod bonifikaty. Podtrzymała natomiast wyłączenie ze sprzedaży lokali w budynkach, przeznaczonych do rewitalizacji. Lokale w innych miejskich budynkach, także przy wspomnianych 17 ulicach, mogły być wykupywane z bonifikatą pod warunkiem zgromadzenia na koncie wspólnoty mieszkaniowej środków na remont części wspólnej budynku. Anna Z. i miasto doszły też do porozumienia w sprawie wykupu mieszkania z uwzględnieniem kosztów wykonanego remontu.

Ale ponieważ porozumienie zawarto przed podjęciem uchwały zmieniającej, Anna Z. nie wycofała skargi kasacyjnej. W jej wyniku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok WSA i przekazał temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania. Ocenił, że wskutek odmiennego potraktowania podobnych podmiotów, został naruszony art. 32 konstytucji. Podane powody wyłączenia z możliwości skorzystania z bonifikaty nie usprawiedliwiały odstępstwa od zasady równości. Skoro lokal skarżącej został wyłączony z programu rewitalizacji i mógł być sprzedany, to cel, jakim miało być niedopuszczenie do degradacji cennych kulturowo budynków, nie mógł usprawiedliwiać wyłączenia z prawa do bonifikaty.

I tak sprawa zniżek znalazła się powtórnie w WSA. Związany wykładnią Naczelnego Sądu Administracyjnego, WSA uznał, że wyłączenie z prawa do bonifikaty określonej kategorii lokali jest dopuszczalne, ale jak stwierdził, pod warunkiem posłużenia się obiektywnie sprawdzalnymi kryteriami, których tu nie zastosowano. W konsekwencji, wyrokiem z 10 kwietnia 2019 r., WSA uwzględnił skargę Anny Z. i stwierdził nieważność § 5 pkt 17 załącznika nr 2 do zaskarżonej uchwały z 2015 r. Ów punkt dotyczył jednak wyłącznie konkretnego adresu przy ul. Żeromskiego. W pozostałej części, dotyczącej wszystkich 17 ulic, wymienionych w załączniku nr 2 do uchwały rady miasta, sąd odrzucił skargę z powodu braku interesu prawnego skarżącej, która występowała tylko w swoim imieniu.

W lutym 2019 r. Rada Miasta Ustka wyraziła natomiast zgodę na udzielenie osobom fizycznym, będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych 50 proc. bonifikaty od opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności. Stosowane ma być przy tym kryterium dochodowe.

Sygnatura akt: II SA/Gd 679/18

Uchwała Rady Miasta Ustka z 29 grudnia 2015 r. w sprawie ustalenia zasad sprzedaży lokali mieszkalnych, stanowiących własność Miasta Gminy Ustka, przeznaczała do sprzedaży w trybie bezprzetargowym lokale mieszkalne wraz ze sprzedażą własności gruntu lub oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste. Nabywcom przysługiwały bonifikaty w wysokości 60–90 proc., zależnej od wpłat na fundusz remontowy, wykorzystywany na rewitalizację starej Ustki. Miasto już od kilku lat realizuje Gminny Program Rewitalizacji, obecnie na lata 2016–2022. Środki na ten cel zdobywa m.in. ze sprzedaży lokali w budynkach, których nie obejmuje ten program. Zniżki, sięgające 90 proc., mają zachęcać do ich nabycia. Toteż mieszkańcy Ustki z zaskoczeniem przyjęli wyłączenie spod bonifikaty lokali w budynkach, powstałych przed 1950 r. przy 17 ulicach, wymienionych w załączniku nr 2 do uchwały. Wśród nich znalazła się ul. Stefana Żeromskiego.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe