Trupa Wileńska

W 1916 r. w Wilnie półzawodowy zespół działający pod patronatem Związku Żydowskich Aktorów stworzył Trupę Wileńską (Wilner Trupe).

Publikacja: 17.11.2008 09:52

Scena zbiorowa z „Amnon i Tamar” Szaloma Asza w wykonaniu Trupy Wileńskiej, Warszawa 1921 rok

Scena zbiorowa z „Amnon i Tamar” Szaloma Asza w wykonaniu Trupy Wileńskiej, Warszawa 1921 rok

Foto: Zbiory ŻIH

Jej dyrektorem został Mordechaj Mazo, a kierownikiem artystycznym Dawid Herman, dla których wzorem był Moskiewski Teatr Artystyczny pod kierunkiem Konstantego Stanisławskiego. Trupa stała się sławna dzięki awangardowym inscenizacjom żydowskiej oraz europejskiej klasyki i za namową E.R.

Kamińskiej przyjechała do Warszawy w 1917 r. i do 1922 r. występowała w teatrze Elizeum przy ulicy Karowej. Właśnie w tym okresie wileńczycy dali prapremierę "Dybuka” Szymona An-skiego (9 XII 1920 r.), która była początkiem światowej kariery tego dramatu.

Przedstawienie z udziałem Lejba Kadisona, Lei Noemi, Miriam Orleskiej i Abrahama Morewskiego doczekało się ponad 300 powtórzeń i pokazywane było na wielu scenach Polski i świata, m.in. w Wiedniu i Rumunii. W roku 1924 Trupa Wileńska wyjechała do Nowego Jorku, gdzie rozpadła się na kilka grup występujących pod tą samą nazwą, z których główne osiadły w Nowym Jorku oraz Warszawie.

Po powrocie do Warszawy (od 1928 r.) największy sukces artystyczny odniosły dwa spektakle: „Kidusz Haszem” według Szaloma Asza w reż. Michała Weicherta oraz „Nocą na starym rynku” Pereca w reż. Dawida Hermana.

W latach 1929 –1936 głównym reżyserem Trupy Wileńskiej był Jakub Rotbaum (1901 – 1994), który po studiach teatralnych w Rosji Radzieckiej u Meyerholda, Stanisławskiego i Tairowa postanowił „zmienić ten teatr Dybuka, teatr folkloru, w teatr społeczny, a może i polityczny”.

Wystawił m.in. „Młyn” Dawida Bergelsona i „Czarne getto” O’Neilla (we współpracy z wybitnym polskim scenografem – konstruktywistą Andrzejem Pronaszką), „Krzyczcie, Chiny!” Siergieja Tretiakowa (scen. Szymon Syrkus). Z Warszawy Trupa Wileńska wyjeżdżała do wielu miast, ale m.in. z powodu niekończących się trudności finansowych rozwiązała się w roku 1936.

Jej znaczenie polegało na tym, że zeuropeizowała teatr żydowski, łącząc wątki narodowe i religijne z nowoczesnymi kierunkami artystycznymi w dziedzinie reżyserii i plastyki scenicznej.

Historia
Śledczy bada zbrodnię wojenną Wehrmachtu w Łaskarzewie
Historia
Niemcy oddają depozyty więźniów zatrzymanych w czasie powstania warszawskiego
Historia
Kto mordował Żydów w miejscowości Tuczyn
Historia
Polacy odnawiają zabytki za granicą. Nie tylko w Ukrainie
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Historia
Krzyż pański z wielkanocną datą