Uszczelnienie świadczenia 500+ może być niekonstytucyjne

Remedium na wyłudzenia świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko może naruszać zasadę sprawiedliwości społecznej i równości.

Aktualizacja: 06.06.2017 12:27 Publikacja: 06.06.2017 07:31

Uszczelnienie świadczenia 500+ może być niekonstytucyjne

Foto: www.sxc.hu

Projekt nowelizacji, którym we wtorek zajmie się Rada Ministrów, może być niezgodny z konstytucją – uważają eksperci z Rządowego Centrum Legislacji.

Chodzi o zasady uszczelniania systemu. Teraz zdarza się bowiem, że wnioskujący o świadczenie sztucznie zaniżają swój dochód, by uzyskać świadczenie wychowawcze. Rozwiązują umowę o pracę, ale od razu z dotychczasowym pracodawcą zawierają nową, opiewającą na niższe wynagrodzenie. Dzięki zastosowaniu przepisów o utracie dochodów spełniają kryterium 800 zł na osobę w rodzinie i mogą otrzymać świadczenie. Po zmianach się to zmieni.

Dopasowywanie dochodów

Projekt przewiduje bowiem, że przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny utracił dochód z tych tytułów i w okresie trzech miesięcy uzyskał dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy czy zamawiającego dzieło lub ponownie rozpoczął pozarolniczą działalność gospodarczą. Zdaniem RCL kłóci się to z zasadą sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa, bo obejmie też osoby, które z przyczyn losowych utraciły zatrudnienie, a następnie zostały zatrudnione na gorszych warunkach. Wątpliwości budzi też to, że regulacja nie obejmie osób, które w krótkim czasie zatrudnią się u innego pracodawcy – ich sytuacja materialna może być przecież jednakowa jak sytuacja osób, które są zatrudnione w dotychczasowej firmie.

– Takie wyłączenie będzie działać automatycznie. Nie będzie możliwości korekty i wykazania, że wnioskujący o świadczenie nie miał na celu ominięcia przepisów. Projektowana regulacja poprzez swoją bezwzględność wydaje się więc obarczona ryzykiem nieproporcjonalności, a w konsekwencji może doprowadzić do niesprawiedliwego potraktowania części rodzin – ocenia dr hab. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego.

Przy ryczałcie minister sam ustali

RCL źle ocenia też pomysł ustalania obwieszczeniem dochodu niektórych osób wnioskujących o świadczenie. Według projektu prowadzący działalność gospodarczą i rozliczający się z fiskusem ryczałtem nie będzie mógł już bez ograniczenia odliczać kosztów uzyskania przychodu przy wnioskowaniu o 500+ na pierwsze dziecko. Ich dochód co roku, 1 sierpnia, będzie ogłaszał minister rodziny obwieszczeniem.

W uzasadnieniu projektu doprecyzowano, że minister będzie to robił na podstawie badań prowadzonych przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Taki dochód może być daleki od realnej sytuacji majątkowej rodziny. Teraz gmina ustala dochód wnioskującego na podstawie jego oświadczenia, ale jego prawdziwości nie jest w stanie zweryfikować.

– Z projektowanego przepisu nie wynika, na podstawie jakich danych (kryteriów) miałoby być ogłaszane obwieszczenie. Uzasadnienie projektu nie wyjaśnia również w wystarczający sposób, jakie jest ratio legis wprowadzenia jednolitego dla wszystkich, ustalanego odgórnie dochodu. Wydaje się, że przesłanką wprowadzenia takiej regulacji nie powinien być jedynie brak możliwości weryfikacji rzeczywistego dochodu – argumentuje Tomasz Dobrowolski, wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji.

Ryszard Piotrowski uważa zaś, że zasady ustalania dochodu takich osób powinny być dokładnie uregulowane ustawą.

etap legislacyjny: skierowano do Rady Ministrów

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: k.wojcik@rp.pl

Projekt nowelizacji, którym we wtorek zajmie się Rada Ministrów, może być niezgodny z konstytucją – uważają eksperci z Rządowego Centrum Legislacji.

Chodzi o zasady uszczelniania systemu. Teraz zdarza się bowiem, że wnioskujący o świadczenie sztucznie zaniżają swój dochód, by uzyskać świadczenie wychowawcze. Rozwiązują umowę o pracę, ale od razu z dotychczasowym pracodawcą zawierają nową, opiewającą na niższe wynagrodzenie. Dzięki zastosowaniu przepisów o utracie dochodów spełniają kryterium 800 zł na osobę w rodzinie i mogą otrzymać świadczenie. Po zmianach się to zmieni.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe