Tomasz Safjański

Tomasz Safjański

dr hab. prof. AWSB

Zasady podwyżki minimalnej pensji mogą być niekorzystne nie tylko dla firm

Teza 1: Dobrze, że projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, przewiduje, że raz na cztery lata ma być dokonywana aktualizacja pensji minimalnej m.in. w oparciu o jej siłę nabywczą i ogólny poziom wynagrodzeń.

Dobrze, że projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, przewiduje, że raz na cztery lata ma być dokonywana aktualizacja pensji minimalnej m.in. w oparciu o jej siłę nabywczą i  ogólny poziom wynagrodzeń.

Teza 2: Przyjęty mechanizm ustalania płacy minimalnej w projekcie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest niekorzystny nie tylko dla firm ze względu na wzrost kosztów, ale też pracowników. Powoduje on bowiem spłaszczenie wynagrodzeń, gdyż przedsiębiorstwa nie mają środków na proporcjonalne podwyższanie wszystkich wypłat.

Przyjęty mechanizm ustalania płacy minimalnej w projekcie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest niekorzystny nie tylko dla firm ze względu na wzrost kosztów, ale też pracowników. Powoduje on bowiem spłaszczenie wynagrodzeń, gdyż przedsiębiorstwa nie mają środków na proporcjonalne podwyższanie wszystkich wypłat.

Cofnięcie kontrasygnaty i wybór kandydatów na prezesa Izby Cywilnej SN

Teza 1: W związku z cofnięciem przez premiera swojej kontrasygnaty pod umocowanie przez Prezydenta sędziego do przewodniczenia zgromadzeniu wyborczemu Izby Cywilnej SN, wybór trzech kandydatów na szefa tej izby jest nielegalny, a status nowego prezesa IC SN może być podważany.

W związku z cofnięciem przez premiera swojej kontrasygnaty pod umocowanie przez Prezydenta sędziego do przewodniczenia zgromadzeniu wyborczemu Izby Cywilnej SN, wybór trzech kandydatów na szefa tej izby jest nielegalny, a status nowego prezesa IC SN może być podważany.

Teza 2: Likwidację dwóch Izb Sądu Najwyższego: Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izby Odpowiedzialności Zawodowej naprawi sytuację w Sądzie Najwyższym

Likwidację dwóch Izb Sądu Najwyższego: Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izby Odpowiedzialności Zawodowej naprawi sytuację w Sądzie Najwyższym

Obok likwidacji dwóch izb Sądu Najwyższego uzasadnione jest także odrzucenie instytucji skargi nadzwyczajnej. Ekstraordynaryjne środków zaskarżenia takie jak skarga kasacyjna, skarga o wznowienie postępowania czy skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia są wystarczające. Dyskutowane zmiany są uzasadnione i mogą przyczynić się do wprowadzenia stabilizacji i porządku w polskim sądownictwie.

Młodzi sędziowie zachowają swój status? Eksperci podzieleni ws. pomysłów Bodnara

Teza 1: Tzw. młodzi sędziowie, czyli osoby, które skończyły Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury, zrobiły asesurę i po ocenie przez neoKRS zostały powołane na stanowiska sędziowskie, otrzymają status sędziów powołanych zgodnie z konstytucją.

Tzw. młodzi sędziowie, czyli osoby, które skończyły Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury, zrobiły asesurę i po ocenie przez neoKRS zostały powołane na stanowiska sędziowskie, otrzymają status sędziów powołanych zgodnie z konstytucją.

Przyznanie tzw. młodym sędziom statusu sędziów powołanych zgodnie z konstytucją uznaję za uzasadnione. W rezultacie tego rozwiązania sytuacja w polskim sądownictwie będzie bardziej stabilna, co jest nie bez znaczenia dla bezpieczeństwa państwa.

Teza 2: Osoby, które po 2018 r. awansowały na wyższe stanowiska w sądownictwie lub zostały sędziami Sądu Najwyższego, powinny wrócić na wcześniej zajmowane stanowisko oraz podlegać odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Osoby, które po 2018 r. awansowały na wyższe stanowiska w sądownictwie lub zostały sędziami Sądu Najwyższego, powinny wrócić na wcześniej zajmowane stanowisko oraz podlegać odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Sztuczna inteligencja pomoże sędziom, ale ich nie zastąpi

Teza 1: Sztuczna inteligencja powinna być postrzegana jako realne narzędzie ułatwiające pracę sędziów.

Sztuczna inteligencja powinna być postrzegana jako realne narzędzie ułatwiające pracę sędziów.

Teza 2: Sztuczna inteligencja może być efektywnym wsparciem w orzekaniu i odblokować sądownictwo z dużej ilości spraw.

Sztuczna inteligencja może być efektywnym wsparciem w orzekaniu i odblokować sądownictwo z dużej ilości spraw.

W sprawach właściwych dla wymiaru sprawiedliwości jest zbyt wiele niestandardowych okoliczności, których AI nie będzie w stanie uwzględnić. Wymiar sprawiedliwości w zasadniczy kształcie pozostanie odporny na AI.

Teza 3: Rozwiązania sztucznej inteligencji powinny być wykorzystywane w sądach jedynie w ograniczonym zakresie i służyć np. automatyzacji procedur i powtarzalnych czynności, co pozwoliłoby sędziom szybciej przygotować się do rozpraw.

Rozwiązania sztucznej inteligencji powinny być wykorzystywane w sądach jedynie w ograniczonym zakresie i służyć np. automatyzacji procedur i powtarzalnych czynności, co pozwoliłoby sędziom szybciej przygotować się do rozpraw.

AI pomoże prawnikom, ale opłaty za ich pracę raczej nie spadną

Teza 1: Sztuczna inteligencja może zastąpić prawników w wykonywaniu wielu kluczowych czynności i zrewolucjonizować rynek usług prawnych.

Sztuczna inteligencja może zastąpić prawników w wykonywaniu wielu kluczowych czynności i zrewolucjonizować  rynek usług prawnych.

W mojej ocenie AI poprawi efektywność pracy prawnika przyspieszając wyszukiwanie i podstawową analizę dokumentów oraz identyfikowanie relacji pomiędzy obiektami sprawy (osoby, przedmioty, dokumenty, zdarzenia itp.), co nie oznacza zrewolucjonizowania rynku usług prawnych.

Teza 2: Sztuczna inteligencja może pomóc prawnikom w wykonywaniu ich pracy, ale to ludzkie umiejętności, takie jak kreatywność, empatia i rozumienie kontekstu społecznego, pozostaną niezastąpione w tej dziedzinie.

Sztuczna  inteligencja  może pomóc prawnikom w wykonywaniu ich pracy, ale to ludzkie umiejętności, takie jak kreatywność, empatia i rozumienie kontekstu społecznego, pozostaną niezastąpione w tej dziedzinie.

Teza 3: Używanie sztucznej inteligencji będzie domeną dużych kancelarii prawniczych, mniejszym firmom prawniczym nie będzie ona potrzebna.

Używanie sztucznej inteligencji będzie domeną  dużych kancelarii prawniczych, mniejszym firmom prawniczym nie będzie ona potrzebna.

Co eksperci sądzą o zmianach w KRS? Panel prawników o wyborach i nie tylko

Teza 1: Znowelizowana ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa przywróci zgodność z Konstytucją przepisów, które dotyczą wyboru sędziów do KRS.

Znowelizowana ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa przywróci zgodność z Konstytucją przepisów, które dotyczą wyboru sędziów do KRS.

Przedmiotowa nowelizacja przywraca zasady wyboru sędziów do KRS zgodne zarówno ze standardami konstytucyjnymi oraz wymogami międzynarodowymi.

Teza 2: Wybór sędziów do KRS przez wszystkich polskich sędziów, a nie jak do tej pory – przez Sejm zapewni odrębność i niezależność władzy sądowniczej.

Wybór sędziów do KRS przez wszystkich polskich sędziów, a nie jak do tej pory – przez Sejm zapewni odrębność i niezależność władzy sądowniczej.

Przywrócenie konstytucyjnego trybu wyboru sędziowskiej części KRS jest gwarancją niezależności KRS od polityków.

Teza 3: To, właściwe rozwiązanie, że sędziowie wybrani na podstawie procedury obowiązującej po 2017 r. będą wykluczeni z kandydowania do nowej Krajowej Rady Sądownictwa.

To, właściwe rozwiązanie, że      sędziowie wybrani na podstawie procedury obowiązującej po 2017 r. będą wykluczeni z kandydowania do nowej Krajowej Rady Sądownictwa.

Zgadzam się. Omawiane rozwiązanie nie jest niezgodne ze standardami konstytucyjnymi.

Trudne wdrożenie ustawy o sygnalistach. Są obawy o nadużycia

Teza 1: Trzymiesięczny okres na wdrożenie przez pracodawców regulacji wewnętrznych chroniących sygnalistów jest wystarczający.

Trzymiesięczny okres na wdrożenie przez pracodawców regulacji wewnętrznych chroniących sygnalistów jest wystarczający.

Teza 2: Ustawa o sygnalistach w obecnym kształcie może być nadużywana. Może dochodzić do zgłaszania naruszeń tylko po to by zyskać ochronę przed zwolnieniem lub zaszkodzić konkretnej osobie lub firmie której zgłoszenie dotyczy.

Ustawa o sygnalistach w obecnym kształcie może być nadużywana. Może dochodzić do zgłaszania naruszeń tylko po to by zyskać ochronę przed zwolnieniem lub zaszkodzić konkretnej osobie lub firmie której zgłoszenie dotyczy.

Prawnicy oceniają ustawę o sygnalistach. Dobre czy złe przepisy?

Teza 1: Katalog naruszeń, które mogą być przedmiotem zgłoszenia sygnalisty powinien być ograniczony tylko do przepisów dotyczących prawa publicznego np. zamówień publicznych, zapobiegania praniu brudnych pieniędzy czy ochrony środowiska . Prawo pracy nie powinno być ujęte w katalogu naruszeń, które mogą być przedmiotem zgłoszenia sygnalisty.

Katalog naruszeń, które mogą być przedmiotem zgłoszenia sygnalisty powinien być ograniczony tylko do  przepisów dotyczących prawa publicznego np. zamówień publicznych, zapobiegania praniu brudnych pieniędzy czy ochrony środowiska . Prawo pracy nie powinno być ujęte w katalogu naruszeń, które mogą być przedmiotem zgłoszenia sygnalisty.

Teza 2: Sygnaliści powinni być objęci ochroną przed działaniami odwetowymi już od momentu dokonania zgłoszenia.

Sygnaliści powinni być objęci ochroną przed działaniami odwetowymi już od momentu dokonania zgłoszenia.

Problematyczna będzie ochrona w tym względzie funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy zawodowych. W formacjach hierarchicznych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo stwierdzenie, że w danej sytuacji mamy do czynienia z działaniem sygnalisty może być utrudnione. Wątpliwości z uznaniem za sygnalistę mogą w szczególności wynikać z pozycji w hierarchii służbowej oraz zakresu obowiązków służbowych funkcjonariusza publicznego. Wydaje się, że wątpliwe będzie przyznanie statusu sygnalisty osobie, która ze względu na zakres obowiązków służbowych ponosi odpowiedzialność za niedopełnienie lub przekroczenie obowiązków w rozumieniu art. 231 k.k. W formacjach hierarchicznych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo szereg działań demaskacyjnych może być trudny do interpretacji. W praktyce bycie sygnalistą w służbach mundurowych może stanowić zagrożenie dla sygnalisty. Istnieje bowiem możliwości podejmowania działań wobec sygnalisty mundurowego, które będą uzasadniane interesem służby, a faktycznym ich celem będzie odwet. Ponadto w formacjach hierarchicznego podporządkowania dochodzi do szeregu naruszeń, których nie uwzględniono w obecnym kształcie ustawy. Z podanych względów większość naruszeń mających miejsce w formacjach mundurowych nie będzie zgłaszana.

Teza 3: Rzecznik praw obywatelskich powinien być podmiotem właściwym do przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów.

Rzecznik praw obywatelskich powinien być podmiotem właściwym do przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów.

Polskie sądownictwo należy lepiej zabezpieczyć przed działaniami obcych służb

Teza 1: Sprawa Tomasza Szmydta dowodzi, że polskie sądownictwo należy lepiej zabezpieczyć przed działaniami obcych służb.

Sprawa Tomasza Szmydta dowodzi, że polskie sądownictwo należy lepiej zabezpieczyć przed działaniami obcych służb.

Teza 2: Trzeba poprawić dotychczasowe procedury dotyczące dopuszczania sędziów do informacji niejawnych, a także weryfikacji kandydatów na stanowisko sędziego.

Trzeba poprawić dotychczasowe procedury dotyczące dopuszczania sędziów do informacji niejawnych, a także weryfikacji kandydatów na stanowisko sędziego.

Teza 3: Trzeba rozszerzyć procedury sprawdzające kontrwywiadowcze na wszystkich sędziów na takich zasadach jak do wszystkich osób, które mają dostęp do informacji niejawnych.

Trzeba rozszerzyć procedury sprawdzające kontrwywiadowcze na wszystkich sędziów na takich zasadach jak do wszystkich osób, które mają dostęp do informacji niejawnych.

Omawiana sprawa powinna wywołać konsekwencje nie tylko w wymiarze sprawiedliwości, lecz być asumptem do reformy całego systemu kontroli czynności operacyjno-rozpoznawczych i zarządzania dostępem do informacji niejawnych oraz wypracowania propozycji służących wzmocnieniu ochrony praw i wolności obywatelskich, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skuteczności działań operacyjnych prowadzonych przez służby policyjne i służby specjalne Rzeczypospolitej Polskiej. Afera Pegasusa ukazała dobitnie, że obowiązujący w Polsce system kontroli czynności operacyjno-rozpoznawczych, którego istotnymi elementami są sądy – w obecnym kształcie jest nieskuteczny w zakresie ochrony praw i wolności obywatelskich. Jednakże zmiany nie mogą negatywnie oddziaływać na niezawisłość sędziowską, a taki kierunek oddziaływania miałoby poddanie sędziów postępowaniu sprawdzającemu w rozumieniu ustawy o ochronie informacji niejawnych. Niezawisłość sędziowska jest tu wartością nadrzędną, bez której nie może funkcjonować demokratyczne państwo prawa. Zmiany konsolidujące niezawisłość sędziów z wymogami ochrony informacji niejawnych i interesami bezpieczeństwa państwa będą trudne do przeprowadzenia, lecz są możliwe. W tym kontekście wydaje się, że reformy powinny być prowadzone równolegle w czterech kierunkach. Po pierwsze redefinicji należy poddać cały tryb zarządzania kontroli operacyjnej, do czego okazję dają prowadzone w MSWiA prace nad projektem kodeksu pracy operacyjnej. Po drugie należy wprowadzić dodatkowe mechanizmy wzmacniające możliwości sprawowania przez sądy kontroli nad zarządzaniem i przedłużaniem kontroli operacyjnej. Po trzecie trzeba wprowadzić w ramach stanu sędziowskiego specjalną procedurę weryfikacyjną rękojmi zachowania tajemnicy informacji niejawnych, gdzie służby specjalne pełnią jedynie rolę subsydiarną dla Krajowej Rady Sądownictwa. Po czwarte należy wzmocnić ochronę kontrwywiadowczą sędziów mających dostęp do informacji niejawnych.