– Takich pomników mamy bardzo mało. Wpisanie kolejnych obiektów oznacza nowe klucze informacyjne dla poszukujących i wymagających turystów, którzy mogą z tego powodu przyjechać do naszego regionu – uważa Jarosław Panek, zastępca dyrektora Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego.
Pomniki historii ustanawiane są od 1994 r. – To jedna z pięciu form ochrony zabytków wymienionych w ustawie. Tym terminem określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju – tłumaczy Marta Rogowska z Narodowego Instytutu Dziedzictwa (NID). Dodaje, iż rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany specjalnym rozporządzeniem przez prezydenta na wniosek ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
Długie procedury
– Z każdym rokiem lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie się powiększa, a do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 70 zabytkom – mówi Marta Rogowska. Do tego elitarnego grona mogą dołączać obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne.
W marcu Lista Pomników Historii wydłużyła się o dwa obiekty ze Świętokrzyskiego. Są to Święty Krzyż ze swoim pobenedyktyńskim zespołem klasztornym oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze. Poza tym na listę wpisano Zespół Opactwa Cystersów w Wąchocku.
– Wniosek o uznanie za pomnik historii opactwa cysterskiego złożył opat cystersów o. Eugeniusz Augustyn O. Cist. w 2013 r., a pobenedyktyńskiego zespołu klasztornego Świętego Krzyża oraz przedchrześcijańskich obwałowań kamiennych na Łysej Górze – przełożony klasztoru o. Zygfryd Wiecha OMI w 2015 r. – mówi Marta Rogowska.
