Obowiązek pamiętania o Zagładzie

W Lublinie otwarto Szlak Pamięci upamiętniający zagładę Żydów, powstaje też symboliczna Księga Zagłady.

Publikacja: 13.04.2017 21:30

Szlak Pamięci został otwarty 16 marca.

Szlak Pamięci został otwarty 16 marca.

Foto: Rzeczpospolita, Joanna Zętar

Ochronkę dla dzieci żydowskich założono w drugiej połowie XIX wieku. Była ona dotowana przez magistrat miasta Lublina i gminę żydowską.

24 marca 1942 roku, w trakcie akcji likwidacyjnej lubelskiego getta na Podzamczu, Niemcy wywieźli z niej samochodami ponad 100 dzieci wraz z ich trzema opiekunkami. Według zachowanych przekazów pracownice Ochronki – Anna Taubenfeld, Chana Kuperberg i Rechtman – nie chciały opuścić dzieci i dobrowolnie zdecydowały się na śmierć. Wszyscy zostali rozstrzelani na terenie dawnej kopalni piasku.

Ochronka to jedno z wielu miejsc, które zostały opisane w tworzonej przez Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN symbolicznej Księdze Zagłady. Została utworzona na pamiątkę 75. rocznicy przeprowadzenia akcji „Reinhardt", czyli trwającej od marca 1942 do listopada 1943 r. operacji zagłady społeczności żydowskiej z terenów Generalnej Guberni. Zgładzono wtedy 2 mln Żydów. Początek akcji nastąpił w Lublinie w nocy z 16 na 17 marca 1942 r., do obozu w Bełżcu wyjechał pierwszy transport Żydów z likwidowanego getta.

Księga Zagłady składa się z kart z informacjami o zagładzie kolejnych społeczności żydowskich. Jej tworzenie potrwa 20 miesięcy. Karty uzupełniane są nazwami likwidowanych gett, a także miejsc zbrodni. Księdze Zagłady towarzyszy rodzaj archiwum, z informacjami o historii społeczności oraz relacje ocalonych. Całość zaś stanowi element instalacji umieszczonej w siedzibie Ośrodka w Bramie Grodzkiej.

16 marca został otwarty także Szlak Pamięci związany z zagładą lubelskich Żydów. Projekt ma się zakończyć 4 listopada 2018 r. Wtedy będzie zaprezentowany portal Akcja Reinhardt. Następnie zostanie otwarta instalacja artystyczna „Martwy las", upamiętniająca społeczności żydowskie zgładzone w czasie akcji.

Otwarciu szlaku towarzyszył marsz pamięci ulicami Lublina od Zamku Lubelskiego, gdzie niegdyś stała synagoga Maharszala (na terenie nieistniejącej już dzielnicy żydowskiej) do dawnego Umschlagplatzu, gdzie znajdowała się bocznica kolejowa, skąd Żydzi byli wywożeni do obozu zagłady w Bełżcu.

– Getto, likwidacja getta, rampa, transport, obóz zagłady. To wszystko rozpoczęło się tutaj w Lublinie. Dlatego na nas, mieszkańcach tego miasta, w jakiś szczególny sposób ciąży obowiązek pamiętania i mówienia o tym, co się wtedy wydarzyło – przypomniał Tomasz Pietrasiewicz, dyrektor Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN.

Wzdłuż trasy przemarszu Żydów na rampę umieszczono betonowe płyty, a na każdej z nich jedną z 21 liter alfabetu hebrajskiego.

Szlak Pamięci i Księga Zagłady to elementy projektu „Lublin. Pamięć Zagłady" powstałego z inicjatywy Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN, dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury.

Celem projektu jest zaznaczenie w przestrzeni Lublina miejsc związanych z Zagładą – w tym m.in. oznaczenie granic lubelskiego getta, miejsca egzekucji żydowskich dzieci. W centrum miasta, w okolicy dawnej dzielnicy żydowskiej, powstał stumetrowy mural będący kolażem dawnych zdjęć ulic tej dzielnicy i jej mieszkańców.

Ochronkę dla dzieci żydowskich założono w drugiej połowie XIX wieku. Była ona dotowana przez magistrat miasta Lublina i gminę żydowską.

24 marca 1942 roku, w trakcie akcji likwidacyjnej lubelskiego getta na Podzamczu, Niemcy wywieźli z niej samochodami ponad 100 dzieci wraz z ich trzema opiekunkami. Według zachowanych przekazów pracownice Ochronki – Anna Taubenfeld, Chana Kuperberg i Rechtman – nie chciały opuścić dzieci i dobrowolnie zdecydowały się na śmierć. Wszyscy zostali rozstrzelani na terenie dawnej kopalni piasku.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Materiał partnera
Dolny Śląsk mocno stawia na turystykę
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Regiony
Samorządy na celowniku hakerów
Materiał partnera
Niezależność Energetyczna Miast i Gmin 2024 - Energia Miasta Szczecin
Regiony
Nie tylko infrastruktura, ale też kultura rozwijają regiony
Regiony
Tychy: Rządy w mieście przejmuje komisarz wybrany przez Mateusza Morawieckiego